Ο εμβριθής συνθέτης Μανώλης Γαλιάτσος προσπαθεί στον καινούργιο του δίσκο Άφοβοι-Έφηβοι να κάνει ταυτοχρόνως δύο πράγματα, πέρα από το να ποιήσει φυσικά μουσική. Αφενός προσπαθεί να μεταφέρει σε ήχο τις εντυπώσεις και τα συναισθήματά του από τα γεγονότα των πρώτων ημερών του Δεκέμβρη του 2008 που ξεκίνησαν με τη δολοφονία του Αλέξη Γρηγορόπουλου και ταυτόχρονα να δηλώσει (όπως κρίνει ότι έχει την υποχρέωση να κάνει) τη συμπαράστασή του στην εξεγερμένη νεολαία της ημεδαπής. Ο Μανώλης Γαλιάτσος είναι, ούτως ή άλλως, μια ειδική περίπτωση στην ελληνική μουσική τροχοδρόμηση –μιας και οι φόρμες του αποπνέουν ταυτόχρονη ελληνική και κεντροευρωπαϊκή ανάσα. Στοιχεία και στίξεις που επί μονίμου βάσεως όχι μόνο τον προβληματίζουν αλλά θέτουν και όμορφα στοιχήματα για τον ακροατή. Ο τελευταίος, εν είδει puzzle (όχι όμως σπαζοκεφαλιάς), ξεκλειδώνει κάθε φορά τις ενορχηστρώσεις και τα θέματά του ή ακόμα και τα χρησιμοποιούμενα όργανα που (π)ιστοποιούν την παραπάνω εξίσωση –από την οποία, όμως, ηθελημένα ο Γαλιάτσος αφαιρεί τον άγνωστο Χ, έχοντας επιλέξει, χρόνια τώρα, μια πολύ ανοικτή συμπεριφορική απέναντι στον ακροατή. Κάτι τέτοιο λοιπόν συναντούμε κι εδώ. Σαφώς, βέβαια, σε όλον τον δίσκο –εξ’ αιτίας του θέματος– απουσιάζουν πλήρως οι εσωτερικής γαλήνης μουσικές στιγμές οι οποίες κεντούν τους άλλους δίσκους του Γαλιάτσου ανά σημεία. Αντιθέτως, εδώ η αγωνία, ο σκεπτικισμός και η οργή κατέχουν μερίδες λέοντος. Αυτόν ακριβώς τον νέο προσπαθεί άλλωστε να παρουσιάσει και να εξυμνήσει ο Γαλιάτσος: τον νέο λέοντα, νέο και σε ηλικία μα και στα μέσα έκφρασής του. Γι’ αυτό και επιστρατεύει παραδοσιακές μορφές ρυθμολογίας μέσα από κομμένες ηχουργίες (“Τα Μυστικά Μας Μυούν Στη Συνωμοσία”) και εκτεταμένη χρήση ηλεκτρονικών μέσων που όμως, ενίοτε, καταλήγουν σε δρόμους σχεδόν συμφωνικούς (“Οστινάτο, Έσο Έτοιμος…”). Και για όσους απόρησαν και ψάχνουν τα λεξικά τους για το όνομα, να διευκρινίσω ότι ο Οστινάτο είναι ο φανταστικός ήρωας του Άφοβοι-Έφηβοι, η ιστορία του οποίου διατρέχει μέσω τίτλων και εντάσεων όλες τις ταραγμένες μέρες που σκιαγραφεί εδώ ο συνθέτης. Δεν γίνεται βέβαια να μη διαπιστώσουμε το δυτικόφρων του ονόματος Οστινάτο: σημειολογία η οποία, για μία ακόμα φορά, μας παραπέμπει στις καταγωγές της ρομαντικής διάστασης στη μουσική του Γαλιάτσου. Αντιλαμβάνομαι πλήρως τις περιφράξεις που θα δημιουργούσε ένα όνομα ελληνικής καθαρά προέλευσης. Ωστόσο, στο Οστινάτο αχνοφέγγει τελικά και μία αποστασιοποίηση από το ίδιο το γίγνεσθαι που με στοχασμό βαθύ και με έντονο συναίσθημα προσπαθεί να αποδώσει ο Γαλιάτσος στο Άφοβοι-Έφηβοι. Δεν γνωρίζω επίσης αν τα παιδιά στα οποία ο Μανώλης Γαλιάτσος απευθύνει τα σέβη του και περιεργάζεται τα έργα και τις ημέρες τους θα μπορούσαν να ταυτιστούν με τη μουσική του –ασχέτως με το αν θα ένιωθαν κολακευμένα για το ότι αποτέλεσαν την έμπνευση για ένα μουσικό έργο. Κι αυτό γιατί η λογιότητα που χαρακτηρίζει τόσο το τελευταίο όσο και γενικότερα τη γραφή του Γαλιάτσου τον απομακρύνει νομίζω από τον ίδιο τον ζόφο του πεζοδρομίου που θέλει να περιγράψει. Έτσι, οι ενορχηστρώσεις ενδύουν ενίοτε τις μελωδίες με μία άκαμπτη ηρωϊκότητα (“Έχετε Ένα Τσιγάρο;”), ενώ ταυτόχρονα συμβαίνει και το εξής παράδοξο: ενώ οι ηλεκτρονικές ρίμες βρίσκουν τον στόχο τους, οι πλέον συμφωνικές –που, με βάση πειστήρια προηγούμενων δίσκων του συνθέτη, είναι απόλυτα τιθασευμένες ως μουσικές συχνότητες– δεν κορυφώνουν πάντα με επιτυχία τον ζόφο που αναλαμβάνει να χαράξει ηχητικώς ο Γαλιάτσος (με σαφή εξαίρεση το exodus του δίσκου, ονόματι “Το Τέλος Της Νεότητας”). Στο άλμπουμ Άφοβοι-Έφηβοι ο Γαλιάτσος προσπαθεί να καταστήσει ένα βαρύθυμο όργανο ιδεών –τον κατασταλαγμένο δηλαδή πια ήχο του– σε κοινωνό μα και σχολιαστή γεγονότων ρεαλιστικών, με σημασία κατακλυσμιαία για το σύγχρονό μας γίγνεσθαι. Παρ’ όλες τις παραπάνω αντιρρήσεις, πρόκειται για πείραμα που πέτυχε: θέτει (μουσικά) ερωτήματα τα οποία δεν νιώθεις πως έμειναν αναπάντητα, με το πέρας της διάρκειας του δίσκου. Υ.Γ.: Το εξώφυλλο είναι ένας απίστευτος χάρτης του άλμπουμ. Ακριβώς επειδή ο θαυμάσιος χρωματισμός του (που συνεχίζεται και στα ενδότερα) ισορροπεί με ένα ηρωικής λογικής σχέδιο, το οποίο, κατά μία έννοια, τονίζει το τεντωμένο σκοινί που επιχείρησε να διαβεί εδώ ο συνθέτης.
