Η συνεργασία της Όλγας Φράγκου και του Μιχάλη Δέλτα ξεκίνησε χάρη σε μια κοινή τους φίλη, η οποία πρότεινε στην Όλγα, η οποία είχε ήδη δέκα χρόνια εμπειρίας ως DJ, να απευθυνθεί στον καταξιωμένο δημιουργό, ευρύτατα γνωστό για την μακρά πορεία του στην εγχώρια ηλεκτρονική μουσική, για καθοδήγηση στη μουσική παραγωγή.
Μέσα από τα μαθήματά τους προέκυψε η πρώτη τους μουσική συνεργασία, όταν η Όλγα πρότεινε να δημιουργήσει ένα remix του κομματιού «Μια Αγάπη Μικρή», που είχε κυκλοφορήσει πριν από 22 χρόνια με τη φωνή της Τάνιας Τσανακλίδου. Το remix γνώρισε μεγάλη επιτυχία, σηματοδοτώντας την απαρχή μιας πιο στενής συνεργασίας. Η σύνδεσή τους εξελίχθηκε περαιτέρω μέσα από το άλμπουμ που προετοίμαζε ήδη ο Μιχάλης, στο οποίο τα κομμάτια εμπλουτίστηκαν με τους στίχους και τα φωνητικά της Όλγας. Η μουσική τους αλληλεπίδραση έθεσε τα θεμέλια για μια δημιουργική και μακροχρόνια συνεργασία, αλλά και την δισκογραφική αναβίωση του πρωτοποριακού project Τετράγωνο 19, που εμφανίστηκε αρχικά στα 90s.
Το αποτέλεσμα βρίσκεται στα χέρια μας από τα μέσα του Νοέμβρη της χρονιάς που μόλις πέρασε, με τίτλο «Οδοδείκτες». Techno, Progressive, Trip Hop και Ambient αναλογικά drum patterns, ηχοχρώματα και ατμόσφαιρες, συνθέτουν μαζί με τα υποβλητικά φωνητικά τον ευφάνταστο καμβά των δεκατεσσάρων δυνατών μουσικών έργων, όπως διαβάζουμε στο δελτίο τύπου του άλμπουμ που κυκλοφόρησε από την Cobalt Music. Περισσότερα για αυτό και τη συνεργασία τους μας είπαν οι ίδιοι, σε μια συζήτηση κατά την οποία δεν σταμάτησαν να μιλούν με ενθουσιασμό, με αμοιβαίο σεβασμό και να κοιτούν ο ένας με καθαρότητα τα μάτια του άλλου, αντανακλώντας την κοινή τους βαθιά αγάπη για τη μουσική.
Στις 14 Νοεμβρίου της χρονιάς που μόλις πέρασε κυκλοφορήσατε τον δίσκο «Οδοδείκτες». Τώρα που τον έχετε μοιραστεί με τον κόσμο, πώς αισθάνεστε;
Όλγα: Πάρα πολύ χαρούμενοι, εννοείται. Προσωπικά δεν το έχω συνειδητοποιήσει ακόμα. Μεγάλωσα με Στέρεο Νόβα και άκουγα πολύ τη μουσική του Μιχάλη Δέλτα από τα 17 μου. Πάντα μου κέντριζε το ενδιαφέρον ο τρόπος που συνθέτει, οι στίχοι, και κάποιες συνεργασίες που είχε κάνει με την Τάνια Τσανακλίδου. Είχε κάτι πάντα πάρα πολύ ιδιαίτερο, το οποίο μου άρεσε πολύ. Οπότε έχοντας φτάσει πλέον στο σημείο να συνεργαζόμαστε σε αυτή την πολύ όμορφη δημιουργία και να είμαι μέρος αυτού, μόνο χαρά μπορεί να μου δώσει. Έχουμε φτιάξει το δίσκο με όλη μας την καρδιά, με όλη μας την αγάπη.
Μιχάλης: Το project αυτό έχει ένα παρελθόν, κι έτσι δημιουργείται κι ένα δεύτερο επίπεδο σκέψης. Πώς συστήνω ξανά το Τετράγωνο 19 μέσα από την συνεργασία μου με την Όλγα, τι σημαίνει για μένα, και σε ένα πιο προσωπικό επίπεδο, σε σχέση με το τότε; Κλείνουν κάποιοι κύκλοι μέσα μου που αφορούν ίσως κάποιες συναισθηματικές δεσμεύσεις του παρελθόντος που τώρα βλέπω να ενηλικιώνονται και να μετατοπίζονται με νέες γνωριμίες, με νέες συνεργασίες, με ένα νέο φρεσκάρισμα δημιουργικό.
Πείτε μας περισσότερα για τη γνωριμία σας αυτή. Πώς ξεκίνησε η συνεργασία σας;
Μιχάλης: Η συνεργασία μας με την Όλγα ξεκίνησε πριν από περίπου επτά χρόνια. Από την πρώτη μας επαφή, είδα τις ποιότητες της Όλγας, τόσο ως άνθρωπος όσο και ως καλλιτέχνης. Για μένα είναι σημαντικό να συνεργάζομαι με καλόβολους ανθρώπους. Την Όλγα την εμπιστεύτηκα, είδα τον τρόπο που σμιλεύει τον εαυτό της μέσα από τη μουσική, τα ταλέντα και τις ικανότητές της. Γενικά πιστεύω πως είμαι ένα άτομο που ξεκλειδώνει τους ανθρώπους. Θεωρώ πως αυτό είναι ένα από τα ταλέντα μου. Δεν ξέρω τόσο να γράφω καλή μουσική όσο προσκαλώ τους ανθρώπους στη συνδημιουργία. Αυτό είναι κάτι που κάνει καλό σε εμένα, μα βλέπω ότι κάνει καλό και στους άλλους.
Στη συγκεκριμένη περίπτωση, μέσα από τη συνεργασία μας, το άλμπουμ που είχα σχεδόν έτοιμο συνθετικά εμπλουτίστηκε με τους στίχους και τα φωνητικά της Όλγας. Για το επόμενο άλμπουμ, έχουμε αφήσει ανοιχτό το ενδεχόμενο να συνδημιουργήσουμε ακόμα περισσότερο. Όλο αυτό το βλέπουμε σαν μια ευκαιρία να ζήσουμε μια δημιουργική διαδρομή, με εμπιστοσύνη και χαρά μέσα μας – κι έπειτα να το προσφέρουμε. Από ένα σημείο και μετά, αυτό που φτιάχνουμε δεν μας ανήκει. Το προσφέρουμε στον κόσμο.
Ποιος είναι ο κόσμος στον οποίο απευθύνεστε, προσφέρετε τη μουσική σας; Παραμένει το ίδιο κοινό στο οποίο απευθυνόσασταν και τη δεκαετία του ’90;
Μιχάλης: Τη δεκαετία του ‘90 το να δημιουργείς και να γράφεις έναν δίσκο με αναφορές στην ηλεκτρονική μουσική, η οποία δεν αποτελεί μια παραδοσιακή ελληνική κουλτούρα, και να συνδυάζεις αυτό το είδος με ελληνικούς στίχους, για μένα ήταν κάτι πραγματικά πρωτότυπο. Θυμίζει, σε κάποιο βαθμό, αυτό που έκαναν οι Στέρεο Νόβα.
Όσο για το κοινό στο οποίο απευθυνόταν εκείνη η μουσική, στη δική μου αντίληψη δεν έβαζα περιορισμούς. Παρ’ όλα αυτά, το γεγονός ότι βρήκε ανταπόκριση κυρίως από ανθρώπους που αγαπούσαν την ηλεκτρονική μουσική είναι λογικό. Τότε, όσοι ασχολούμασταν με αυτό το είδος είχαμε κάτι που για πολλούς φαινόταν δυσανάγνωστο. Δεν γνώριζαν καλά την ηλεκτρονική μουσική. Μπορεί να φαινόμασταν σαν εξωγήινοι και ίσως και να ντυνόμασταν σαν εξωγήινοι επίτηδες κάποιες φορές. Το λέω χαριτολογώντας.
Ήταν μια μουσική που δεν είχε τη διάθεση να είναι εμπορική. Εκεί ακριβώς έγκειται η βασική διαφορά με το σήμερα. Όταν μιλάμε για underground μουσική, εννοούμε ένα είδος που δεν στοχεύει τόσο πολύ στην εμπορευματοποίησή του. Αυτό, βέβαια, δεν σημαίνει ότι δεν θέλει να προσφέρει ένα εισόδημα για να μπορούν ο καλλιτέχνης και η εταιρεία να βιοπορίζονται. Απλώς, δεν μας ενδιέφερε τότε αυτή η ναρκισσιστική σχέση με τη μουσική, που θεωρώ πως υπάρχει σήμερα, με την υπερβολική έμφαση στην εικόνα. Φυσικά, αυτό συνδέεται και με την τεχνολογική εξέλιξη.
Παρά τις διαφορές της εποχής, υπήρξαν άνθρωποι που αγάπησαν αυτή τη μουσική τότε, όπως υπάρχουν και σήμερα. Είναι οι λάτρεις της ηλεκτρονικής που την ακολουθούν διαχρονικά. Επιπλέον, μέσα από την Όλγα, που έχει προσεγγίσει ένα άλλο, πιο νεανικό κοινό, υπάρχουν νέοι άνθρωποι που γνωρίζουν και αγαπούν αυτό το είδος. Ωστόσο, δεν ξέρω πώς ακριβώς το βιώνουν σήμερα.
Όλγα: Ερχόμενοι στο σήμερα, ζούμε ξεκάθαρα στην εποχή της εικόνας και της συνεχούς προβολής. Οτιδήποτε κάνει κάποιος μοιάζει να έχει υποστεί μια "κονσερβοποίηση". Είναι υπέροχο που η ηλεκτρονική μουσική έχει εξελιχθεί τόσο πολύ, έχει περάσει από πολλά παρακλάδια, και είναι ωραίο που δεν υπάρχουν περιορισμοί – ειδικά σε ένα είδος τόσο ρευστό. Ωστόσο, πλέον έχει φτάσει σε ένα σημείο όπου η εμπορευματοποίηση είναι έντονη. Αισθάνεσαι πια ότι δεν είσαι εκεί για τη μουσική. Ακόμα και ο ίδιος ο καλλιτέχνης συχνά προβάλλει περισσότερο τον εαυτό του, το "εγώ" του, παρά αυτό που θέλει να εκφράσει από καλλιτεχνική άποψη μέσα από τη δημιουργία του.
Μιχάλης: Συμφωνώ, ειδικά μέσω των social media. Υπάρχει ένας ψυχαναγκασμός να διατηρείς την ύπαρξη σου στο "εδώ και τώρα" δημιουργικά. Το βλέπουμε όχι μόνο στους καλλιτέχνες, αλλά και σε ανθρώπους που κάνουν εντελώς διαφορετικές δουλειές. Μέσα από τη συχνότητα των αναρτήσεων και την ανατροφοδότηση που λαμβάνουν από τους αγνώστους ή τους «φίλους» τους, προσπαθούν να εξασφαλίσουν την ύπαρξή τους. Το σύστημα σήμερα σου επιβάλλει την ιδέα ότι, για να υπάρχεις, πρέπει να φαίνεσαι συνεχώς.
Ωστόσο, και οι δυο μας δεν είμαστε άνθρωποι που συντονιζόμαστε με αυτή τη νοοτροπία σε καμία περίπτωση. Θεωρώ ότι έχουμε βρει ένα μέτρο – μια ισορροπία. Για μένα, ο κεντρικός άξονας είναι να υπάρχει μια "ζυγαριά" για κάθε πράγμα. Αυτό μας βοηθάει να μη μας χειρίζεται η τεχνολογία, αλλά να τη χειριζόμαστε εμείς με έναν τρόπο ωφέλιμο για τον εαυτό μας και για τη δημιουργία μας.
Για να σου απαντήσουμε, τελικά, απευθυνόμαστε σε όλους. Το πώς ο κόσμος εκεί έξω φιλτράρει, αποκωδικοποιεί ή άμεσα μεταλαμβάνει αυτό που προσφέρει ο ήχος και η μουσική – τόσο γενικότερα όσο και ειδικότερα η δική μας – εξαρτάται από τη σχέση που έχει ο κάθε ακροατής με τη μουσική. Αυτό περιλαμβάνει τους φανς, τους μουσικούς ή ακόμη και αυτούς που, όπως λέγαμε στα νιάτα μας, είναι «εραστές της μουσικής».
Εμείς δεν θέτουμε περιορισμούς. Δεν λέμε ότι αυτόν τον δίσκο, τους Οδοδείκτες, θέλουμε να τον ακούσουν μόνο συγκεκριμένοι άνθρωποι. Δεν απευθυνόμαστε ούτε σε «κουλτουριάρηδες» ούτε σε «ψαγμένους». Θέλουμε η μουσική μας να είναι ανοιχτή για όλους.
Όλγα: Βασικά, δεν είναι ότι είχαμε στο μυαλό μας κάποιον συγκεκριμένο στόχο. Είναι αυτό που είπε ο Μιχάλης νωρίτερα: είμαστε εδώ για τη μουσική. Αυτή είναι η ουσία. Θεωρώ, όμως, ότι με τους Οδοδείκτες καταφέραμε κάτι ιδιαίτερο. Ο ήχος του δίσκου είναι ξεχωριστός και περικλείει πολλά διαφορετικά είδη μουσικής, περιλαμβάνει και τους ελληνικούς στίχους. Ίσως αυτό να δημιουργεί ένα άνοιγμα στο μυαλό και στη σκέψη, αν θέλεις.
Μιχάλης: Ο δίσκος είναι ένα κάλεσμα – και με τη γλώσσα, και με τον τρόπο που ερμηνεύει η Όλγα τις μικρές ιστορίες που αφηγείται. Πιστεύουμε σε αυτό, γιατί νιώθουμε ότι είναι κάτι που λείπει από τα ελληνικά μουσικά δρώμενα. Πολλοί ακολουθούν τη μανιέρα: αγγλικοί στίχοι ή συγκεκριμένα στυλ, όπως «μελωδικό techno». Σε καμία περίπτωση δεν δουλεύουμε με αυτή τη λογική του να πάμε με «ό,τι πουλάει».
Όλγα: Ο Μιχάλης ποτέ δεν με περιόρισε. Μου είπε: «Γράψε ό,τι θέλεις». Με άφησε ελεύθερη, ακόμα και στους στίχους. Από μόνη μου μπήκα στο πνεύμα του δίσκου.
Μιχάλης: Ακριβώς. Το μόνο που της είπα ήταν: «Πού βρίσκεσαι τώρα; Πώς ζεις ως άνθρωπος αυτή τη στιγμή;». Και αυτό έκανε: έγραψε την αλήθεια της.
Κι είναι, νομίζω, μια βαριά αλήθεια.
Μιχάλης: Δεν υπάρχει «βαριά» ή «ελαφριά» αλήθεια – η αλήθεια είναι απλώς αλήθεια. Είναι κάτι προσωπικό, όπως το φιλτράρει και το αντιλαμβάνεται ο καθένας μας. Αυτό που κάνουμε είναι η δική μας αλήθεια, και πιστεύουμε ότι έχει ένα αστραφτερό φως, που προέρχεται βέβαια από το δικό μας σκοτάδι.
Όλγα: Ίσως η Εύη να αναφέρεται στο «βαρύ», επειδή αγγίζουμε και κοινωνικά προβλήματα μέσα από τους στίχους.
Αυτό εννοούσα. Δεν είναι «ποπ», με την έννοια της ελαφρότητας.
Μιχάλης: Σωστά. Αλλά ποιος ξέρει; Ίσως το επόμενο να είναι ποπ.
Όλγα: Δεν μας ενοχλεί η ποπ, μας αρέσει κιόλας, απλώς εδώ επιλέξαμε κάτι διαφορετικό.
Μιχάλης: Εννοείται ότι μας αρέσει. Την έχω ζήσει από τα 80s και θεωρώ ότι ήταν μια εποχή με τις καλύτερες παλέτες χρωμάτων, και τότε ζωγραφίστηκαν μουσικά έργα ανεκτίμητου μουσικού πλούτου. Σκέψου πώς η αισθητική εκείνης της περιόδου, οι Eurythmics, οι Yazoo, οι Depeche Mode, οι Pet Shop Boys –η μετα-πανκ εποχή– δημιούργησε αριστουργήματα. Σήμερα, όμως, τα περισσότερα κομμάτια στα UK Charts μοιάζουν «φλατ». Οι φωνές είναι χωρίς πάθος, σαν να βαριούνται. Κι ας μην ξεχνάμε ότι η ποπ είναι ο καθρέφτης της κάθε εποχής, και πολύ μεγάλη επιρροή για όλα τα μουσικά είδη. Ακόμα και τα underground κινήματα, όπως η acid house στα τέλη του ’80, μπλέχτηκαν με την ποπ.
Όλγα: Ναι, και τώρα βλέπουμε πώς η σκληρή tehcno έχει μπλεχτεί με την ποπ. Ακούμε μέχρι και hard techno remix στη Britney Spears!
Τοποθετείται το άλμπουμ αυτό, από άποψη αισθητικής, σε κάποιο συγκεκριμένο χώρο;
Μιχάλης: Το άλμπουμ αυτό είναι εμπνευσμένο και για τους δυο μας από το αστικό τοπίο, όπως αναφέρεται και στο μικρό δελτίο τύπου. Μιλάει για την εμμονική δυναμική αντιθέσεων του αστικού τοπίου – η τρέλα, το στρες, η χαλαρότητα, η ανάγκη για επικοινωνία, για συναντήσεις με ανθρώπους. Επίσης, δεν μπορούμε να αγνοήσουμε τα πολιτικά δρώμενα των τελευταίων χρόνων. Όσο για τη δική μου πλευρά, πιστεύω ότι η αρχιτεκτονική μιας πόλης αντανακλά την εσωτερική μας δομή, τον τρόπο που τα εξωτερικά ερεθίσματα επηρεάζουν τα συναισθήματα μου και πώς το μέσα μου μπορεί να επηρεάσει αυτό που στέκεται εκεί, απέναντι. Κι ένας τρόπος για να συμβεί αυτό είναι μέσω της μουσικής. Με αυτό το άλμπουμ, μετουσιώνουμε τον θόρυβο, τις αιχμηρές νύξεις που γίνονται καθημερινά γύρω μας και μέσα μας με την ευλογία, την ομορφιά και τη δύναμη που έχει αυτό το μέγα μυστήριο που λέμε μουσική.
Όλγα: Αυτή είναι και η φύση της ηλεκτρονικής μουσικής άλλωστε – προέρχεται από το θόρυβο της πόλης, αυτός είναι ο πυρήνας της. Και έτσι μέσω της δημιουργίας αυτής της μουσικής το μετασχηματίζουμε και το παρουσιάζουμε. Δεν μπορούμε να παραβλέψουμε την προέλευση του ήχου της ηλεκτρονικής μουσικής, που αναπτύχθηκε μέσα από τους θορύβους της πόλης.
Η μουσική σας όμως, κρύβει μέσα της πολλή ομορφιά, Είναι στα μάτια σας τόσο όμορφη και η Αθήνα, ή το άλμπουμ λειτουργεί κάπως αντισταθμιστικά;
Όλγα: Είναι ζήτημα προοπτικής – πώς βλέπεις τα πράγματα μέσα από όλη αυτή την αγριότητα. Ζούμε σκληρά χρόνια, σε έναν κόσμο γεμάτο αντιθέσεις, όπως είπε και πριν ο Μιχάλης. Από όλο αυτό προσπαθούμε να αντλήσουμε κάτι. Είναι κάτι βαθιά εσωτερικό, δύσκολο να προσδιοριστεί με λόγια.
Μιχάλης: Και οι δύο αγαπάμε τη ζωή. Είμαστε το μικρό λουλούδι που φυτρώνει στο τσιμέντο. Αυτό είναι η Όλγα, αυτό είμαι κι εγώ. Αυτό είναι οι Τετράγωνο 19. Πάντα ένιωθα ότι μπορώ να ανθίσω ακόμα και στις πιο σκληρές συνθήκες.
Όλγα: Και μέσα από αυτή την αντίσταση, αναβιώνει η ομορφιά.
Μιχάλης: Ναι, αυτό το άρωμα της ζωής θέλουμε να σκορπίσουμε. Γιατί, προσωπικά, κι εγώ και η Όλγα, έχουμε παλέψει πολύ για να φτάσουμε εδώ. Να αναγνωρίσουμε ότι, παρά τα ακατέργαστα μέταλλα μας, υπάρχει κάτι που ανθίζει. Είμαστε αλχημιστές, που μετατρέπουμε τα κατώτερα μέταλλα σε χρυσάφι, σε χαρά.
Όλγα: Θα ήταν όμορφο αν όλοι προσέγγιζαν τη ζωή με αυτόν τον τρόπο. Εμείς το κάνουμε μέσω της μουσικής. Βρίσκουμε μια εσωτερική ισορροπία, κάτι που δεν είναι εύκολο για κανέναν. Προσπαθούμε να έρθουμε κοντά στον εαυτό μας, στο κέντρο μας και να δείξουμε, μέσα από το άλμπουμ, ότι ακόμα και μέσα στις πιο σκληρές συνθήκες μπορείς να βρεις την ομορφιά. Να παρατηρήσεις το απλό, το όμορφο μέσα σε όλο αυτό το θόρυβο – κι ας είναι δύσκολο, ακριβώς επειδή είναι απλό.
Μιχάλης: Αυτό είναι το ζητούμενο. Πώς έρχεται κανείς κοντά με τον εαυτό του, με τον σπόρο του, με αυτό που ανθίζει μέσα του. Πώς φροντίζει ο καθένας τον εαυτό του μέσα σε αυτή τη σύνθετη συνθήκη και με ποιο τρόπο καταφέρνει να μιλήσει για την ομορφιά που δεν είναι ευδιάκριτη καθημερινά.
Αισθάνομαι πως, τελικά, καταφέρνετε να το επικοινωνείτε αυτό που βιώνετε μέσω της μουσικής.
Μιχάλης: Το άλμπουμ αυτό έχει μια ιδιαίτερη δυναμική που αγγίζει τον καθένα διαφορετικά, ανάλογα με τη δόνηση και τη συχνότητα στην οποία βρίσκεται. Οι Οδοδείκτες είναι όλα αυτά που καθημερινά στη ζωή μας καθοδηγούν στο να λυγίζουμε χωρίς να σπάμε, να αισθανόμαστε χωρίς να διαλυόμαστε από τα συναισθήματα και να εμπιστευόμαστε την ομορφιά της δημιουργικότητάς μας, ό,τι κι αν κάνει ο καθένας.
Μέσα από αυτή τη συνεργασία, τι μάθατε ο ένας από τον άλλο;
Όλγα: Μιλώντας προσωπικά, μέσα από τη συνεργασία μου με τον Μιχάλη, έμαθα να προσεγγίζω τα πράγματα πιο απλά. Έμαθα να ακούω και να αφουγκράζομαι τον χώρο γύρω μου, να παρατηρώ τι με περιβάλλει και να διακρίνω το όμορφο, ακόμα κι αν δεν είναι προφανές.
Αυτό είναι κάτι βαθιά ψυχολογικό και εσωτερικό, δύσκολο να το προσδιορίσω με λέξεις. Ο Μιχάλης λειτουργεί έτσι, τόσο στον ήχο του όσο και σαν άνθρωπος. Είναι ένας εσωτερικός αναζητητής και, για μένα, ένας καθοδηγητής. Με εμπνέει να κατεβάζω ταχύτητες και να δημιουργώ τον κατάλληλο εσωτερικό χώρο για να δημιουργήσω.
Μιχάλης: Γενικά δεν είναι τυχαίο ότι συνεργάζομαι κατά κύριο λόγο με γυναίκες σε όλη μου τη ζωή. Με ενδυναμώνει και με εμπνέει η συνεργασία με το γυναικείο φύλο. Αισθάνομαι πως συμπληρώνει την αρσενική μου πλευρά, που συχνά είναι επιπόλαιη και κοντόφθαλμη.
Η γυναικεία ενέργεια με βοηθά να συμφιλιώνομαι με τη δική μου θηλυκή πλευρά και να βρίσκω μια δημιουργική ισορροπία. Το αρσενικό και το θηλυκό στοιχείο ενώνονται μέσα στη δημιουργία και γεννούν κάτι νέο. Αυτή η διαδικασία με βοηθάει να ανθίζω όπως είπα πριν, να είμαι ένας ολόκληρος άνθρωπος.
Με την Όλγα ειδικά, είμαστε σαν δύο συγκοινωνούντα δοχεία. Ο ένας γίνεται καθρέφτης του άλλου, αντανακλώντας σημεία του εαυτού μας, προσωπικά και δημιουργικά. Μέσα από αυτή τη δημιουργική φάση, νιώθω μία χαρά – όχι η απλή ικανοποίηση ή απόλαυση- την οποία την φροντίζω, την απολαμβάνω και επιθυμώ να την προσφέρω.
Όλγα: Αυτό ένιωσα κι εγώ όταν ο Μιχάλης με προσέγγισε για να συνεργαστούμε ξανά μουσικά. Μου χάρισε μια απόλυτη ελευθερία, που είναι τόσο σημαντική στη μουσική, η οποία είναι από τις πιο ελεύθερες μορφές έκφρασης. Αυτή η ελευθερία μάς έκανε να γίνουμε καθρέφτες ο ένας για τον άλλον. Είναι μια αμφίδρομη διαδικασία, και χαίρομαι πάρα πολύ που το ζούμε αυτό μαζί.
Προσδιορίζετε τη μουσική σας ως «techno electronica».Πώς βλέπετε τη σημερινή κατάσταση της techno μουσικής στην Ελλάδα και την εξέλιξή της μέσα στο χρόνο; Πιστεύετε ότι οι αλλαγές που έχουν συμβεί, τόσο στην παραγωγή όσο και στην προώθηση, επηρεάζουν τον τρόπο που αντιλαμβανόμαστε την ουσία της μουσικής;
Όλγα: Ανέφερα προηγουμένως ότι η ηλεκτρονική μουσική έχει κάπως εμπορευματοποιηθεί. Δεν είναι απαραίτητα κακό αυτό, απλά νιώθω ότι έχει μπει σε συγκεκριμένα "κουτάκια". Πλέον, το κέντρο δεν είναι η μουσική, αλλά η προβολή του εκάστοτε καλλιτέχνη, κυρίως μέσα από τα social media, τα οποία θεωρώ ότι έχουν έναν αρνητικό αντίκτυπο. Το δημιουργικό κομμάτι χάνεται, όχι στην Ελλάδα μόνο, αλλά και στην Ευρώπη. Δεν θέλω να το λέω συνεχώς, αλλά είναι μια κατάσταση που παρατηρώ. Όλα γίνονται για την εικόνα.
Βέβαια, η φύση της techno παραμένει underground. Αυτό δεν μπορεί να αλλάξει, αλλά νιώθω ότι όλα είναι πιο επιφανειακά, από τη διοργάνωση μέχρι τις μουσικές παραγωγές, γενικότερα. Υπάρχει πολλή "κονσέρβα".
Μιχάλης: Υπάρχει μια πληθώρα και ευκολία στο να παράξει κάποιος κάτι, είτε αυτό είναι techno, είτε κάτι άλλο. Συμφωνώ με την Όλγα. Όμως, την ίδια στιγμή, υπάρχουν και άνθρωποι που αγαπούν πραγματικά την techno και την ηλεκτρονική μουσική γενικότερα.Η μουσική αυτή, όπως και όλα τα είδη, είναι ένα δέντρο με πολλά κλαδιά. Είναι ένα μέσο για όσους την αγαπάμε και την ακούμε, αλλά και για όσους την υπηρετούμε -γιατί θεωρώ ότι είμαστε υπηρέτες της καλής, αληθινής μουσικής. Είναι ένα δώρο που δόθηκε στον άνθρωπο από το Ον για να το μην καταστραφεί. Υπάρχουν πολλοί, και νέα παιδιά, που δεν ακολουθούν αυτό το κύμα, δεν ακολουθούν το ghostwriting και τις ψεύτικες ταυτότητες.
Στην ηλεκτρονική μουσική, η τεχνολογία δίνει μια ευκολία. Ο καθένας μπορεί να "πουλήσει" τον εαυτό του όπως θέλει. Εμάς δεν μας ενδιαφέρει αυτό. Μας ενδιαφέρει να είμαστε παρόντες σε αυτό που έχουμε ενστερνιστεί και καλλιεργήσει ως καλή, καθαρή και δυνατή μουσική techno. Με μεγάλο σεβασμό και ευγνωμοσύνη, την υπηρετούμε.
Όλγα: Ακριβώς, Μιχάλη. Η αίσθηση είναι ότι, όσο κι αν συμβαίνουν πράγματα "εκεί έξω", το σημαντικό είναι να παραμένουμε πιστοί σε αυτό που κάνουμε. Και η techno συνεχίζει να μας εμπνέει.
Τι υπάρχει στη συνέχεια για τους Τετράγωνο 19;
Μιχάλης: Στις 23 Δεκεμβρίου κυκλοφόρησε το βιντεοκλίπ για το τρακ "Ελεύθερη Πτώση", το οποίο έφτιαξε η επίσης συνεργάτιδά μου, η Iota Phi, η οποία είχε συνεργαστεί και με τους Στέρεο Νόβα. Το σκηνοθέτησε με έναν καταπληκτικό κινηματογραφιστή, τον Αμερικανό Eric Giovon, που είχε σκηνοθετήσει και το τελευταίο βίντεο της ίδιας. Από εδώ και πέρα, αρχίζουμε να προετοιμαζόμαστε για την παρουσίαση του άλμπουμ, στην Αθήνα και, ελπίζουμε, και εκτός Αθηνών.
Όλγα: Προετοιμαζόμαστε με πρόβες, πολλές πρόβες.
Μιχάλης: Μακάρι όλη η ζωή κάθε μέρα να ήταν μόνο αυτό, έτσι δεν είναι;
Το άλμπουμ των ΤΕΤΡΑΓΩΝΟ 19 Οδοδείκτες κυκλοφορεί από την Cobalt.
