Εάν τα τρία χρόνια δισκογραφικής απραξίας της Nneka συνιστούν απουσία, τότε το Soul Is Heavy μπορεί να χαρακτηριστεί ως ηχηρή επιστροφή (δεν συμπεριλαμβάνω στην καταμέτρηση το Concrete Jungle του 2010, καθώς επρόκειτο για συλλογή η οποία εισήγαγε την τραγουδίστρια στην αμερικανική αγορά).
Γεννημένη στο Warri της Νιγηρίας, η Nneka έχει εδώ και χρόνια εγκατασταθεί στο λιμάνι του Αμβούργου, απ’ όπου και εφορμά προς τη μαύρη παγκοσμιότητα. Πράγματι, η μουσική της, έτσι όπως μας συστήθηκε με το ντεμπούτο της Victim Of Truth, εδραιώθηκε με το επιτυχημένο No Longer At Ease και επαληθεύεται τώρα με το Soul Is Heavy, ακουμπά ακριβώς εκεί· σε βασικές μουσικές εκφράσεις της μαύρης κουλτούρας των τελευταίων 30-40 χρόνων. Έχουμε δηλαδή ένα χαρμάνι κυρίως από soul, reggae και hip hop, αφροκεντρικό και Δυτικότροπο την ίδια στιγμή.
Οι στίχοι της Nneka είναι αρκετά ευαίσθητοι κοινωνικοπολιτικά ώστε να της προσδώσουν μία σαφή ένταξη, όχι όμως και τόσο ώστε να αποτρέψουν την πρόσβασή της σε ευρύτερα ακροατήρια. Μιλώντας για τέτοια, να αναφέρω για τα πρακτικά πως το τραγούδι της “Viva Africa” εντάχθηκε στο επίσημο άλμπουμ του πρόσφατου παγκοσμίου κυπέλλου ποδοσφαίρου της Νοτίου Αφρικής. Και τούτο δεν το θέτω ως μομφή. Άλλωστε τις αναφορές της η Nneka τις χρησιμοποιεί ως δομικά συστατικά μίας κατ’ ουσίαν ποπ μουσικοτροπίας· σκεπτόμενης, πολυσχιδούς, μα ποπ μέχρι τα μπούνια. Είναι επομένως απλώς φυσιολογικό να επιζητά μεγαλύτερη αναγνωρισιμότητα – έστω κι αν κάτι τέτοιο τη φέρνει να τραγουδά για έναν θεσμό ο οποίος πήγε στην Αφρική μόνο για λόγους επίφασης και αυτοεπιβεβαίωσης.
Μιλώντας για ποπ βέβαια, αυτό που στην ουσία εννοώ (τουλάχιστον επί του προκειμένου) είναι ένας εύσχημος και εύμορφος «μέσος όρος», μία κομψή κοινή συνισταμένη, ώστε το αποτέλεσμα να μπορέσει να εγείρει αξιώσεις προσβασιμότητας. Δηλαδή: έχω μπροστά μου πέντε μουσικές αναφορές, οι οποίες έχουν συνεισφέρει εξίσου στη διαμόρφωση του τρόπου με τον οποίον σχετίζομαι με τη μουσική. Από όλες τις πιθανές διακλαδώσεις, ποια είναι εκείνη που θα με οδηγήσει σε όμορφα τετράλεπτα τραγούδια, που να μπορούν αφενός να εκφράσουν εμένα επαρκώς και αφετέρου να ακουμπήσουν στις παραδοχές των περισσοτέρων –έστω και δυνητικώς; Αυτήν τη «συνταγή» ακολουθεί το Soul Is Heavy και τα αποτελέσματα αποδεικνύονται παραπάνω από ικανοποιητικά.
Παρόλα αυτά, το άλμπουμ ως σύνολο εμφανίζει και κάποιες ατέλειες. Στα 60 του λεπτά είναι αλήθεια πως κάνει «κοιλιές», περιέχει σημεία που ναι μεν δεν προσπερνάς με αδιαφορία, μα δεν αποτυπώνουν και κάτι ουσιαστικό. Κυρίως όμως αναδεικνύει (και αυτό του προσδίδει τελικά αξία) την εύστροφη και ειλικρινή τραγουδοποιητική φλέβα της Nneka. Τη δυνατότητά της δηλαδή να συνδυάζει εύηχες soul, reggae και hip hop προσμίξεις με στίχους οι οποίοι μπολιάζουν τον κοινωνικοπολιτικό με τον ερωτικό λόγο (πολλές φορές τόσο πετυχημένα, ώστε μοιάζουν πρακτικώς αδιαχώριστα), δίνοντας τραγούδια ικανά να τριγυρνάνε στο μυαλό σου για καιρό. Να η δύναμη της Nneka, το στοιχείο που παίρνει το Soul Is Heavy από τη μετριότητα και το μετατρέπει σε έναν πραγματικά καλό δίσκο.
Στο πεδίο των τραγουδιών τώρα, νομίζω πως η Nneka βρίσκεται στα καλύτερά της όταν το hip hop γίνεται το πιο ευκρινές συστατικό στη συνολική σούμα. Πάρτε παράδειγμα το “God Knows Why”, στο οποίο συνδράμει με το χαρακτηριστικό του flow ο Black Thought των μεγάλων Roots, το ομώνυμο “Soul Is Heavy”, όπου η ερμηνεύτρια περιγράφει γλαφυρά την κοινωνική οδύσσεια της Νιγηρίας (και της αφρικανικής ηπείρου κατ’ επέκταση) ή το “Stay” –στο οποίο ξεκινάει να τραγουδάει για έναν οδυνηρό ερωτικό χωρισμό και καταλήγει σε ένα πυκνό και συναισθηματικά δυνατό ραπ κουπλέ, όπου στην ουσία υμνεί την ίδια τη ζωή με τα ακραία σκαμπανεβάσματά της.
Ακόμα όμως κι όταν το εκκρεμές των επιρροών της δεν δείχνει μόνο προς το ιδιοσυγκρασιακό hip hop, η Nneka τα καταφέρνει περίφημα. Όπως λ.χ. στο εναρκτήριο “Lucifer (No Doubt)”, που ισορροπεί ανάμεσα στο dancehall και στο hip hop, στο rhythm & blues του “Don’t Even Think”, στο «αφρικοβαρές» “Still I Rise” ή στο λατινογενές “V.I.P.” (εν προκειμένω το αρκτικόλεξο αντιστοιχεί στη φράση Vagabonds In Power). Δίπλα σε αυτά επιβάλλεται να τοποθετήσουμε και το εξαιρετικό χρώμα της φωνής της Nneka, μα και τις ενδιαφέρουσες ενορχηστρώσεις της –για να καλύψουμε έτσι ένα μεγάλο μέρος από τα όσα σημαντικά κομίζει το Soul Is Heavy.
Συνοψίζοντας, θα έλεγα πως το Soul Is Heavy αξίζει της προσοχής σας. Και για έναν επιπλέον λόγο: παρουσιάζει μία τραγουδοποιό που δείχνει να αναπτύσσει ένα τσαγανό αντίστοιχο με εκείνο γυναικών όπως η Erykah Badu ή η Lauryn Hill. Το αν θα φτάσει, βέβαια, και σε παρόμοια επίπεδα μόνο ο χρόνος μπορεί να το δείξει...
