Όταν η πολιτική αγγίζει το live
Κατά την προεδρία του Donald Trump, η ζωντανή μουσική στις Ηνωμένες Πολιτείες βρίσκεται αντιμέτωπη με μια σειρά από έμμεσες αλλά βαθιές αναταράξεις. Οι δασμοί σε εισαγόμενα προϊόντα, ο λεγόμενος εμπορικός πόλεμος και οι αυστηρές μεταναστευτικές πολιτικές επηρεάζουν άμεσα ή έμμεσα το πώς και πόσο εύκολα μπορούν οι καλλιτέχνες να περιοδεύουν, να εξοπλίζουν τα show τους και να συνεργάζονται διεθνώς.
Αυξήσεις στο κόστος, μειώσεις στη δημιουργία;
Οι δασμοί οδηγούν σε αύξηση του κόστους εξοπλισμού και πολλών πρώτων υλών, επηρεάζοντας τόσο τους παραγωγούς όσο και τους διοργανωτές. Καλώδια, ενισχυτές, rack, φωτιστικά— γίνονται σημαντικά πιο ακριβά. Σύμφωνα με το Vinyl Me, Please, μόνο το επιπλέον κόστος από τους δασμούς στις πρώτες ύλες του βινυλίου θα εκτοξεύσει την τιμή πώλησης δίσκων στις ΗΠΑ έως και 35 δολάρια ανά αντίτυπο.
Κι αυτά δεν είναι απλώς αριθμοί. Είναι και συναυλίες που μπορεί να μην πραγματοποιηθούν γιατί δεν βγαίνει το κόστος. Είναι περιοδείες που θα ξεκινήσουν. Είναι μικρές εταιρείες που εγκαταλείπουν το φυσικό φορμάτ γιατί δεν τους συμφέρει να παράγουν.
Το κόστος του visa delay
Ταυτόχρονα, η πολιτική Trump δυνητικά περιορίζει και την καλλιτεχνική κινητικότητα. Η αυστηροποίηση του καθεστώτος εισόδου στις ΗΠΑ σημαίνει ότι διεθνείς καλλιτέχνες καθυστερούν ή χάνουν τις βίζες τους. Η FKA Twigs, μεταξύ άλλων, ακύρωσε περιοδεία στις ΗΠΑ — περιλαμβανομένης εμφάνισής της στο Coachella — εξαιτίας της αυξημένης γραφειοκρατίας.
Πώς μεταφέρεται το πρόβλημα στην Ευρώπη (και την Ελλάδα)
Ίσως στην Ευρώπη να μη νιώσαμε τις επιπτώσεις τόσο άμεσα. Δεν είδαμε τιμές να εκτοξεύονται από τη μια μέρα στην άλλη. Αλλά και εδώ όλο αυτό μπορεί να έχει τον αντίκτυπό του σε περιοδείες, σε εμφανίσεις καλλιτεχνών και όχι μόνο.
Επίσης, πολλές ευρωπαϊκές επιχειρήσεις βασίζονται σε πρώτες ύλες ή τεχνογνωσία από τις ΗΠΑ για την παραγωγή βινυλίων, εξοπλισμού ή merch. Αν, για παράδειγμα, ένα ευρωπαϊκό εργοστάσιο χρειάζεται αμερικανικό PVC και αυτό επιβαρύνεται με δασμούς, τότε το κόστος θα μετακυλήσει στον καταναλωτή — ακόμα και στην Ελλάδα.
Επιστροφή στον «εμπορικό πόλεμο»
Το 2025, οι σχέσεις ΗΠΑ–ΕΕ μπαίνουν ξανά σε τροχιά έντασης. Η Ευρωπαϊκή Ένωση ανακοίνωσε νέους δασμούς ύψους 21 δισ. ευρώ σε αμερικανικά προϊόντα, ως απάντηση στους επίμονους δασμούς των ΗΠΑ σε ευρωπαϊκό χάλυβα και αλουμίνιο. Η παγκόσμια οικονομία δείχνει σημάδια κόπωσης. Ο πληθωρισμός επιμένει. Και οι δισκογραφικές εταιρείες, μικρές και μεγάλες, ψάχνουν ήδη τρόπους να κάνουν "οικονομία" στην παραγωγή.
Μπορεί να μην έχουμε δει ακόμα άμεσες επιπτώσεις στα ευρωπαϊκά φεστιβάλ. Αλλά αν συνεχιστεί αυτή η γραμμή αντιπαράθεσης, η αύξηση στο κόστος παραγωγής για merch και βινύλια θεωρείται σχεδόν δεδομένη.
Σύμφωνα με πρόσφατο άρθρο του Consequence, οι δασμοί που επιβάλλονται από την κυβέρνηση Τραμπ έχουν προκαλέσει σημαντικές αναταραχές στη βιομηχανία παραγωγής βινυλίου στις Ηνωμένες Πολιτείες. Ενώ το 2015 υπήρχαν μόνο 21 εργοστάσια παραγωγής βινυλίου στη χώρα, σήμερα ο αριθμός αυτός έχει αυξηθεί σε τουλάχιστον 35. Ωστόσο, οι ασταθείς δασμολογικές πολιτικές έχουν δημιουργήσει νέες προκλήσεις, ιδιαίτερα για τις μικρότερες επιχειρήσεις.
Ο Mike Yanchak από το Hellbender Vinyl στο Πίτσμπουργκ αναφέρει ότι οι πρώτες ύλες για την παραγωγή βινυλίου προέρχονται κυρίως από την Ασία και την Ευρωπαϊκή Ένωση. Οι διακυμάνσεις στους δασμούς έχουν διαταράξει την εφοδιαστική αλυσίδα, αυξάνοντας το κόστος και την αβεβαιότητα για τις μικρές επιχειρήσεις.
Αντίθετα, μεγαλύτερες εταιρείες όπως η United Record Pressing στο Νάσβιλ, με ιστορία 75 ετών, έχουν προετοιμαστεί καλύτερα για τέτοιες διαταραχές. Έχουν διαφοροποιήσει τους προμηθευτές τους και έχουν αποθηκεύσει πρώτες ύλες για να αντιμετωπίσουν τις αυξήσεις κόστους. Ωστόσο, ακόμα και αυτές οι εταιρείες εκφράζουν ανησυχία για το μέλλον, καθώς δεν είναι όλα τα απαραίτητα υλικά διαθέσιμα στις ΗΠΑ, και η μεταφορά της παραγωγής εντός της χώρας θα απαιτούσε σημαντικό χρόνο και επενδύσεις.
Μουσική υπό πίεση: η πολιτική δεν είναι αφηρημένη
Όταν ανεβαίνει το κόστος παραγωγής, οι καλλιτέχνες έχουν δύο επιλογές: να ανεβάσουν τις τιμές ή να κόψουν παραγωγές. Όταν δυσκολεύονται οι μετακινήσεις, οι περιοδείες μικραίνουν. Όταν η αβεβαιότητα πνίγει την αγορά, οι χορηγοί κάνουν πίσω. Και αυτό είναι πρόβλημα όχι μόνο για τους δημιουργούς, αλλά και για εμάς.
