Αρκετές φορές, πριν το άλμα προς τη σπουδαιότητα, ένας καλλιτέχνης προβαίνει σε αναδίπλωση και σε αναδιάταξη εκφραστικών μέσων. Μοιάζει ίσως να μαζεύεται στο καβούκι του αναποφάσιστος, αλλά τελικά (μπορεί και να) λειτουργεί ως αιλουροειδές που ζυγιάζεται ώστε να κεντράρει καλύτερα στον στόχο. Κάτι τέτοιο συμβαίνει και με το Souls At Zero των Neurosis, η νέα ηχητική επεξεργασία του οποίου, μαζί με τρία bonus tracks –δύο demo και μια ζωντανή ηχογράφηση του “Cleanse III” στο Λονδίνο το 1996– μας δίνουν την ευκαιρία να το επισκεφτούμε ξανά, από την ασφάλεια των (σχεδόν) 20 χρόνων μετά.
Πρώτα-πρώτα, πέρα από το τυράκι των bonus tracks, η συγκεκριμένη επανέκδοση προσφέρει και μια νέα σκέψη για τον ήχο του άλμπουμ. Οι κιθάρες του Scott Kelly και του Steve Von Till ακούγονται πιο «ζουμερές», ενώ το μπάσο του Dave Edwardson αποκτά πιο αδρές γραμμές. Πράγματα που ίσως μόνο οι φανς να προσέξουν, αλλά παίζουν τον ρόλο τους στο να αποτιμήσουμε ξανά τα τι και πώς του Souls At Zero και την τελική θέση που λαμβάνει στην ιστορία. Όχι του metal, στενά και εμμονικά, μα του μορφώματος που τώρα λέμε «σύγχρονο σκληρό ήχο»: οι Isis είναι λ.χ. μια μπάντα η οποία χρωστάει πολλά στον συγκεκριμένο δίσκο.
Η ασφάλεια της χρονικής απόστασης, διαθέτει πολλά πλεονεκτήματα. Αναγνωρίζουμε ότι το Enemy Of The Sun είναι το αριστούργημα των Neurosis, αλλά τώρα το Souls At Zero δεν φαντάζει πια ως ένα απλό μεταβατικό στάδιο προς τα εκεί, παρότι σαφώς έπαιξε (κι) έναν τέτοιον ρόλο. Από αυτή την άποψη, τα πράγματα σήμερα μοιάζουν όπως ακριβώς έμοιαζαν και στα πρώιμα 1990s: οι Neurosis άφηναν πίσω τους τα απλοϊκά hardcore πατήματα του Pain Of Mind (1987) και το άτεχνο φλερτ του The Word As Law (1990) με το thrash, φτάνανε σε έναν προσωπικό, πολυδαίδαλο ήχο και τον χρησιμοποιούσαν ως εφαλτήριο για το «μεγάλο» έργο τους.
Σήμερα όμως μπορούμε να εκτιμήσουμε πολύ περισσότερο τη σημασία αυτού του «προσωπικού, πολυδαίδαλου ήχου». Σήμερα δεν φαίνεται πια ως ένα διευρυμένο thrash ή ως μια ιδιαίτερη sludge παρυφή, αλλά λάμπει με εκείνο το εκτυφλωτικό φως μιας καινοτομίας η οποία αποδείχθηκε πολύ σημαντική για τις μετέπειτα μουσικές εξελίξεις. Κάτι που μας επιτρέπει να θέσουμε το άλμπουμ σε θέση-κλειδί στην εξέλιξη του παλιού metal των 1980s σε σύγχρονο σκληρό ήχο. Εδώ οι Neurosis χτίζουν επίπεδα πάνω σε επίπεδα και, αποδομώντας τα, σου πέφτει απλά το σαγόνι. Όχι με το πόσα πράγματα μπόρεσαν να ενσωματώσουν –κάποια στιγμή ας σταματήσουμε αυτό το λιβανιστήρι, γιατί ουκ εν τω πολλώ το ευ. Αλλά με πόση φαντασία, ικανότητα και τόλμη το έκαναν, οικοδομώντας μια συνεκτική και συνάμα συναρπαστική ενότητα.
Το Souls At Zero διαθέτει μερικές από τις καλύτερες ενορχηστρώσεις που έχουν ακουστεί ποτέ σε οποιοδήποτε fusion στιλ –πόσο μάλλον στο metal, που, στην παλιά του εκδοχή, σχεδόν απαγορευόταν να το «νερώσεις»: θυμηθείτε, π.χ., τις περιπέτειες των Celtic Frost ή εκείνες των Iron Maiden του Seventh Son Of The Seventh Son –για να μην αναφερθώ στο Μαύρο Άλμπουμ και πάρει η συζήτηση φωτιά. Χάρη σε αυτές τις ενορχηστρώσεις, οι Neurosis συγκολλούν γρηγοριανές ψαλμωδίες, spoken word, έγχορδα με κλασική υφή, samples από τον Πόλεμο των Άστρων και σκοτεινιασμένη folk σε ένα αργόσυρτο, βλοσυρό metal ύφος με πλήκτρα και χτίζουν κάτι καινούργιο: έναν μεταλλικό ήχο-κρεμμύδι, αψύ και έντονο, μα με εγκεφαλική στόχευση και «στρώσεις» τις οποίες θα ζήλευε και ο πιο περίτεχνα μαγειρεμένος μουσακάς.
Στα 1992, δεν υπήρχε τίποτα εκεί έξω σαν το Souls At Zero. Στα 2011, υπάρχουν πια πολλοί «απόγονοί» του, όμως τραγούδια σαν τα “Stripped”, “To Crawl Under One’s Skin”, “Souls At Zero” και “Flight” δεν έχουν χάσει ούτε κομματάκι της κοφτερής τους πρωτοπορίας. Ακόμα κι αν το Enemy Of The Sun έναν χρόνο αργότερα κόμισε το πιο ώριμο πρόσωπο αυτής, εδώ σπαρταράει η δυναμική της νεότητα.
