Βετεράνοι του είδους, οι 108 φλερτάρουν χρόνια με τη σημειολογία του Ινδουϊσμού, αλλά με τρόπο που μου θυμίζει κάτι μυστήριους ξανθούς Σλοβένους στο αθηναϊκό κέντρο, οι οποίοι σου πουλάνε ένα CD με κάτι «τάντρα» και σου δίνουν καρτούλα για «κέντρα διαλογισμού».
Εντάξει, τον τίτλο δεν τον σχολιάζω καν. Παίζει κάποιο κόλπο με το 18.61 και το 1981; Επίσης δεν έχω διαβάσει το «Τραγούδι του Κρίσνα» (Μπαγκαβάτ Γκίτα) και δεν με ψήνει και να το πράξω στο άμεσο μέλλον για να βρω το 18,61 κεφάλαιο… Περισσότερο με ενδιαφέρει ότι στον πέμπτο ολοκληρωμένο δίσκο των 108 –και δεύτερο μετά την επανένωσή τους το 2007– δεν συναντάς τίποτα φρέσκο. Καμιά νέα ιδέα… Δέκα κομμάτια στη συνήθη μανιέρα τους («θρασίλα» κιθάρες, μισά χάρντκορ μισά death φωνητικά και άναρθρες κραυγές, θυελλώδη –πλην ρυθμικότατα– τύμπανα) με στίχους που παραπέμπουν ξεκάθαρα στις αντιλήψεις των 108 περί Κρίσνα, γιόγκα, ντάρμα και άλλες έννοιες που έχουνε βιαστεί υπό το φίλτρο του Δυτικού τρόπου ζωής…
Ψήγματα ωριμότητας στον στίχο υπάρχουν βέβαια, ενώ εντοπίζεται και μια μικρή παράκαμψη από τον πρώιμο ήχο του γκρουπ (μερικοί από τους πρώτους τους δίσκους, προσωπικά, μου ήταν ανυπόφοροι), ιδίως με τη χρήση «χαμηλωμένων» tempo, η οποία δίνει μια φρεσκάδα. Εξάλλου πάντα ο ήχος των 108, από την άποψη της ενορχήστρωσης και της παραγωγής, ήταν αψεγάδιαστος, βαρύς και με θηριώδη ενέργεια. Άμα αρέσκεστε έτσι να χτυπάτε το κεφάλι σας δυνατά θα το πράξετε, αλλά θα «σπάσετε» και λίγο τη μέση –α-λα-Ντέιβιντ Ρίβερς– τούτη τη φορά. Το κομμάτι που με διαφορά ξεχωρίζει είναι το «μπαλαντοειδές» “Forever Is Destroyed” με την tribal ηχοδομή του. Τα υπόλοιπα πάντως στοιχεία που πάνε να ενσωματώσουν –κάπως ανατολίτικης αισθητικής– δεν τους βγαίνουν παρά μόνο με επαναλαμβανόμενες «κούρμπες» στα μέσα των συνθέσεων, πριν τα σολαρίσματα.
Συνολικά όχι κι άσχημος δίσκος το 18.61 των 108, αλλά δίσκος ο οποίος επαναλαμβάνει τα μέχρι πρότινος στοιχεία της μπάντας. Γράφουν ενδιαφέρουσα μουσική, μάλλον όμως αρέσκονται περισσότερο στο να επαναλαμβάνουν τον εαυτό τους παρά ενδιαφέρονται να τον επαναπροσδιορίζουν δημιουργικά.
