Είχε κάμποσα χρόνια να βγάλει νέα δουλειά ο Peter Gabriel –οκτώ για να είμαστε πιο συγκεκριμένοι, από το Up του 2002– και, τώρα που τα κατάφερε να επιστρέψει, μας παρουσιάζει έναν δίσκο γεμάτο με διασκευές σε τραγούδια άλλων! Βέβαια δήλωσε σε συνέντευξη ότι, όσο περνάνε τα χρόνια, τόσο πιο δύσκολο γίνεται να αποδεικνύεις το ταλέντο που είχες όταν ήσουν μικρότερος, συν ότι τείνεις να εργάζεσαι λιγότερες ώρες, μιας κι έχεις ένα σωρό άλλα πράγματα να κάνεις παράλληλα.
Τέλος πάντων, πίσω από το Scratch My Back ο Peter Gabriel έχει επινοήσει ένα ψιλο-ενδιαφέρον concept: οι καλλιτέχνες τα κομμάτια των οποίων ερμηνεύει «πρέπει» να διασκευάσουν κι αυτοί ένα απ' τα τραγούδια του για ένα αντίστοιχο άλμπουμ (το οποίο θα έχει τίτλο I'll Scratch Yours!). Η αρχική ιδέα ήταν οι δύο δίσκοι να κυκλοφορήσουν ταυτόχρονα, κάτι όμως αδύνατο μιας και το πρόγραμμα των υπολοίπων δεν επέτρεψε τέτοιο προγραμματισμό. Κι εδώ που τα λέμε, ποτέ δεν μάθαμε αν οι άλλοι καλλιτέχνες θέλουν να διασκευάσουν ένα κομμάτι του Gabriel, μόνο και μόνο επειδή εκείνος το αποφάσισε για να υποστηρίξει το επόμενό του project… Ούτε πάλι αν οι Talking Heads π.χ. –των οποίων το “Listening Wind” διασκευάζει– είναι έτοιμοι να μπουν ξανά μέσα στο ίδιο στούντιο για τον λόγο αυτόν...
Ας ευχηθούμε λοιπόν ότι τα διαδικαστικά θα προχωρήσουν κατ' ευχήν κι ότι στο μέλλον θα δούμε κι αυτόν τον δίσκο-απάντηση να υλοποιείται. Κι ας ασχοληθούμε στο μεταξύ με το τι έχει κάνει ο Gabriel στον δικό του. Κατ' αρχήν να παρατηρήσω ότι η επιλογή των τραγουδιών είναι σε γενικές γραμμές εύστοχη, από την άποψη ότι δίπλα σε χιλιοδιασκευασμένους καλλιτέχνες όπως ο Neil Young, ο David Bowie και ο Randy Newman συναντούμε φρεσκαδούρα με άποψη όπως οι Magnetic Fields, οι Arcade Fire και η Regina Spektor για παράδειγμα. Την επιλογή έχει κάνει σε μεγάλο βαθμό ο ίδιος ο Gabriel, του πρότειναν όμως διάφορα πράγματα και οι δύο του κόρες Anna και Melanie (η οποία κάνει και δεύτερα φωνητικά σ' ένα τραγούδι), όπως και ο παραγωγός του δίσκου Bob Ezrin (γνωστός από τη συνεργασία του με πάρα πολλούς καλλιτέχνες, όπως ο Alice Cooper, οι Pink Floyd και άλλους –είχε δε κάνει την παραγωγή και στο πρώτο σόλο άλμπουμ του Gabriel, το 1977). Τα κομμάτια είχαν λοιπόν μια ιδιαίτερη δυναμική από μόνα τους, πόσο πολύ όμως επωφελήθηκαν από τη μεταχείριση που τους επιφυλάσσει ο Gabriel;
Ανάμεικτα συναισθήματα αφήνει γενικά αυτή η δουλειά, καθώς αλλού μπορεί να ενθουσιαστείς από τη συνολική προσέγγιση, αλλού πιάνεις τον εαυτό σου να εύχεται για λίγο περισσότερη φαντασία στην ενορχήστρωση. Αν λάβει κανείς υπόψη και το γεγονός ότι ο δίσκος δημιουργήθηκε υπό τον κανόνα «καθόλου ντραμς, καθόλου κιθάρες» –οπότε όλο το βάρος του να κατασκευαστεί κάτι παραπάνω από τον απλό σκελετό ενός τραγουδιού πέφτει στα φωνητικά, τα έγχορδα και το πιάνο– τότε σε ουκ ολίγες περιπτώσεις έχουν τελεστεί θαύματα. Όπως π.χ. στο φαντασμαγορικό “Apres Moi” της Regina Spektor, που αποτελεί την κορύφωση ίσως ολόκληρου του δίσκου.
Από εκεί και πέρα όμως, θα έλεγα ότι σε γενικές γραμμές ο δίσκος είναι υποτονικός και ομοιογενής σε ενοχλητικό κάποιες φορές βαθμό. Για να μην αναφερθώ στην εκτέλεση του “Street Spirit (Fade Out)” των Radiohead, η οποία μοιάζει λες και κάθεται ο Gabriel στο πλάι του τραγουδιού και το μοιρολογάει... Εξίσου ατυχής είναι και η εκτέλεση του “Heroes” του Bowie, που, στο κάτω-κάτω, και μόνο ότι ο μοναδικός εναπομείνας άνθρωπος στον πλανήτη που δεν το έχει διασκευάσει είμαι εγώ, στέκεται ένας καλός λόγος να μην το είχε αγγίξει εξ’ αρχής. Αντίθετα, επιλέγοντας κομμάτια όπως το “The Boy In The Bubble” του Paul Simon, το “The Book Of Love” των Magnetic Fields ή το “Philadelphia” του Neil Young –όλα τους με απίστευτες μελωδικές γραμμές στα φωνητικά– καταφέρνει να αναδείξει την Τέχνη του και να σε κερδίσει. Ακόμη, όταν δοκιμάζει τις δυνάμεις του στο “My Body Is A Cage” των Arcade Fire ή στο “Flume” του Bon Iver, τον παραδέχεσαι για το ότι έχει ανοιχτά τα αυτιά του στα όσα συμβαίνουν σήμερα και είναι ανοιχτός σε αξιόλογες νέες μουσικές προτάσεις.
Πάντοτε έτσι ήταν ο Peter Gabriel, λίγο πιο μπροστά από τους άλλους, έτοιμος να δείξει τον δρόμο σε όσα πρόκειται να έρθουν. Το Scratch My Back δεν ακολουθεί βέβαια αυτή του την πορεία του νεωτερισμού. Αποτελεί ένα project που, όση αγάπη κι αν επενδύθηκε πάνω του, φανερώνει μια κάποια τεμπελιά για αληθινή δημιουργία. Αλλά τι στο καλό, έχει το δικαίωμα να το κάνει κι αυτό μια στις τόσες… Προσφέρει ορισμένες παροδικές απολαύσεις μα δεν είναι εκείνο ακριβώς που θα περιμέναμε από έναν δημιουργό της δικής του κλάσης.
