Με έναν πρόχειρο απολογισμό, τα τελευταία 4 χρόνια έχω γράψει εφτά διαφορετικά κείμενα για τους Bright Eyes είτε για το avopolis είτε για το Sonik. Είναι επόμενο λοιπόν τόσο να αρχίσω να επαναλαμβάνομαι όσο και να μπλοκαριστώ και αν συνέβαινε κάτι τέτοιο, τότε μόνο άδικο θα ήταν για τέτοιου βεληνεκούς δίσκους. Διότι μπορεί κάλλιστα να διαβάζετε από τώρα για το δίσκο της χρονιάς αν και ευελπιστώ ότι θα διαψευστούμε.
Το τελευταίο κομμάτι του “I’m Wide Awake, It’s Morning” είναι το Road to Joy, μία παραλλαγή του “Ode to Joy” (Ωδή στη Χαρά) του Ludwig van Beethoven. Τόσο ο Beethoven όσο και ο Mozart ήταν παιδιά-θαύματα. Επιπροσθέτως ο πρώτος είχε χάσει την ακοή του πολύ νωρίς στη ζωή του ενώ ο δεύτερος έγραφε όπερες στα 8 του χρόνια. Από μία πολύ κυνική άποψη ο Oberst μπορεί να έγραψε αυτό το τραγούδι για να δει το όνομά του σε μία κριτική μαζί με αυτό του Beethoven αλλά είπαμε αυτό προϋποθέτει τεράστια αυταρέσκεια και ματαιοδοξία και κάτι τέτοιο στον Οberst δε διακρίνεται. Αντίθετα μία τέτοια προσθήκη μας δίνει τη δυνατότητα να αντιληφθούμε μέσω κάποιας υποτυπώδους σύγκρισης, ότι η ζωή ενός παιδιού-θαύματος είναι αβάσταχτη. Πριν ένα μήνα διαβάσαμε για μία άλλη απίστευτη ιστορία ενός άλλου παιδιού θαύματος που στους 18 μήνες διάβαζε, στα 6 χρόνια τέλειωσε το γυμνάσιο, στα 10 το πανεπιστήμιο και στα 14 αυτοκτόνησε. Παραδείγματα άπειρα, όλα θλιβερά. Ο Oberst διοχετεύει την όποια ευφϋία του μέσω της μουσικής, από πολύ νωρίς μάλιστα. Εκφράζεται απόλυτα, μας τρομάζει με την ωριμότητα του, μας κάνει να ζηλεύουμε αλλά τελικά δεν αποκλείεται να ζηλεύει αυτός.
Το σύμπαν του Oberst είναι ολίγον παράδοξο και περίεργο. Σαφώς η μουσική είναι μία πελώρια εκφραστική διέξοδος και η δημοτικότητα αποδεικνύει συνεχώς ότι λειτουργεί περίφημα. Σε αντίθεση βέβαια με παραδείγματα τύπου Stevie Wonder ή Michael Jackson, στον Oberst δεν είδε ποτέ κάποιος τη χαριτωμένη παιδική έκφανση του θέματος αλλά περάσαμε απ’ευθείας στη σοβαρή και ενήλικη γεμάτη προβλήματα πραγματικότητα. Υπάρχουν όμως δεδομένες συντεταγμένες στο χώρος αυτής της πραγματικότητας. Είναι η μία και μοναδική πραγματικότητα του Oberst. Ένα κοινωνικό αυταπόδεικτο φαινόμενο που δηλώνει ότι υπάρχουν εκατομύρια πραγματικότητες, μία για τον καθένα μας, είναι κάτι που δεν αμφισβητείται. Γι’αυτό άλλωστε και η ίδια η τέχνη επιβιώνει, διότι με την έκθεση της εκάστοτε προσωπικής πραγματικότητας το άτομο εξαϋλώνεται και περνά στην αθανασία, μιλώντας φυσικά για τα δικά του βιώματα, τις δικές του ανησυχίες, τα δικά του θέλω. Πόσοι από εμάς μπορούμε να αυτοχαρακτηριστούμε παιδιά-θαύματα και να ταυτιστούμε;
Όλα αυτά τα παραπάνω εντωμεταξύ θα μπορούσαν να συμπεριληφθούν σε μία «κακή» κριτική για όλους τους δίσκους του Oberst, αλλά συμβαίνει κάτι παράδοξο στη συγκεκριμένη περίπτωση. Ο Oberst είναι σε άλλο γαλαξία, παρόλ’αυτά οι νότες και οι στίχοι του μας διαπερνούν με πανεύκολη διεισδυτικότητα. Δυστυχώς δεν είμαστε Αγγλοσάξωνες οπότε δεν αντιλαμβανόμαστε με την ίδια μητρική ευκολία τον στίχο, αλλά τη μουσική δεν μπορεί κανείς να μας τη στερήσει, σε πρώτο επίπεδο τουλάχιστον. Ο ακροατής που θα ερεθιστεί έστω και για λίγο με τη μουσική, θα διαβάσει τους στίχους, και μετά θα μπει κανονικά στον Oberst-ικό κόσμο. Δε θα ξαναβγεί ποτέ. Και αυτό είναι ακριβώς το συμπέρασμα, το αστείρευτο ταλέντο. Ορισμένοι δεν καταλαβαίνουν τον Oberst (τους στίχους δηλαδή) και τον απορρίπτουν. Δεκτό. Δεν τους επιβάλλει κανείς να του δώσουν ευκαιρίες, ούτε να να εντρυφύσουν στους στίχους. Η μεγάλη τέχνη άλλωστε δεν είναι για όλους, και το rock’n’roll (ή φολκ, ή country, ή ποπ, πείτε όπως θέλετε) είναι μεγάλη τέχνη, 50 χρόνια τώρα το δηλώνει με τον καλύτερο τρόπο.
