Ήτανε δίκαιο και έγινε πράξη. Ο κατάλογος της Joni Mitchell ξεκίνησε να επανεκδίδεται στις αρχές των 20s τόσο με το ενδιαφέρον Archives vol.1 The Early Years όσο και με το εντυπωσιακό Reprise Album Box. Το καλοκαίρι του 2022 και ενώ η Joni Mitchell συνάντησε ξανά την ζωή που είχε συνηθίσει, εμφανιζόμενη στο πλευρό της φίλης της Brandi Carlile στο θρυλικό Newport Folk Festival (η πρώτη live απόπειρα της μετά από το ανεύρυσμα εγκεφάλου που είχε υποστεί το 2015) τραγουδώντας “Oh Darling, I would still be on my feet”, οι ετοιμασίες για το επικό box set The Asylum Albums, δηλαδή τα πρώτα τέσσερα album από το 1972 μέχρι το 1976 που έβγαλε για την Asylum του David Geffen, είχαν ξεκινήσει.
For The Roses (1972)
Και αν νομίζετε ότι δυσκολεύτηκε να ακολουθήσει το instant classic που ήταν το περίφημο Blue του 1971, τότε πατήστε το play στο πραγματικά blue & jazzy "Blonde In The Bleachers”, εκεί που ρεαλιστικά και σχεδόν κυνικά εκφράζεται μετά τον χωρισμό της με τον James Taylor “...You're in rock 'n’ roll , It's the nature of the race, it's the unknown child, So sweet and wild…” . Το hit "You Turn Me On, I’m A Radio” είναι από τις φωτεινές και πλέον ραδιοφωνικές εξαιρέσεις (πιθανόν απαίτηση του ίδιου του Geffen), σε ένα album που η πλειοψηφία των κομματιών εκτιμηθήκε τότε ως συνέχεια του Blue με λίγη παραπάνω μιζέρια, αν και ο επαναπατρισμός της στον Καναδά σε συνδυασμό με την επιφυλακτική προς τους άνδρες στάση της τελικά λειτούργησαν απελευθερωτικά για την εξέλιξη της σαν συνθέτρια - στιχουργό. Είναι στο "For The Roses" που το songwriting της Mitchell οραματίζεται πριν από όλους τo "Quiet Is The New Loud" κίνημα και με στίχους όπως το "... Win your medals/Fuck your strangers/Don’t it leave you on the empty side?” από το "Woman Of Heart And Mind" στηλιτεύει τον επιφανειακό τρόπο ζωής των rock'n’roll stars. Αν όντως αποσύρθηκε σε ένα σπίτι φτιαγμένο από ξύλο δίπλα στο ποτάμι ή την θάλασσα και δοκίμασε να γίνει ακόμα πιο κλασική (το αποχαιρετιστήριο "Judgement Of The Moon And Stars" είναι εμπνευσμένο από μελωδία του Beethoven) τότε ο τρόπος με τον οποίο σε υπνωτίζει και αφήνει τις σύνθετες μελωδίες της να μεγαλώσουν μέσα σου, τότε δίκαια αυτό το album κατατάσσεται (ακόμα και αν θεωρείται το λιγότερο αναγνωρισμένο εκείνης της περιόδου) σε αυτά που πρέπει να ακούσεις αν θες να μάθεις να γράφεις μουσική με συναίσθημα.
Court And Spark (1974)
Τον Ιανουάριο του 1974 η Mitchell κυκλοφόρησε το δεύτερο πιο σπουδαίο album της μέχρι τότε και αυτό ίσως γιατί δεν ένιωσε πίεση στο να δημιουργήσει κάτι καινοτόμο ή να εκφράσει κάποιου είδους βαθύ πόνο. Το "Car On A Hill” ενορχηστρωτικά ακούγεται ισάξιο αν όχι ανώτερο από κάθε soft rock jam του περίφημου Aja των Steely Dan ενώ η διασκευή της στο "Twisted" της Annie Ross είναι η απόδειξη ότι στ’αλήθεια διασκέδαζε την συνεύρεση της με μια σπουδαία στούντιο μπάντα όπως ήταν αυτή των L.A. Express του σαξοφονίστα Tom Scott. Tα "Help Me" και "Raised On Robbery" ακούγονται σαν να ανοίγουν τον δρόμο για την επέλαση του AOR των Fleetwood Mac και το "Free Man In Paris" γραμμένο για τον David Geffen είναι γεμάτο πινελιές που αναδυκνείουν το απίστευτο ενορχηστρωτικό, συνθετικό και στιχουργικό της ταλέντο. Σε αυτό του album βιώνη την πρώτη της ωρίμανση και συνειδητοποιεί ότι ο τρόπος που αντιλαμβάνεται την μουσική είναι μάλλον μίλια μακριά από τους υπολοίπους. Σχεδόν κάθε τραγούδι αυτής της εποχής της είναι ικανό να γεννήσει μια ντουζίνα μπάντες όπου η καθεμιά θα υπηρετούσε διαφορερικά μουσικά είδη. Απομακρυσμένη από τα δεσμά του «πρέπει να λανσάρω κάτι νέο» ή «να γράψω για κάποιον που ίσως ξέρετε και έχω σχετιστεί μαζί του», η Mitchell αναπτύσει larger than life ιδέες, τις ντύνει μουσικά με λεπτομέρειες και funky στοιχεία (που δεκαετίες μετά θα εμπνεύσουν τον Prince) και κάθεται στον θρόνο της καλύτερης singer-songwriter της εποχής της, με ηχητικό όρομα που αρκετοί θα ζηλέψουν / αντιγράψουν στο μέλλον. Παράλληλα, σκοράρει δυνατό πλασάρισμα στα charts και μετατρέπεται σε μία από τις σπουδαιότερες (αν όχι η σπουδαιότερη) δημιουργούς που άκουσε η Αμερική -και όχι μόνο- στο πρώτο μισό των 70s.
Miles Of Aisles (Νοέμβριος 1974)
Μέχρι το τέλος της ίδιας χρονιάς θα έχει έτοιμο και το live ντοκουμέντο για το γεγόνος ότι διένυσε μία από τις σημαντικότερες περιόδους της καριέρας της. Το ζωντανά ηχογραφημένο Miles Of Aisles είναι το πρώτο της live album με την πλειοψηφία των L.A. Express μελών να την υποστηρίζουν και σίγουρα αποτελεί διαπίστευση ότι ήταν η καλύτερη folk jazz συνθέτρια ερμηνεύτρια της γενιάς της. Μια live ακουστική εμπειρία που αναδυκνείει με τον πιο λιτό και άμεσο τρόπο την ομορφιά των τραγουδιών της και αφήνει χώρο ώστε να ξεχωρίσει το μέχρι τότε ακυκλοφόρητο “Jericho” που το 1977 θα μπει στο διπλό album Don Juan's Reckless Daughter. Στην εξωπραγματική δε εκτέλεση που επιφυλλάσει στο "Cold Blue Steel" (από το album For The Roses, όπου στιχουργικά έχει στηθεί πάνω σε εκτεταμένες μεταφορές σχετικά με τον εθισμό του James Taylor) ένας θεατής στο φινάλε θα φωνάξει "Joni, you have more class than Mick Jagger, Richard Nixon and Gomer Pyle combined” και τρόπον τινά θα καταγράψει on record την επίδραση που είχε στην αμερικανική ποπ ροκ κουλτούρα των 70s η παρουσία της.
The Hissing of Summer Lawns (1975)
Στο έβδομο πια στούντιο album της και αυτό που κλείνει το πρώτο μέρος της Asylum albums επανέκδοσης, η Mitchell κάνει τη πρώτη της βαθιά βουτιά στο αγαπημένο της jazz είδος. Βέβαια όπως αυτή αντιλαμβάνεται την jazz, δηλαδή την ελευθερία στην δημιουργία μακριά από τους κανόνες εν μέρει της ποπ ροκ που η ίδια είχε προ διετίας ορίσει. Μισό και παραπάνω αιώνα μετά, είναι αδύνατο να αγνοήσει κανείς τον ριζοσπαστικό synth Μοοg electronic ήχο που πλαισιώνει το "Jungle Line" το οποίο ρυθμικά είχε βοήθειες από τους Αφρικανούς κρουστούς Burundi Brothers. Tην αναζήτηση ενός νέου φουτουριστικού ήχου επιβεβαιώνει το κολάζ που η ίδια έχει επιμεληθεί στο εξώφυλλο ενώ στιχουργικά είναι η πιο ποιητική -με την αστική έννοια- εκδοχή της μέχρι σήμερα. Στο ομότιτλο τραγούδι αφήνει υπόνοιες για την ενδοοικογενειακή βία ή την απαξίωση που έζησαν στα 70s εκατομμύρια παντρεμένες γυναίκες “...He gave her his darkness to regret, And good reason to quit him... He gave her a roomful of Chippendale that nobody sits in... Still she stays with a love of some kind, It’s the lady’s choice, The hissing of summer lawns...” ενώ όταν γεφυρώνει τον ήχο του παρελθόντος με τη νέα ηχητική κατεύθυνση σε κομμάτια όπως το "Don’t Interrupt The Sorrow" ή το τεμπέλικο "Edith And The Kingpin" -κάποιοι θα το χαρακτήριζαν και πρώιμο balaeric, psychedelic - γεννιούνται μαγικές ατμόσφαιρες όπου οι ποιητικές αναφορές της ταιριάζουν γάντι. Και εδώ αποφεύγει την ασφαλή ζώνη που είχε δημιουργήσει στο ευρέως αποδεκτό "Count And Spark" αλλά για μία ακόμη φορά η τέχνη της και το συνθετικό της ταλέντο κάνουν τόσα βήματα μπροστά, όσα χρειάζεται για να ακολουθήσει το απόλυτο αριστούργημα που ήταν το Hejira του 1976.
Η δημιουργική ζύμωση της τετραετίας ’72-'76 που απέφερε την πρώτη τετράδα σπουδαίων δίσκων για την Asylum δεν θα μπορούσε να συνοψίζεται καλύτερα από τα λόγια του καλού της φίλου Neil Young που μεταξεί στο συνοδευτικό σημείωμα αυτού του εντυπωσιακού πακέτου αναφέρει: "Joni’s music is so deep and transporting. She [was] creating a unique kind of sound that I loved to listen to over and over…”
*Και σαν καλοί φίλοι που είναι στη νέα ψηφιακή εποχή η Mitchell συμμερίστηκε πλήρως τα πιστεύω του Young σχετικά με τις αδικίες που επιφυλλάσει το streaming στο έργο σπουδαίων καλλιτεχνών, οπότε και το μεγαλύτερο και σημαντικότερο κομμάτι του καταλόγου της, με εξαίρεση το Youtube δεν είναι διαθέσιμο για streaming, τουλάχιστον βάσει των αδειών που διέπουν τις δύο βασικές ψηφιακές πλατφόρμες στη χώρα μας, Spotify και Apple Music.
