Για τον ιθύνοντα νου των El Michels Affair, δηλαδή κατά κόσμον τον Leon Michels από τη Νέα Υόρκη, τα πράγματα στη business πλευρά της μουσικής ήταν πάντοτε απλά. Οι EMA ξεπήδησαν από τις πρώτες και πλέον αυθεντικές σύνθεσεις των Dap Kings και Menahan Street Band όταν η παρέα έγραφε για την Amy Winehouse στα Dunham Studios και ο στόχος ήταν να διοχετεύσουν όσα περισσότερα χειροποιήτα και τρόπον τινά κινηματογραφικά grooves γίνεται στην βιομηχανία προκείμενου να έχουν πρόσφορο έδαφος για sampling οι ράπερ της μετά μιλλένιουμ εποχής. Σε ανάλογο πνεύμα, όταν χρειάστηκε να βάλει με το «δεξί» το προσωπικό του πρότζεκτ El Michels στην ανεξάρτητη αμερικάνικη αγορά, σκέφτηκε τι πιο απλό από το να διασκευάσει και να φέρει στα μέτρα του το θρυλικό "Enter The Wu-Tang", των Wu Tang Clan. Καθόλου τυχαία, μήνες πριν ήταν στο σωστό σημείο την σωστή στιγμή όταν ο Raekwon έψαχνε μπάντα για μια σειρά από συναυλίες, όποτε το γκρουπ αυτά τα grooves τα είχε στο τσεπάκι του. Και εννοείται ότι σχεδόν 20 χρόνια μετά τον σεισμό που είχε προκαλέσει το "C.R.E.A.M.", η Νέα Υόρκη τουλάχιστον ήταν έτοιμη για την πιο αναπάντεχη διασκευή του.
Ήταν όμως αυτό αρκετό για το μουσικό όραμα ένος τύπου που είχε μεγαλώσει με τις μελωδίες του Arthur Verocai και του David Axelrod ή μήπως απλά ο Δούρειος Ίππος για να πάρει η εναλλακτική μάζα επιτέλους σοβαρή μια μπάντα που δεν αστειεύεται με την jazz funk ρυθμολογία και τα πνευστά; Πριν το Wu Tang κόλπο, είχε υπάρξει το άκρως κινηματογραφικό Sounding Out The City και όταν στο μεσοδιάστημα 2012 με 2017, η παλιοπαρέα έπαιζε και μάζευε credits σε δεκάδες δίσκους της Daptones, του Mark Ronson ή ακόμα και της Μόνικα, το rebranding των EMA έγινε πάλι μέσω Wu-Tang διασκευών. Βέβαια, το να διασκευάσεις Wu-Tang στις μέρες θα μπορούσε να είναι η νόρμα, αλλά το να το κάνεις τόσο funky, σχεδόν Motown friendly και με τις ευλογίες των ίδιων των Wu-Tang, καθώς μια χούφτα θέματα από τα δύο album ακούγονται και στην βιογραφία - σειρά American Saga της Νεοϋορκέζικης ραπ κολλεκτίβας, τότε καταλαβαίνεις ότι οι ηχογραφήσεις αυτής της παρέας έχουν βάρος. Του λόγου του αληθές, από το 2017 και μετά που ξεκινάει η ιστορία της δικιάς τους Big Crown Records, το El Michels γίνεται αναπόσπαστο μέρος της καθημερινότητας του Leon Michels. To υπέροχο “Adult Themes” του 2020 κρίθηκε ίσως απαραίτητο για την ψυχική του υγεία γιατί έπρεπε με κάποιον τρόπο να τιμήσει σε αληθινό χρόνο όλες τις σινεμάτικ επιρροές του. Μήνες αργότερα η συνεργασία με τον υποτιμημένο reggae - dub crooner Liam Bailey, έδειχνε άλλο ένα λιγότερο οικείο κομμάτι της κουλτούρας του που συνδεόταν με την Jamaica και το Yeti Season του 2022 έκλεινε την τριλογία των βασικών αναφορών του Michels, αποτυπώνοντας με τον πιο cool τρόπο την αγάπη του για τα φολκ, έθνικ grooves.
Παύση για ένα little known fact. Όταν το 2014 οι Roots έπρεπε να διανθίσουν κι’ άλλο το line up της μπάντας τους προκειμένου να έχουν ακόμα μεγαλύτερο ενδιαφέρον οι ενορχηστρώσεις του Questlove στο Tonight Show του Fallon, ασφαλώς και ήξεραν που να ψάξουν. Ο Dave Guy, παίχτης -λειδί για την συνεργασία EMA και Black Thought ήταν από πάντα μέρος τόσο των Dap Kings όσο και των Menahan Street Band, μόνιμος κάτοικος του Dunham studios και μετά του Diamond Mine στα περισσότερα sessions που χρειάζονταν πνευστά. Με τον Dave Guy να γίνεται αναπόσπαστο κομμάτι των Roots και τους El Michels Affair να έχουν επιστρέψει στα δρώμενα με soon to be classic sessions όπως το υποδειγματικό Tiny Desk Session, το μπλέξιμο Black Thought και EMA ήταν αναπόφευκτο.
Οι El Michels είχαν κάνει τον κινηματογραφικό, dub, φολκ - έθνικ κύκλο τους και είχε έρθει η ώρα για να επιστρέψουν στις οργανικές χιπ χοπ βάσεις τους (που πραγματικά οι Roots έκαναν διάσημες ανα τον πλανήτη) την ίδια στιγμή που ο Black Thought έβλεπε την σόλο καριέρα του να παίρνει δεύτερη ζωή μετά το εντυπωσιακό περσινό Cheat Codes με τον Danger Mouse.
Σχεδόν αβίαστα, δηλαδή ακριβώς όπως κυλάνε τα 12 jams του Glorious Game, αυτή η συνεργασία έρχεται σε ιδανική στιγμή για τους ακροατές της μυαλωμένης ραπ. Ο Μadlib, o Alchemist και ολόκληρο το Griselda παρεάκι μπορεί να έκαναν εξαιρετική δουλειά στο να επαναφέρουν τον old school ήχο της Νέας Υόρκης και να ρίξουν τα bpm από τα trap / drill BPM όμως αν το θέλετε πραγματικό αληθινό, σαν να λέμε, αν το θέλετε χώρις σκονισμένα 70s samples αλλά με τα ρυθμικά και τις μελωδίες να είναι παιγμένες στο χέρι, τότε το Glorious Game είναι το real sh*t. Και ο Black Thought το ξέρει, προφανώς γι’αυτό και ευλογεί με μερικές από τις καλύτερες και αληθινές ρίμες του ever αυτό το μουσικό πάντρεμα. Στο ομότιτλο "Grateful" βγάζει τον πιο ευθύ και ειλικρινή εαυτό του, πιθανόν όπως του έχει ζητήσει ο Leon Michels που μεγάλωσε στους δρόμους που γράφτηκαν οι πρώτες ραπ ρίμες.
"We was raised by wolves, grizzly bears, and panthers, it’s wild, yo, I’m surprised we ain’t grown no antlers...I’m too Black for y’all to erase / Shoot too straight for y’all to replace / Too abstract for y’all to retrace…”
Αν υπάρχουν ακόμα εγχώριοι ράπερ που σκέφτονται να συνεχίσουν να γράφουν στα αγγλικά, καλύτερα να σκύψουν στίχο προς στίχο πάνω από αυτόν τον δίσκο. Στο τρέχον αγαπημένο μου “Hollow Way” πάνω από ένα πνιχτό beat που ξεσπάει σε μια ψυχεδελική μελωδία, ο BT αφού πρώτο κάνει έξυπνο mention μουσικούς ήρωες όπως οι Bangles, κλείνει το πρώτο verse του σε ύφος “When you angry, ain't no management to complain to , When a personal hell is uniquely spelled, Out of shotgun shells from a DP-12, Is it the monster from within or nine-inch nails, That make us constantly defend or hurt ourselves?”
Και ακριβώς στην καρδιά του, εκεί που κονσεπτικοί ή συνεργατικοί δίσκοι κουράζονται, το Glorious Game καλπάζει με grooves όπως το "Protocol" που συμμετέχει και ο Son Little, το "Weather" που δίνει την ευκαιρία στον Black Thought να ανατρέξει στην hip hop ιστορία της γενέτειράς του Philadelphia και στον Leon Michels να τιμήσει την επιρροή που είχε επάνω του ο Dilla με κομμάτια όπως το “Don’t Cry” ή με σινεμάτικ -τύπου soft porn- μελωδίες όπως αυτή του "That Girl" που συνδέουν τους EMA με το προηγούμενο κατάλογο τους και κάνουν τον Thought να ακούγεται νοσταλγικός.
Είναι άδικο να συνεχιστεί αυτός ο υποθετικός διαχωρισμός και το highlight κομματιών από ένα album που ενώνει δύο σπουδαία ονόματα της εναλλακτικής ραπ σε αυτή την δεύτερη άνθιση της πιο προοδευτικής εποχής τους. Σαν αμφότεροι να βρίσκονται σε μόνιμη πρόκληση, όπου ακόμα και οι πιο προσωπικές στιγμές του BT που στο roots, blues-y “Still Somehow” ραπάρει για απώλειες με στίχους όπως “Nothin’ to board these spirits off, better prepare for a tear to fall, I say a prayer for a miracle” οι EMA μαζί με τους Big Crown φίλους τους Brainstory, απαντούν με ακαταμάχητες soulful μελωδίες όπως αυτές από το αποχαιρετιστήριο "Alter Ego". Σε αυτό είναι άλλωστε που συνοψίζει και το ζουμί αυτής της σπουδαίας συνεργασίας ο Thought με την ρίμα “If you’re listenin’, there’s a way to make it to that other side when you’re driftin’, and you need somethin’ upliftin’ in your lives…” γιατί ακριβώς αυτή η ανύψωση της καθημερινότητας είναι που επιτυγχάνει κάθε ακρόαση αυτού του καλοφτιαγμένου δίσκου.
=