Πριν από τρία χρόνια, ο Peter Gabriel κυκλοφόρησε ένα άλμπουμ με μινιμαλιστικές, χαμηλόφωνες διασκευές (ScratchMyBack), το οποίο είχε προκαλέσει κύματα αμηχανίας σε όσους περίμεναν έναν συμβατικό δίσκο, με φρέσκες εκτελέσεις που θα αναπαρήγαν τα ιδεότυπα των αυθεντικών συνθέσεων είτε για να τα αναβιώσουν, είτε για να τα «πειράξουν», είτε για να αποτίσουν φόρο τιμής. Και επειδή στο μυαλό του Gabriel τα πάντα είναι εννοιολογικά, το φετινό And I’ll Scratch Yours έρχεται να κυκλώσει το εγχείρημα αντιστρέφοντας τους ρόλους: δίνει δηλαδή ο ίδιος το υλικό του σε εκείνους που διασκεύασε, αποζητώντας έναν εσωτερικό διάλογο μαζί τους.
Αυτοί που λείπουν από εδώ είναι ο DavidBowie, ο NeilYoung και ο RayDavies, οι οποίοι ευγενικά δεν δέχτηκαν, αλλά και οι Radiohead, που αποδείχτηκαν λιγόψυχοι: ενώ είχαν αρχικά επιλέξει να συμμετάσχουν διασκευάζοντας το “Wallflower”, το απέσυραν όταν άκουσαν τη διασκευή του Gabriel στο “Street Spirit (Fade Out)”, επειδή προσβλήθηκαν. Τα συμπεράσματα δικά σας...
Το ασύμμετρο line-up των συμμετεχόντων δημιουργεί ένα κάπως επίπεδο πλαίσιο διάθεσης, συνήθως άλλωστε η ανομοιογένεια των διάσημων ονομάτων δεν λειτουργεί αθροιστικά σε ποιότητα. Στο πείραμα δεν βοηθάει κι αυτή η αδιέξοδη αίσθηση καταδίωξης από το φάντασμα του Gabriel, ειδικά σε τραγούδια τα οποία ο μεγάλος πρώην παιάνας του prog rock (και νυν τεχνολάγνος πειραματιστής) έγραψε έχοντας τις παραδοσιακές ποπ νόρμες ερμηνείας σαν αντιπρότυπο. Όπως λ.χ. στο υπέροχο “Games Without Frontiers”, στο οποίο οι ArcadeFire εγκλωβίζονται –όχι τυχαία– σε μια επίπλαστη μίμηση, σαν μια οποιαδήποτε ανώνυμη tribute band.
Περίπου το ίδιο ισχύει και για τη Feist, που στην αναπαράσταση του ντουέτο “Don't Give Up” με TimberTimbre μοιάζει να μην μπορεί να επικοινωνήσει τους στίχους-ύμνο στο ανθρώπινο κουράγιο, με αποτέλεσμα να ακούγεται αποχυμωμένη και υποκριτικά παθητική. Τουλάχιστον οι Elbow επιβεβαιώνουν στο ποιητικό “Mercy Street” τις υπολογισμένες προσδοκίες, χωρίς να αφήνουν περιθώριο να τους κατηγορήσουμε για αβασάνιστο ξόδεμα ενέργειας. Η ReginaSpektor, πάλι, θυμιατίζει την παλιά ερμηνεία της Sinead O’ Connor στην ουτοπική μπαλάντα “Blood Of Eden”, προσδίδοντάς της κάτι σαν… φιλολογική συνείδηση, αλλά με μια παραπανίσια ιδέα από σκέρτσο.
Αντίθετα ο BonIver πετυχαίνει μια ονειρική εξυγίανση στο ερωτικό κάλεσμα του “Come Talk To Me”, δημιουργώντας μια τρυφερή ατμόσφαιρα με το μπάντζο και με την άψογη χρήση του ηχητικού πεδίου βάθους. Το ίδιο και ο DavidByrne, ο οποίος διασκευάζει με πειθώ τον καφκικό εφιάλτη του “I Don't Remember”, χωρίς να τσαλαβουτήσει σε κάποιο industrial χάος εντυπώσεων. Ο BrianEno κάνει την πιο απρόσμενη επιλογή (αλίμονο), αντιμετωπίζοντας το obscure "Mother Of Violence" σαν μαγικό λυχνάρι κατανόησης της σκοτεινής πλευράς του παλιού του φίλου. Ο JosephArthur χρησιμοποιεί τον θόρυβο της κιθάρας για να σηκώσει μπαϊράκι στον επιθετικό 1980s ηλεκτρισμό του “Shock The Monkey”, ενώ ο StephinMerritt κατέχει το συγκριτικό πλεονέκτημα του human freak ώστε να οικειοποιηθεί απόλυτα το “Not One Of Us” και ο RandyNewman αποδεικνύεται ειλικρινής στα μεγαλοαστικά, λουσάτα τερτίπια του “Big Time” –αλλά αυτές είναι ατυχείς στιγμές, που θα λησμονηθούν γρήγορα.
Συγκυριακά, η πιο συγκινητική στιγμή εντοπίζεται στο άκουσμα του punk elegance στην ερμηνεία του LouReed στο σκαμπρόζικο (και πολυφορεμένο) “Solsbury Hill”: αν και δεν λειτουργεί απολύτως ευεργετικά, το αποτέλεσμα «κλειδώνει» σαν αισθητικό παζάρεμα δυο ασύνδετων μα αδελφών δημιουργών. Τέλος, ήταν λογικό για τον PaulSimon να εξασκήσει τις ακουστικές world ευαισθησίες του πάνω σε στιχουργικά μονοπάτια με παρεμβατικό πολιτικό λόγο. Ο μεγάλος τροβαδούρος κλείνει λοιπόν ιδανικά το άλμπουμ διασκευάζοντας το πιο φωταγωγημένο ίσως single του Gabriel, το “Biko”.
O κατάλογος του Peter Gabriel, πλούσιος και πολύτιμος: οι ιδέες και οι ανησυχίες του πάνω στην εξέλιξη, στη διανομή και στην τελειοποίηση του ήχου είναι ανεξάντλητες. Αυτό όμως που χρειάζεται να δούμε είναι αν έχουν απομείνει καλά τραγούδια μέσα του. Πάνε 12 χρόνια Πήτερ…
{youtube}8xrQOHfaBoI{/youtube}
