Οι Ulver είναι γκρουπ «μεγάλων αποστάσεων». Σταθερά αρνούμενοι να περιοριστούν σε στενά μουσικά πλαίσια, μοιάζουν να θρέφονται με αυτήν ακριβώς την ικανότητά τους να διανύουν μουσικές αποστάσεις· να μεταλλάσσονται, δραστικώς και διαρκώς. Και όσο να πεις, το black metal ντεμπούτο Bergtatt (1995) και ο κλασικισμός του MesseI.X.-VI.X, απέχουν μεταξύ τους κάτι περισσότερο από ένα τσιγάρο δρόμο.
Τούτη η μεταστροφή, όμως, δεν έγινε από τη μια μέρα στην άλλη. Ούτε έγινε βίαια. Απόπειρες των Νορβηγών προς κάτι το κλασικότροπο έχουν υπάρξει αρκετές στο παρελθόν: ως υπόνοιες μπορούν να βρεθούν ήδη από ορισμένα περάσματα του δίσκου PerditionCity (2000), έγιναν δε ξεκάθαρες ενδείξεις στα σάουντρακ LyckantropenThemes και SviddNeger (2002 και 2003, αντιστοίχως). Το MesseI.X-VI.X δεν είναι λοιπόν πυροτέχνημα, αλλά η λογική συνέχεια μιας συγκεκριμένης προσέγγισης. Εξάλλου προέκυψε από μία πρόταση του πολιτιστικού κέντρου της πόλης του Τρόμσο (Tromsø Kulturhus), να συμπράξουν στη σκηνή του με την Tromsø Chamber Orchestra –και, ως γνωστόν, κανείς τη σήμερον ημέρα δεν βάζει τα λεφτά του σε ένα πρότζεκτ χωρίς μια κάποια σιγουριά για το αίσιο του τέλους.
Από τη μεριά τους πάντως, οι Ulver δεν είδαν την περίσταση ευκαιριακά –απλώς και μόνον για να βάλουν ένα ακόμα τικ στη λίστα με τα είδη τα οποία έχουν καλύψει. Την είδαν ως ιδανική ευκαιρία να εξελίξουν τη μουσική τους σκέψη και να φέρουν την κλασικογενή ή κλασικότροπη προσέγγιση (μία από τις αρκετές, παρεμπιπτόντως) πιο ξεκάθαρα στο χωρίο της κλασικής μουσικής. Συνθέτουν λοιπόν εδώ υπό το πρίσμα (και) της κλασικής σημειολογίας, μπαίνοντας στα νερά της πιο βαθιά απ’ όσο έχουν αποπειραθεί στο παρελθόν. Επιδεικνύουν όμως πάντοτε μια διαυγέστατη επίγνωση όχι του πόσο βαθιά τους παίρνει να πάνε (δύσκολα γίνεται μετρήσιμο κάτι τέτοιο), αλλά κυρίως του πόσο «κλασικοί» μπορούν να γίνουν, παραμένοντας ταυτοχρόνως «Ulver». Κι αυτό το τελευταίο είναι κεντρικής σημασίας. Διότι, βαθιά μέσα τους, οι Ulver δεν έχουν αλλάξει και πολύ με όλους τους τόσο διαφορετικούς δίσκους της 20αετούς διαδρομής τους· ακόμη τα ίδια διαβόλια κυνηγούν, απλώς μεταφέρουν το κυνήγι σε διαφορετικά χωράφια.
Ίσως λοιπόν από μια μεριά να είναι αναμενόμενο ότι τα δυνατά χαρτιά του δίσκου αναδεικνύονται ευκρινέστερα εκεί όπου οι Ulver «παρασέρνουν» την Tromsø Chamber Orchestra στους αργόσυρτους βηματισμούς τους· εκεί δηλαδή όπου ένας όρος του στυλ chamber doom θα μπορούσε να ευσταθεί. Ακούστε λ.χ. τι λεπτομέρεια επενδύεται στις αρχικές βαθιές και μονότονα επαναλαμβανόμενες δοξαριές του κοντραμπάσου στο “Noche Oscura Del Alma” ή την ένταση των κενών χώρων στο “As Syrians Pour In, Lebanon Grapples With Ghosts Of A Bloody Past”, προτού τα βιολιά παραδώσουν ολοκληρωτικώς το θέμα στις αγκάλες των εγχόρδων. Παρεμπιπτόντως, ο τίτλος της συγκεκριμένης σύνθεσης πάρθηκε αυτούσιος από την επικεφαλίδα ενός δημοσιεύματος του Reuters, στο οποίο εξετάζεται η στάση του Λιβάνου απέναντι στα κύματα προσφύγων που φθάνουν στα εδάφη του διωγμένα από τον συριακό εμφύλιο.
Το MesseI.X-VI.X λάμπει λοιπόν μέσα στο σκοτάδι που δημιουργεί. Χρησιμοποιεί τις εκρήξεις (δηλαδή τις περιπτώσεις όπου οι εντάσεις εξωτερικεύονται) με σχετική φειδώ, προτιμώντας να αφήνεται στις εσωτερικευμένες εντάσεις του, στην υπόκωφη δυναμική που δημιουργούν. Σαν ένα παιχνίδι μεταξύ σκιών, ένα μουσικό αντίστοιχο της φράσης με την οποία ολοκληρώνεται εδώ η φωνητική παρουσία του Kristoffer Rygg: «searching for ghosts in the holy city».
Από τη μία λοιπόν τα φαντάσματα, αυτές οι εντάσεις που αποκαλύπτονται στις χαραμάδες· εκείνο το λεπτομερέστατο μουρμουρητό των 19 εγχόρδων και των υπολοίπων οργάνων (πνευστά, πιάνο, τύμπανα, μέχρι και το μεσαιωνικό έγχορδο hurdy gurdy), τα οποία μπλέκονται με τα παραμορφωμένα ηλεκτρονικά, τα samples και τους διάφορους ανεπαίσθητους υπόηχους. Και από την άλλη το δέος, η υποβλητική παρουσία του ιερού ή το εκκωφαντικό κενό που αφήνει η απουσία του. Διότι τι άλλο από αυτό το κενό τονίζει ο τρόπος με τον οποίον εκδηλώνεται η πιο προδήλως δραματοποιημένη σύνθεση του δίσκου, το “Glamour Box (ostinati)” –το οποίο στηρίζεται στην ένταση που συσσωρεύουν οι κοφτές και συνεχόμενες φράσεις των βιολιών και σβήνει απότομα ακριβώς στο σημείο όπου αυτή φτάνει στο σημείο βρασμού;
Με εξαιρετική ενορχήστρωση και υποδειγματική παραγωγή, οι Ulver καταφέρνουν να μην παγιδεύονται στην εσωστρέφεια των συνθέσεών τους. Και σε βάζουν και εσένα ως (προσεκτικό) ακροατή, μέσα στην (πολλές φορές συνταρακτική) δίνη αυτής της μάχης με δαίμονες και θεούς. Παρέχοντάς σου ταυτόχρονα την άρρητη επίγνωση πως κάτι τέτοιο δεν αποτελεί ούτε κατάρα, ούτε ευχή· είναι μόνο το αναπόφευκτο τίμημα που καλείται να πληρώσει όποιος θελήσει να αντικαταστήσει την τελεία με ερωτηματικό, σε μια κατά τα άλλα προφανή πρόταση…
{youtube}AtHEFDVSfvs{/youtube}
