Ντίσελντορφ, Μάιος 2061
Καλώς ήρθατε στην Αίθουσα των Ερασιτεχνών!
Με αφορμή τη χρυσή επέτειο από την κυκλοφορία του δίσκου Salon Des Amateurs του Hauschka, εγκαινιάζεται η έκθεση «Γηγενείς Καλλιτέχνες στις Αρχές του 21ου Αιώνα» εδώ, στο Μουσείο Μουσικής. Για τον λόγο αυτόν ορίστηκε ως σημείο εκκίνησης ο χώρος που είναι αφιερωμένος στο συγκεκριμένο καλλιτέχνη.
Πριν όμως την περιήγηση, λίγα λόγια για τον δημιουργό θα ήταν ίσως χρήσιμα. Ο Volker Bertelmann ξεκίνησε ως μουσικοσυνθέτης με κλασικό προσανατολισμό: το πιάνο στάθηκε η αφορμή και η αιτία της μουσικής του πορείας. Με αυτή τη διάθεση έκανε και το πρώτο δισκογραφικό του βήμα με το Substantial (2004). Περίπου σ’ εκείνο το χρονικό διάστημα αναδύθηκαν οι επιρροές του από τους Erik Satie, John Cage και το «προετοιμασμένο» πιάνο τους. Μιλώντας για προετοιμασμένο πιάνο εννοείται η ιδέα της παρέμβασης διάφορων αντικειμένων στις χορδές του, τεχνοτροπία η οποία τοποθετήθηκε στο επίκεντρο των επόμενων δίσκων του Hauschka. Οι κριτικές που δεχόταν ήταν ενθαρρυντικές με αποκορύφωμα το Room To Expand (2007) και με εξαίρεση το Foreign Landscapes (2010).
Κάπως έτσι, φτάνουμε στο 2011 και στην κυκλοφορία του Salon Des Amateurs. Απέναντι μπορείτε να δείτε τον αυθεντικό πίνακα «Trains and Boats and Planes» του ζωγράφου Stefan Kurten, που αποτέλεσε το εξώφυλλο του δίσκου. Ο Kurten υπήρξε σύγχρονος του Hauschka. Και οι δύο στην εποχή τους στάθηκαν υπέρμαχοι του πειραματισμού στην τέχνη και δήλωναν ερασιτέχνες. Ο πίνακας αυτός είναι μάλιστα ενδεικτικός της ατμόσφαιρας του δίσκου: ένα αυστηρά δομημένο γραμμικό σχέδιο διανθίζεται με πολλές ετερόκλητες λεπτομέρειες και προκαλεί προσήλωση στις αισθήσεις.
Στα δεξιά σας τώρα βρίσκεται το πιάνο με το οποίο ο Volker ηχογράφησε όλο το άλμπουμ και πολλά από τα αντικείμενα που τοποθετούσε στις χορδές ώστε να διαφοροποιήσει τον ήχο. Ανάμεσά τους υπάρχουν μεταλλικά μικροστοιχεία, καπάκια από μπουκάλια, μπαλάκια του πινγκ-πονγκ, κουτιά από καραμέλες. Η φαντασία του έσπερνε στην ουρά του πιάνου κάθε λογής αντικείμενο προκειμένου να μεταμορφώσει το ηχόχρωμά του. Ειδικά στον συγκεκριμένο δίσκο, σκοπός του ήταν ο συνδυασμός κλασικών συνθέσεων με τη χορευτική μουσική. Κι αυτή ήταν και η πρωτοτυπία του. Εκπροσωπώντας τους υπερασπιστές αυτού του συνδυασμού, ο Hauschka κατάφερε με το Salon Des Amateurs να ηλεκτρίσει εύφωνα και να δημιουργήσει χορευτικά κομμάτια δωματίου, για τον κάθε ακροατή ξεχωριστά. Γύρω από τους ήχους του μεταλλαγμένου πιάνου τοποθέτησε ελάχιστο (ως ανύπαρκτο μπάσο), κλασική κιθάρα, κρουστά, ακορντεόν και το βιολί της βραβευμένης με Grammy Hillary Hahn. Η συμμετοχή δε των ντράμερ των Mum και των Calexico κρατάει το ίσο σε όλο το άλμπουμ. Σε πολλά επίσης σημεία συναντάται το επαναληπτικό μοτίβο της trance και είναι διάχυτη η ατμόσφαιρα μιας house χαμηλών ταχυτήτων.
Αριστερά θα βρείτε ακουστικά, όπου καθένας μπορεί να επιλέξει κομμάτια του δίσκου και να πάρει μια γεύση από όσα είπαμε. Ενδεικτικά προτείνω το “Radial” ως το πιο εκρηκτικό, το “Ping” για το ρυθμό του, το “Subconcious” λόγω του συναισθηματικού κομφούζιο που προκαλεί.
Πριν σας ευχαριστήσω για την υπομονή, θα ήθελα να σας θυμίσω πως κάθε καλλιτέχνης δεν είναι ανεξάρτητος της εποχής του. Η μουσική βιομηχανία στις πρώτες δεκαετίες του αιώνα μας βρισκόταν στον απόηχο της τεχνολογικής έκρηξης. Οι ακροατές ήταν έτσι υποψιασμένοι και εξοικειωμένοι με καλοδουλεμένους ήχους. Η επιτυχία του Hauschka και του Salon Des Amateurs δεν υπήρξε θριαμβευτική. Εκτιμήθηκε όμως η τεχνική, η συνέπεια, η φαντασία, ο αυθορμητισμός και το αισθητικό αποτέλεσμα. Υπήρξε ο δίσκος της ώριμης εποχής του δημιουργού, εκείνος που σφράγισε την καλλιτεχνική του ενηλικίωση.
