Δεν θα μπορούσε να είναι πιο επίκαιρος ο νέος δίσκος της Poly Jean Harvey. Με διαφορά εβδομάδων από την κυκλοφορία του Let England Shake –ενός άλμπουμ με πολιτικό, ουμανιστικό και αντιπολεμικό περιεχόμενο– η πατρίδα της επέλεξε να επέμβει στρατιωτικά στα εσωτερικά μιας άλλης χώρας. Και όποιος πιστεύει στον απελευθερωτικό χαρακτήρα της επιχείρησης στη Λιβύη γελιέται οικτρά... Πέρα όμως από την ιδιαίτερη συγκυρία, ο όγδοος δίσκος της PJ Harvey έρχεται τέσσερα χρόνια μετά τη μεταστροφή της καλλιτέχνιδας από το ροκ στον πιανιστικό μινιμαλισμό του White Chalk. Και συνεχίζει να διαιρεί τους φαν της σε «στρατόπεδα».
Όχι αδίκως, κατά τη γνώμη μου, πολλοί αρνήθηκαν να ανοίξουν την αγκαλιά τους στις εσωστρεφείς αναζητήσεις της Λευκής Κιμωλίας. Ωστόσο, η αλλαγή για την PJ Harvey κρίθηκε αναπόφευκτη και επιτακτική, καθώς αυτό που απέδειξε το Uh Huh Her (2004) ήταν πως το γνώριμο, ροκίζον περιβάλλον στο οποίο μας είχε συνηθίσει δεν είχε κάτι περισσότερο να δώσει. Ούτε σε εκείνη, αλλά ούτε και στους μυριάδες φίλους της. Στην παρούσα κυκλοφορία της επιλέγει να μετριάσει την αίσθηση απομόνωσης του προηγούμενου δίσκου, χωρίς όμως να θυσιάσει το νέο της προφίλ –αυτό της ενδοσκοπικής τραγουδοποιού.
Γράφοντας πρώτα το στιχουργικό περιεχόμενο για το νέο της πόνημα και επιλέγοντας ως γενεσιουργό περιβάλλον μια απομακρυσμένη εκκλησία του 19ου αιώνα στην αγγλική ύπαιθρο, η Harvey έθεσε τις κατάλληλες βάσεις για ένα κόνσεπτ άλμπουμ αφιερωμένο στην πατρίδα της. Μια ωδή σε χαμένα ιδανικά, με πατριωτική ευαισθησία και με μια στοιχειωμένη ερμηνεία να δημιουργεί ένα ομιχλώδες ηχοτοπίο και με πνευστά, έγχορδα και πιάνο να σιγοντάρουν μελωδικά τις βασικές ρυθμικές συνθέσεις. Χαρακτηριστικό παράδειγμα, το πρώτο και ομώνυμο τραγούδι του δίσκου, το οποίο καλεί την Αγγλία να τρανταχτεί ενόσω η Δύση κοιμάται. Τα συστατικά; Autoharp αντί κιθάρας ως βασικός εξοπλισμός, με σκοπό να επιτευχθεί ένας πιο folk χαρακτήρας και πινελιές από ξυλόφωνο στην κεντρική μελωδική άτρακτο, ενόσω η φωνή της Harvey συνεχίζει από εκεί που μας άφησε το 2007, ξεπερνώντας για τα καλά τα πιο τραχιά, δυναμικά χαρακτηριστικά της.
Στιχουργικά, το Let England Shake έχει να επιδείξει αρκετές αξιομνημόνευτες στιγμές, ειδικά στην περιγραφή της φρίκης του πολέμου μέσα από την ιστορία της Αγγλίας –παρομοιάζοντας λ.χ. ακρωτηριασμένα και ορφανά παιδιά ως τους καρπούς μιας πατρίδας σπαρμένης με μάχες στο “The Glorious Land” ή αναφερόμενη ειρωνικά στα Ηνωμένα Έθνη ως μέσο διαφυγής από τη φρίκη του πολέμου στο “The Words That Maketh Murder”. Ωστόσο, η Αγγλίδα δημιουργός συνοδεύει άστοχα δηλώσεις σαν και τις παραπάνω με παράταιρα εμβατήρια πνευστών (στην πρώτη περίπτωση) και με άγευστα δεύτερα φωνητικά από τους συνεργάτες της John Parish και Mick Harvey (στη δεύτερη). Στοιχεία που αποδυναμώνουν παρά ενισχύουν το τελικό αποτέλεσμα.
Υπάρχουν βέβαια και τα καλά τραγούδια, στον αντίποδα. Όπως το “All And Everyone” –το οποίο περιέχει μια παθιασμένη, μεστή ερμηνεία δίχως επιπλέον τρικ και μόνο τα πένθιμα πνευστά να οδηγούν στην έξοδο– ή το “On Battleship Hills” με τη διακριτική πιανιστική μελωδία να ενισχύει την ψυχρή αίσθηση της σπαρακτικής φωνής. Τα ηλεκτρισμένα επίσης “In The Dark Places” και “Bitter Branches” –ίσως η καλύτερη στιγμή– συνεχίζουν στο ίδιο θεματικό μοτίβο, ξεπερνώντας τον στιγμιαίο κόλαφο του “England” και οδηγώντας το άλμπουμ στην κατακλείδα του. Δυστυχώς, τα τρία τραγούδια που κατοικούν εκεί δεν εντυπωσιάζουν: μοιάζουν ημιτελή και ηχογραφημένα βεβιασμένα, παρά τις κάποιες όμορφες στιγμές. Ίσως ο Flood να έπρεπε να δώσει περισσότερο νεύρο πίσω από την κονσόλα στο coda του 40λεπτου δίσκου και να αφαιρέσει το regaae sample από το “Written On The Forehead”.
Άριστα λοιπόν στις προθέσεις και στο μήνυμα που κουβαλάει το Let England Shake της PJ Harvey, απλώς ικανοποιητικό όμως από μουσικής πλευράς. Είναι ένα αξιόλογο άλμπουμ, σε καμία όμως περίπτωση ένας δισκογραφικός σταθμός, όπως παρουσιάζεται, εν μέσω διθυράμβων, από τον αγγλοσαξονικό μουσικό τύπο. Η PJ Harvey συνεχίζει ενεργά να παραμένει επίκαιρη και δημιουργική, κέρδισε το στοίχημα της αναγκαίας αλλαγής και απέφυγε την παγίδα του διδακτισμού σε ένα δύσκολο εγχείρημα. Αλλά ας μην ξεχνάμε ότι τα έχει καταφέρει πολύ καλύτερα στο παρελθόν...
