Ούτε ψύλλος στον κόρφο του ηχολήπτη και της ομάδας του. Από το στούντιο παρέλασαν κοντά 20 γυναικείες φωνές, οπότε –ακόμα και όταν δεν θα του έβγαινε το μάτι από τη γοητεία που εξασκούν η καθεμία με τον τρόπο της– θα είχε να κάνει άλλες τόσες ρυθμίσεις τελείως διαφορετικών προσωπικοτήτων στο μικρόφωνο. Και ας έχει καταφέρει(;) το δίδυμο David Byrne/Fatboy Slim να φέρει στα ίσα τα πράγματα και να τιθασεύσει τις τελείως αντιφατικές μεταξύ τους τραγουδιστικές περσόνες. Ας πάρουμε όμως τα γεγονότα με τη σωστή σειρά.
Με μια κίνηση που όχι μόνο ξάφνιασε (και ας ξέρουμε την πάντα αναπάντεχη λογική του), ο David Byrne ανακοίνωσε πριν 2,5 περίπου χρόνια ότι ηχογραφεί μαζί με τον Fatboy Slim. Το Here Lies Love, το αποτέλεσμα, είναι ουσιαστικά μία intellectual pop όπερα (εξ’ ου και τα δύο CD) με επίκεντρο την Imelda Marcos, σύζυγο του διαβόητου δικτάτορα-μονάρχη των Φιλιππίνων Ferdinando Marcos. Στο έργο παρελαύνουν και προσωπικότητες οι οποίες κινήθηκαν αποφασιστικά στον περίγυρο του ζεύγους –λ.χ. η μητέρα του Marcos και η τροφός της Imelda, Estrella Cumpas, ενώ ο τίτλος του δίσκου προέρχεται από μια φράση που αποδίδεται στην Imelda: λέγεται ότι την εξέφρασε μονολογώντας, όταν είδε τη σωρό του απελθόντος συζύγου της, επιθυμώντας να είναι αυτή που θα χαραχθεί στη δική της ταφόπλακα.
Από μόνο του, το Here Lies Love αποκλείει κάποια ακροατήρια: όσα περιμένουν να απολαύσουν ρυθμούς από τον Fatboy Slim και αυτά τα κλασικά νευρωτικά, λευκά soul χτυπήματα κιθάρας που τόσο έχει ως χαρακτηριστικά ο εξαίσιος David Byrne. Διότι, όταν τα ακροατήρια αυτά αντιληφθούν τους στίχους, θα φρίξουν, καθώς πρόκειται για (θαυμάσια) μελοδράματα σταχτοπουτικής σημειολογίας στην παράδοση συγκινητικών μιούζικαλ όπως το άφθαστο O Βασιλιάς Κι Εγώ ή/και οπερέτων σαν τις Εύθυμες Κυράδες του Ουίνσδορ. Τουτέστιν, Έλληνες indieπαιδες οι οποίοι περιμένουν ότι θα βιώσουν (άλλη) μία νυχτερινή βαρετή επανάσταση με ποτάκι και hype 3ης Λυκείου, όχι μόνο θα απογοητευτούν μα και θα σιχτιρίσουν. Αδίκως αν μη τι άλλο για τις προθέσεις του Byrne –καθώς, αν και o Slim ακολουθεί μουσικώς, το κονσεπτάκι βρωμάει Byrne σε πολλά επίπεδα. Καταρχήν, οι κιθάρες διαθέτουν αυτή τη μοναδική «New York meets Brazil» αίσθηση, ακριβώς εξαιτίας των μουσικών διαδρομών του αλητάρχη τους. Η ίδια δε η επιλογή του θέματος έχει τη διαολεμένη οπτική του Byrne ως γουδοχέρι που προσπαθεί (και επιτυγχάνει) να δει την τρίτη πλευρά του νομίσματος, σε ιστορίες που γι’ άλλους ανθρώπους περνάνε ως σταυροδρόμια μανιχαϊστικών αποφάσεων.
Στην ίδια την εκτέλεση των τραγουδιών τώρα θα αρχίσουν οι υπόλοιπες διαφωνίες –δικαιολογημένες εν μέρει. Το Here Lies Love έχει έτσι κι αλλιώς προκαλέσει πολλές συζητήσεις και οι βαθμολογίες του σε αρμόδιες στήλες εφημερίδων, περιοδικών και ιστοσελίδων έχουν κινηθεί σε μία ασυνήθιστα μεγάλη κλίμακα. Πολύ λογικό από μια μεριά. Η μουσική, ενώ φέρει τα αναγνωρίσιμα σήμαντρα και των δύο δημιουργών της, αφήνει μια μετέωρη αίσθηση σε πολλά σημεία –όμως ακριβώς εκεί γίνεται το κατακλυσμιαίο λάθος. Διότι πολλοί ακροατές και κριτικοί περίμεναν ότι, όταν έχεις 20 σύγχρονες μαινάδες και θεραπαινίδες του μικροφώνου στη διάθεση σου, θα ποιήσεις μία βιβλική pop ελεγεία. Λάθος όμως να περιμένει κάποιος ότι σε κατά τόπους σημεία του έργου ο Byrne θα κορύφωνε με χαρακτηριστικά ρεφραίν, κάτι τέτοιο δεν έχει σχέση με τον κώδικα του έργου που επινόησε. Πρόκειται, αντιθέτως, για μία διήγηση μουσικής κατεύθυνσης, η λιμπρετική προέλευση της οποίας απαιτούσε από τον συνθέτη μια γραμμικότητα και όχι το να υπακούει σε λογικές κορύφωσης ανά ενάμιση λεπτό. Τουτέστιν, όταν έχουμε να φτιάξουμε ένα κτίριο, τα εξώθυρα, τα φρεάτια και τα κλιμακοστάσια δεν μπορούν να αποτελούν προσωπικά ντελίριο έμπνευσης αυτόνομα από τη γενική εγκεφαλική σύλληψη. Αλλά, με μικρές λεπτομέρειες στην υποδομή τους, να υποδηλώνουν το όλο μέσω της χρησιμότητας τους.
Κι αν δείτε τον κατάλογο των κυριών οι οποίες παρέλασαν από το στούντιο (Tori Amos, Theresa Andersson, Nicole Atkins, Camille, Cyndi Lauper, Sharon Jones, Natalie Merchant, Roisin Murphy, Candie Payne, Santogold, Florence Welch), θα καταλάβετε το κολοσσιαίο της αποπεράτωσης του συγκεκριμένου «ναού». Θα συμφωνήσω ότι άμα ακούσεις τον δίσκο περιμένοντας η προσωπική εμμονή να τραγουδήσει είτε σε γνώριμους δρόμους, είτε κάτι σαν το «καλύτερο» τραγούδι του Here Lies Love –το έπαθα κι εγώ με την (αρραβωνιασμένη πια) Atkins. Ακριβώς επειδή ο Byrne καθυπόταξε τις προσωπικότητες στο έργο του και χρησιμοποίησε τις χροιές των κυριών εξάγοντας από αυτές την ακρίβεια, την ερμηνεία και τη χροιά που εκείνος επέλεγε. Γι’ αυτό άλλωστε και τον χαιρετίζουμε τόσα χρόνια ως παίκτουρα της ελίτ κατηγορίας.
Δεν έχει λοιπόν καμία αξία αν ακούσει κάποιος μεμονωμένα tracks από το Here Lies Love των David Byrne και Fatboy Slim. Πρέπει να αγαπάει την αμερικάνικη σχολή του κόνσεπτ τραγουδιού, το μιούζικαλ και την Αλίκη Βουγιουκλάκη (αν κι εφόσον μιλάμε για Έλληνα) ώστε να απολαύσει το παρόν πόνημα. Χώρια που έχεις και τη μοναδική ευκαιρία να ακούσεις τον Steve Earl να υποδύεται τον… Ferdinando Marcos! Είναι αυτό που είπαμε. Το χιούμορ του Byrne είναι σαν να ξεπηδάει από τις σελίδες του New Yorker, μη ξεχνώντας τη Νεμπράσκα με την ιδιοτυπία της αλλά παράλληλα γνωρίζοντας ότι το Χονγκ Κονγκ ή η Μαγαδασκάρη είναι πια, στον σημερινό πλανήτη, πολύ κοντύτερα –άρα ο συνθέτης οφείλει να έχει κυκλική όχι μόνο γνώση αλλά και γεωγραφική τομή με την καλλιτεχνική του λεπίδα. Αυτό ξεχωρίζει τους ιδιοφυείς από τους καλούς. Εύγε, αγαπητέ κύριε Byrne…
