Αν και το Lunatic του Ahmad Pejman δεν είναι φετινή κυκλοφορία (φέτος αποκτά διανομή εδώ), συμπίπτει χρονικά με τον ντόρο για την «απαγόρευση της μουσικής» στην πατρίδα του συνθέτη, το Ιράν. Και, ασχέτως της καλλιτεχνικής του αξίας, μας επιτρέπει να θίξουμε κάπως το ζήτημα, καταλήγοντας πιστεύω σε πιο εποικοδομητικά συμπεράσματα από αυτά πολλών –εγχώριων και μη– αρθογράφων (επιτρέψτε μου ένα ερωτηματικό εδώ). Οι οποίοι περισσότερο την ημιμάθειά τους εκθέτουν για τις υποθέσεις του σημαντικότερου αντι-Δυτικού πόλου των ημερών μας, παρά μας πληροφορούν γι’ αυτές. Όχι μόνο επειδή μπερδεύουν τον Αλί Χαμενεΐ με τον Αγιατολάχ Χομεϊνί και δεν κατανοούν πού ακριβώς βρίσκεται στην ιεραρχία ο Αχμαντινεζάντ, ή γιατί αγνοούν ότι πρόκειται για μια υπόθεση η οποία βαστάει από το 1979. Το κυριότερο και πιο τρομακτικό είναι ότι μιλάνε για «απαγόρευση της μουσικής», ενώ έχουμε μια απαγόρευση της «Δυτικής μουσικής». Λες δηλαδή και το σύγχρονο Ιράν, ο θεοκρατικός κληρονόμος της Περσικής Αυτοκρατορίας, στερείται δικής του μουσικής…
Όχι μόνο διαθέτει μουσική το Ιράν, μα έχει επιδείξει και σημαντική δραστηριότητα στο να την αναμείξει με τις κυρίαρχες διεθνώς Δυτικές επιρροές. Δεν μιλάω εδώ τόσο για τη νεότερη γενιά συνθετών του, οι οποίοι δυστυχώς συχνά μοχθούν υπερβολικά για να γράψουν έργα στα πρότυπα των μεγάλων κλασικών –επιβεβαιώνοντας το αποικιοκρατικό στερεότυπο του γονυκλινούς Ανατολίτη. Μιλάω περισσότερο για την αμέσως προηγούμενη γενιά, τη γενιά του Ahmad Pejman, η οποία εκπαιδεύτηκε στη Δύση μα ανδρώθηκε και δραστηριοποιήθηκε στο Ιράν, πριν της κάνει υποχρεωτική έξωση ο ιέρακας του Ισλαμισμού, Αγιατολάχ Χομεϊνί. Με ένα πρόχειρο γκουγκλάρισμα, δεν θα βρείτε μόνο το πλούσιο βιογραφικό του Pejman, μα και ότι ζει από το 1979 και έπειτα στις Η.Π.Α. Τυχαίο; Δεν νομίζω…
Στο Lunatic, ο Pejman μας παρουσιάζει τα δύο soundtrack τα οποία κατέθεσε για τις ταινίες Beed-e Majnoon του Majid Majidi και Yek Boos-e Koochooloo του Bahman Farmanara, αμφότερες του 2005. Δουλειές που, παρότι σαφώς συγκαταλέγονται στα ύστερα έργα μιας παγιωμένης συνθετικής οπτικής, αποτελούν ένδειξη του ταλέντου μα κυρίως της οπτικής του Pejman. Γιατί ενώ σε άλλες του δουλειές έχει πέσει στην παγίδα να κολακεύσει τα Δυτικά ακροατήρια –πετώντας τους κάτι υπερβολικά γνώριμο πασπαλισμένο με Ανατολίτικα μπαχάρια –εδώ απασχολείται περισσότερο με την αίσθηση ισορροπίας και τον αρμονικό διάλογο μεταξύ δύο παραδόσεων, που δικαίως έμειναν να χαρακτηρίζονται ως κλασικές.
Κατά τη γνώμη μου, ο Pejman κάνει καλύτερη δουλειά στο soundtrack για το φιλμ του Majidi. Εδώ τα αρώματα του tar και του kamancheh συνταιριάζονται με περισσότερη καλαισθησία με το Δυτικής λογικής πιάνο του συνθέτη και τις ενορχηστρώσεις των εγχόρδων, πλάθοντας έναν πλούσιο ήχο, ο οποίος δεν ντύνει μονάχα αρμονικά, με την απαραίτητη συναισθηματική χροιά, τις εικόνες του Majidi μα έχει και τη δύναμη να λειτουργήσει ως αυτόνομο του φιλμ άκουσμα (λ.χ. το “Weeping Willow” ή το “Temptation”) –μέγα ζητούμενο, όπως ξέρετε, στα soundtracks.
Αλλά στο «Φιλάκι», όπως μεταφέρθηκε στη Δύση η ταινία του Farmanara, ο Pejman ρέπει επικίνδυνα προς τον στείρο μιμητισμό Δυτικών ακουσμάτων, τα οποία μάλιστα έχουν κατά κόρον χρησιμοποιηθεί στη μουσική επένδυση κινηματογραφικών στιγμιότυπων. Μόνο το “Illusion” με το “Night And Rain” κατορθώνουν να ξεχωρίσουν, κι αυτά χάρη στην ευφυώς λιτή χρήση των φωνητικών της Marjan Vahdat, τα οποία –ως ηχώ από μια μακρινή ανατολίτικη μνήμη– αναταράσσουν με βαθύ συναισθηματικό παλμό τα δυτικολιμνάζοντα νερά των ενορχηστρώσεων του Pajman. Κάπου στη μέση μένει, λοιπόν, ως σύνολο το Lunatic, με στιγμές ωστόσο τις οποίες θα άξιζε να αναζητήσετε.
