Βάλε με το νου σου μια οποιαδήποτε ηχητική πηγή. Τις ανθρώπινες φωνητικές χορδές, τα αφρικάνικα τύμπανα, τον αυλό, το πιάνο, το εκκλησιαστικό όργανο, την ηλεκτρική κιθάρα, το σίνθι, το λάπτοπ και κάθε τι που μπορεί να οργανώσει ήχους. Μα όχι μονάχα τα πάσης φύσεως μουσικά όργανα. Άνοιξε τον κύκλο στο σύνολο όσων συμβάντων διαθέτουν μια ηχητική έκφανση. Στον κόσμο όλο και στην ιστορία ολάκερη δηλαδή. Ξεκίνα απ’ το τσιτσίρισμα της λάβας, προχώρα στο βορινό αεράκι και φτάσε στον βρυχηθμό της μεγαλούπολης. Χώσε μέσα και τον ηχητικό πλούτο του φωταγωγού σου, αν θες. Κι ορίστε τώρα το ερώτημα: πώς θα βίωνες καθέναν απ’ αυτούς τους παραγόμενους ήχους, εάν –αντί να στέκεσαι απέναντί τους ως κλασικός δέκτης– υπήρχες μέσα στην ίδια τους τη μήτρα; Φαντάσου το στον χώρο: ένα δωμάτιο στο οποίο οι ήχοι που γεννιόνται εκείνη ακριβώς τη στιγμή μπλέκουν με τις αντηχήσεις τους, καθώς αυτές επιστρέφουν από τα έξω. Ένα σημείο όπου αγνό και παραμορφωμένο, τωρινό και κατοπινό, αποσύρουν τα όριά τους διαστέλλοντας τον χωροχρόνο. Κι εσύ, άναυδος, στο κέντρο του.
In Stereo λοιπόν… Και το Fenn ‘O Berg τρίο με τα λάπτοπ ξανά-μανά-επιστρέφει μετά την πρώτη εμφάνισή του πίσω στα δυο χιλιάδες και δύο. In Stereo και μπορεί το αμιγώς τεχνοκρατικό κόλπο να άπτεται του στέρεο φάσματος και των δυνατοτήτων του –κατά πως προδικάζουν τα βαφτίσια του άλμπουμ άλλωστε– μα δικαιολογημένα αναρωτιέσαι σε ποιο βαθμό η όποια αναζήτηση μεταφράζεται και σε αισθητικό αποτέλεσμα. Στην τελική πόσοι μετριούνται ανάμεσά μας οι ακαδημαϊκοί των ήχων; Πού σταματάει το πείραμα και πού ξεκινά η Τέχνη; Μπαίνει κάπου η γραμμή; Πιάσε το αυγό και λοιπά κουρευτικά… Ή μήπως υπάρχει μια τέτοια, έστω μετακινούμενη, γραμμή η οποία σηματοδοτεί τη μετάβαση; Εκεί όπου ο πειραματισμός αποκτά ΚΑΙ αισθητική υπόσταση. Κι όχι ντε και καλά πάνω στη βάση της παραδοσιακής παλέτας συναισθημάτων που πηγάζουν απ’ την επαφή του ανθρώπου με τη μουσική.
Ύστερα πιέζεις το ξαπλωμένο τρίγωνο στη μηχανή αναπαραγωγής σου κι είναι σα να πατάς το κουμπί προς τα κάτω στο ασανσέρ του μικρόκοσμου των ήχων. Λίγα δευτερόλεπτα σιωπής πριν βρεθείς στον ακουστικό θάλαμο εκκίνησης. Εδώ ακριβώς που οι άσοι και τα μηδενικά μετατρέπονται σε ήχο: στα σπασμένα drones του Fennesz, στους θορύβους της tech μούσας του Peter Rehberg και στα αυτοσχέδια πατήματα του κυρίου O’Rourke. Εδώ που οι δονήσεις τον χορδών και των δερμάτων μεταλλάσσουν την κίνηση σε ήχο. Συμβαίνουν όλα τούτα γύρω σου, το νιώθεις. Κι όμως στ’ αυτιά σου φτάνει το τελικό σήμα απ’ τον μακρόκοσμο, απ’ έξω, από εκεί όπου ήρθες. Έτσι τουλάχιστον πιθανολογείς, αναγνωρίζοντας στην υφή του σήματος την παραμόρφωση του ταξιδιού ανάμεσα στους κόσμους. Μπορείς να ’σαι σε δυο μέρη ταυτόχρονα; Κολυμπάς στο αμνιακό υγρό και πριν ακούσεις τη χαρακτηριστική βουή της φωνής της μάνας σου να αντηχεί απ’ το άγνωστο, έχεις πρώτα νιώσει το μέσα της να πάλλεται. Ή μήπως δεν υπάρχει χρονική διαφορά; Ο χρόνος δεν έχει μέση, ούτε άκρα…
Στο In Stereo το ζητούμενο δεν έγκειται πια στην αλλαγή της γωνίας της ηχητικής πηγής. Βλέπε για παράδειγμα την υποθαλάσσια dub γκρούβα, κι όλες τις μετέπειτα στουντιακές επεμβάσεις στην αίσθηση του ήχου. Ο ακροατής δεν νοείται πλέον ως στάσιμο (παθητικό) υποκείμενο. Αντιθέτως ξαφνικά αποκτά δυναμική, είναι αυτός που μετακινείται στο φάσμα του ήχου χωρίς καν να αφήσει τη θέση του. Μεταφέρεται, δοκιμάζει, βιώνει με όχημα την Τέχνη και την Τεχνολογία. Όχι ευαγγελιζόμενος κάποια ακαθόριστη μεταφυσική της μουσικής –αρχαία ιδιότητά της, όπως λένε– μα εξ’ αιτίας της απτής διαστολής της ακοής του με χέρι βοηθείας μισό ανθρώπινο και μισό μηχανικό. Να ένας πιθανός δρόμος προς την Ουσία του κόσμου. Οπότε έρχομαι κι εγώ να αναρωτηθώ μήπως είναι καιρός να αμφισβητήσουμε την παραδοσιακή αντίληψη περί (καλής) μουσικής. Οφείλει ντε και καλά η μουσική να λειτουργεί αποκλειστικά ως μέσο παραγωγής συναισθημάτων; Και μάλιστα να αποτιμάται εν τέλει πάνω σε μια τέτοια τη βάση;
Υ.Γ.: Έχω κάνει την ειρήνη μου με την πιθανότητα όλα τα παραπάνω να συμβαίνουν μονάχα στο μυαλό μου…
