Η μουσική εκπομπή "Musikology" προβάλλεται κάθε Τρίτη στις 20:00 από την ΕΡΤ3 και έχει ως επίκεντρο την ιστορία της μουσικής και το ελληνικό στερέωμα, σύγχρονο και παλιό. Ο Ηλίας Παπαχαραλάμπους είναι ο εμπνευστής της ιδέας, μέσω της οποίας στήθηκε μια πρόσχαρη και διαφωτιστική ομάδα παρουσίασης και παραγωγής που επιτελεί ξεχωρικό και σημαντικό έργο στην ελληνική τηλεόραση. Μαζί μιλήσαμε για όλα αυτά.
Αρχικά, πες μου λίγα λόγια για σένα.
Τον τελευταίο καιρό ασχολούμαι με την εκπομπή “Musikology” στην ΕΡΤ3 που δε μου αφήνει και πολύ χρόνο. Έχω εργαστεί ξανά στην παρουσίαση, κάνω μουσική επιμέλεια σε τηλεοπτικά προγράμματα και θεατρικές παραστάσεις, έπαιζα για 22 χρόνια DJ μέχρι που γέρασα (γέλια) και γενικά ό,τι κάνω είναι γύρω από τη μουσική. Έχω σπουδάσει κιθάρα, έχω συμμετάσχει σε χορωδίες και πολυφωνικά σχήματα και έχω και μια μικρή εταιρεία παραγωγής εκπροσώπησης καλλιτεχνών που κάνουμε και τηλεοπτικές και όχι μόνο παραγωγές. Αυτό μας βοηθάει, όταν έχουμε μια έμπνευση, να την υλοποιήσουμε μόνοι μας και να μην πάμε σε ξένα χέρια.
Άρα, είσαι μουσικός.
Όχι, δεν είμαι. Ο Δανδουλάκης στην εκπομπή είναι. Εγώ έχω σπουδάσει αλλά δεν έχω ταλέντο. Είμαι γύρω από τη μουσική αλλά έχοντας πια γνωρίσει πολλούς μουσικούς, θα ήταν θράσος να με αποκαλέσω μουσικό!
Υπάρχει καλή και κακή μουσική; Υπάρχει αντικειμενικότητα;
Για μένα θα έπρεπε να υπάρχει αλλά σέβομαι το οτιδήποτε. Όταν συζητούν δύο άνθρωποι, όμως, νομίζω ότι μπορούν εύκολα να καταλάβουν και τα δύο. Είναι διαφορετικό αν υπάρχει κακή μουσική και διαφορετικό αν αυτή η μουσική ακουμπάει κάποιον. Το ότι ακουμπάει κάποιον, δε σημαίνει ότι δεν είναι κακή, αλλά είναι απολύτως αποδεκτή από σένα. Ούτως ή άλλως, αυτός είναι ο στόχος, ο καθένας να συνδέεται με αυτό που τον εκφράζει. Πάντως είναι δύσκολη ερώτηση αυτή!
Ανακάλυψες κάτι πρόσφατα που σου έχει κάνει εντύπωση;
Δεν είναι τόσο ότι έχω ανακαλύψει κάτι αλλά το ότι επαναπροσεγγίζω ακούσματα, στα οποία παλιότερα δεν είχα εντρυφήσει τόσο. Ας πούμε, εδώ και κανά μήνα, ακούω όλη τη δισκογραφία των Faith No More και των Chumbawamba. Σκέψου την πορεία των Faith No More που ξεκίνησαν μαζί με τους Red Hot Chili Peppers. Δες τη διαδρομή του καθενός ξεχωριστά. Από την άλλη, οι Chumbawamba έχουν τόσο πολυσύνθετη δισκογραφία... Πρέπει κάθε τόσο να δίνουμε ευκαιρία και σε αυτά που δε μας άρεσαν, στη μουσική, στις ταινίες, στο φαγητό (γέλια)... Για παράδειγμα, όταν ήμουν μικρός, έκραζα τους Doors και στα 25 μου, έπαθα πλάκα μαζί τους!
Πώς γεννήθηκε η ιδέα του Musikology;
Αρχικά το είχα φανταστεί σαν ραδιοφωνική εκπομπή. Είπα την ιδέα στον γαμπρό μου και μου πρότεινε να προσπαθήσω να την υλοποιήσω στην τηλεόραση. Όταν μοιράστηκα την ιδέα με κάποιους φίλους, βοήθησε το brainstorming, το οποίο συμβαίνει πάντα αργά τη νύχτα (γέλια) όπως ξέρεις. Έτσι, καταλήξαμε σε μια ομαδική ιδέα. Όλοι οι άνθρωποι που έχουν να κάνουν με την εκπομπή, είναι παθιασμένοι με τη μουσική. Αυτό είναι και μέρος της θεματολογίας, γιατί όλοι προτείνουμε ιδέες. Επομένως, το Musikology είναι αποτέλεσμα μιας καθαρά ομαδικής δουλειάς. Ο Αλέξανδρος Δανδουλάκης είναι στην αρχισυνταξία, ο Δημήτρης Κλωνής στην έρευνα και τα κείμενα και ο Φώτης Παπαθεοδώρου στο sound design και την ηχοληψία. Παρουσιάζουμε και οι τέσσερις την εκπομπή. Το αισθητικό αποτέλεσμα αλλά και μεγάλη συμβολή στις θεματικές ενότητες έχει αναλάβει ο σκηνοθέτης Αλέξης Σκουλίδης και την διεύθυνση παραγωγής η Βερένα Καποπούλου.
Πώς θα περιέγραφες την εκπομπή σε κάποιον που δεν την έχει δει;
Θα έλεγα ότι πρόκειται για μια 45λεπτη τηλεοπτική εκπομπή που έχει 10 διαφορετικές θεματικές γύρω από τη μουσική. Περιλαμβάνει μύθους, αφιερώματα, απορίες, πρόσωπα… Επικεντρωνόμαστε ξεκάθαρα στη μουσική και όχι σε κάτι άλλο. Διαβάζοντας τις συνεντεύξεις κάποιων καλλιτεχνών πριν έρθουν σε μας, μου έκανε εντύπωση πως σπάνια τους ρωτούσαν για τη δουλειά τους. Συνήθως τους ρωτούσαν για τα προσωπικά και τα οικογενειακά τους.
Τι σε συναρπάζει στην εκπομπή;
Ως δημιουργός με συναρπάζει το πώς μια ιδέα ολοκληρώνεται με τον καιρό. Αυτή η πραγμάτωση με ενδιαφέρει. Ακούγεται απλό αλλά δεν είναι. Ως τηλεθεατής με ενθουσιάζει ότι προσπαθούμε να μιμηθούμε το scrolling στην τηλεόραση. Τα θέματά μας δε διαρκούν πάνω από 3,5 λεπτά για να είμαστε σε επικοινωνία με τους νέους. Είναι μια εκπομπή που έχει στηθεί εν μέρει πάνω στις σύγχρονες συνθήκες.
Υπάρχει ανταπόκριση;
Ναι, ειδικά στις ηλικίες 20 - 40.
Ο κόσμος έχει την αίσθηση ότι δεν υπάρχουν πια τόσοι μουσικοί και συγκροτήματα. Αυτό καταρρίπτεται από σας.
Υπάρχει όντως αυτή η αίσθηση γιατί δεν προβάλλονται όλοι αυτοί οι άνθρωποι. Μου το λένε αυτό πολλοί μουσικοί.. Πάνε στο εξωτερικό, σπουδάζουν και επιστρέφουν με πολύ υλικό. Το θέμα είναι ότι δεν υπάρχουν σκηνές για να το παρουσιάσουν και έτσι μειώνονται οι ευκαιρίες για μεγαλύτερη απήχηση. Πάντως μουσικά είμαι πεπεισμένος ότι είμαστε σε εξαιρετικό επίπεδο σε όλα τα είδη. Δεν έχω ψάξει το σκυλάδικο αλλά είμαι σίγουρος ότι και εκεί κάτι θα υπάρχει.
Υπάρχει περίπτωση να συνεχίσει για τρίτη χρονιά η εκπομπή;
Η δεύτερη σεζόν θα τελειώσει τον Απρίλιο. Συζητάμε για τρίτη χρονιά, όχι τόσο για τα χρήματα όσο ότι μας αρέσει πολύ παρά την κούραση. Με ρώτησες πριν για την εκπομπή και ξέρεις, κάναμε ένα format που προσπαθήσαμε να μη μιμηθούμε κάτι. Προφανώς έχουμε κλέψει ιδέες αλλά ως δομή δεν υπάρχει κάτι ανάλογο στην Ελλάδα καλώς ή κακώς. Αυτό είναι πολύ κουραστικό για όλα τα επιμέρους στοιχεία που αποτελούν ένα επεισόδιο. Οπότε, ο κύριος λόγος για να συνεχιστεί είναι το πόση αντοχή έχουμε.
Υπάρχουν άλλες εκπομπές που έχεις να προτείνεις;
Υπάρχουν αρκετές αλλά ξεχωρίζω το Earworm, το οποίο είναι πραγματικά καταπληκτικό. Έχουμε επηρεαστεί από κει, όχι τόσο στην παρουσίαση, όσο στα θέματα. Είναι κανάλι στο YouTube που έχει κυρίως επιστημονικά πράγματα. Το ζήτημα είναι ότι στην τηλεόραση δεν μπορούμε να λειτουργήσουμε σαν να είμαστε στο YouTube.
Έχετε μια θεματική που έχει να κάνει με την αντιγραφή και τα πνευματικά δικαιώματα. Δεν είναι λεπτές οι γραμμές ανάμεσα στην επιρροή και την αντιγραφή;
Μιλάς για την ενότητα "Grand Theft Audio". Ναι, είναι πολύ λεπτές οι γραμμές. Για αυτό και εμείς δεν πάμε να βγάλουμε συμπεράσματα αλλά βλέπουμε την κατάσταση σαν αφορμή για να ακούσουμε τραγούδια. Δεν το κάνουμε με αυστηρότητα. Δε θέλαμε να κουνήσουμε το δάχτυλο. Εξάλλου, σε μερικά παραδείγματα είναι προφανές τι έγινε και νομίζω ότι ο κόσμος καταλαβαίνει πολύ καλά αυτές τις περιπτώσεις. Τα άλλα παιδιά μπορούν να μιλήσουν και πιο μουσικολογικά σε σχέση με μένα.
Έχεις αγαπημένο είδος;
Τώρα πια όχι. Προχθές άκουγα Ministry και καπάκι έβαλα Θάνο Μικρούτσικο!
Έχει αντικατασταθεί πια το rock από το hip hop;
Πολλοί λένε ναι αλλά θα σου πω... Στην Ελλάδα άργησε να πάρει το hip hop τα ηνία, παρόλο που υπάρχει σταθερά εδώ και πολλά χρόνια. Όπως βλέπω, μαζεύει πολύ περισσότερο κόσμο από την trap. Θα μπορούσε η trap να χαρακτηριστεί υποείδος αλλά το hip hop στηρίζεται στον λόγο ενώ η trap όχι. Εδώ που τα λέμε, βέβαια, δε νομίζω ότι είναι τόσο μεγάλο το κοινό που ακούει trap. Απλά τα κανάλια παίρνουν την πληροφορία και την ξεχειλώνουν. Τέλος πάντων, πιθανόν να έχει αντικατασταθεί το rock αλλά παλιά υπήρχε μεγαλύτερος φανατισμός. Αυτό είχε να κάνει και με τη δυσκολία στην πρόσβαση. Πήγαινες σε μια συναυλία πωρωμένος, σου φαινόταν ολόκληρη μυσταγωγία.
Υπάρχει εδώ και χρόνια μια τάση επιστροφής στην παράδοση;
Ίσως να ξεκίνησε με τους Imam Baildi και να συνεχίστηκε αργότερα με τους VIC που είχαν πιο βαρύ ήχο. Εμένα μου αρέσει αυτή η τάση. Ό, τι λειτουργεί για τον κόσμο είναι καλό. Απλά η γνώμη μου είναι ότι αυτός που κάνει τέτοιες δοκιμές, πρέπει να γνωρίζει καλά την παράδοση. Π.χ. θέλεις να παντρέψεις hip hop με παραδοσιακά; Δεν αρκεί να είσαι μόνο ράπερ. Πρέπει να γνωρίζεις έστω σε έναν ικανοποιητικό βαθμό την παράδοση! Αυτό κάνει πιο ολοκληρωμένο το αποτέλεσμα. Να μην παίρνεις δηλαδή αρπακόλλα ένα κλαρίνο και να το βάζεις πάνω σε ένα μπιτ.
Είσαι οπαδός του ψηφιακού ή του αναλογικού ήχου;
Είμαι του αναλογικού, πρώτον επειδή δούλευα και σε δισκοπωλεία παλιά. Δεύτερον, έχω μεγαλώσει με βινύλια και CD, οπότε είμαι συναισθηματικά δεμένος με τον αναλογικό ήχο. Ωστόσο, δεν έχω κανένα πρόβλημα με τον ψηφιακό ήχο. Απλά όταν έχεις μεγαλώσει με τέτοιες συνθήκες, είναι εύκολα αντιληπτός ο ήχος όταν προέρχεται από εκείνα τα μηχανήματα.
Μπορείς να μου πεις κάποιους ξένους καλλιτέχνες που θα καλούσες στην εκπομπή;
Σίγουρα θα καλούσα τον David Gilmour γιατί είναι ο αγαπημένος μου μουσικός όλων των εποχών! Είναι και πιο εύκολο από τους άλλους επειδή περνάει αρκετό καιρό στην Ελλάδα και όλο λέμε να κάνουμε απόπειρα να τον βρούμε… Επειδή σε βλέπω ότι είσαι δικός μου, παλιός μεταλάς (γέλια), αν ζούσε θα καλούσα εννοείται τον Dimebag Darrell! Επίσης, σίγουρα Chumbawamba, Stone Roses, Pharrell Williams και Beyoncé.
Μπορεί η μουσική να αλλάξει τον κόσμο;
Έτσι πιστεύω… Για να είμαι πιο ακριβής, πιστεύω ότι η τέχνη μπορεί να επηρεάσει τον κόσμο με τέτοιον τρόπο ώστε σταδιακά να παίρνει καλύτερες αποφάσεις.
Διαχωρίζεις τον άνθρωπο από τον καλλιτέχνη;
Δυστυχώς ναι! Κοίτα, όπως σου είπα, ήμουν φανατικός με τους Pantera. Όταν είδα τον Phil Anselmo να χαιρετάει ναζιστικά, ξενερώνω. Όταν συμβαίνει αυτό, μπλέκεται στο κεφάλι μου.
Υπάρχουν κοινές αναφορές και στοιχεία ανάμεσα στους καλλιτέχνες που συναντάτε για την εκπομπή;
Το όνομα που ακούγεται συχνότερα είναι του Μάνου Χατζιδάκι. Έρχεται στην κουβέντα χωρίς να ρωτήσω εγώ για εκείνον. Επίσης, διακρίνω αυτήν την καλώς εννοούμενη καλλιτεχνική ανασφάλεια που είναι παραγωγική και γοητευτική. Αυτό το χαρακτηριστικό είναι πολύ γλυκό, ακόμα και σε αυτούς που δεν καταλαβαίνεις ότι το έχουν. Τέλος, δυστυχώς, ειδικά στους νέους που έρχονται από το εξωτερικό, επικρατεί το παράπονο ότι η πολιτεία στην Ελλάδα δε νοιάζεται για τα καλλιτεχνικά δρώμενα.
Πώς ακούγεται η μουσική μέσα στο νερό; Τι μουσική προτιμούν τα ζώα; Ποιοι “έκλεψαν” τραγούδια από άλλους; Ποιο είναι το πιο γνωστό κομμάτι στον κόσμο; Σε αυτά και πολλά άλλα ερωτήματα έρχεται (ξανά) να δώσει απαντήσεις το MUSIKOLOGY! Μια αισθητικά σύγχρονη εκπομπή που κινεί το ενδιαφέρον του κοινού, με διαχρονικά ερωτήματα και θεματολογία για όλες τις ηλικίες. Ο Ηλίας Παπαχαραλάμπους και η ομάδα του MUSIKOLOGY, παρουσιάζουν μια πρωτότυπη εκπομπή με χαρακτηριστικό στοιχείο την αγάπη για την μουσική, ανεξάρτητα από είδος και εποχή. Από μαθήματα μουσικής, συνεντεύξεις μέχρι και μουσικά πειράματα, το MUSIKOLOGY θέλει να αποδείξει ότι υπάρχουν μόνο δυο είδη μουσικής. Η καλή και η κακή. Κάθε Τρίτη στις 20:00 στην ΕΡΤ3.
