Μετά από 7 χρόνια, ιδού ο 6ος δίσκος των Wu-Tang Clan. Κάπου μεταξύ κρίσεων μέσης ηλικίας (σαρανταρίσανε και βάλε όλοι), διαφορετικών δημιουργικών ενασχολήσεων και μεγάλων εγώ, ο RΖΑ και η παρέα του ξαναπαίρνουν τους δρόμους για μια δουλειά η οποία οφείλει να αποτιμηθεί τόσο με γνώμονα τη δισκογραφική απουσία της θρυλικής χιπ χοπ μπάντας, όσο και σε σχέση με τα συνολικά καλλιτεχνικά επιτεύγματα των Wu –πλην Ol’ Dirty Bastard, που φιξάρει τις πίπες του στη Βαλχάλα.
Η αλήθεια είναι ότι αν κυκλοφορούσανε πέρυσι το A Better Tomorrow θα σηματοδοτούσαν και τα εικοσάχρονα σε σχέση με το επικολυρικό ντεμπούτο τους (1993). Κάπου στη διαδρομή όμως ο (σκηνοθέτης) RZA είχε γυρίσματα, ο Method Man περιοδείες, ο –πλέον μακράν κορυφαίος τους– Ghostface Κillah σόλο δουλειές και ο GZA… μαθήματα κι ομιλίες στα ΤΕDx! Και, φυσικά, ο Raekwon τα μόνιμα κόμπλεξ του, που λίγο έλειψαν να τινάξουν την όλη μαγιά με τον RZA.
Αλλά, καλώς ή κακώς, έχουμε 2014, για λίγο ακόμη. Και ο RZA πλέον δεν είναι ο τύπος που θα σου φτιάξει beats στο sampler: ο άνθρωπος σκηνοθετεί ταινίες, γράφει μουσική για τον κινηματογράφο, πηγαίνει σε πρώτες προβολές και προτιμάει πλέον το ευρωπαϊκό σινεμά, παρά να λιώνει στους μπάφους βλέποντας DVD με κουνγκ-φού. Από την άλλη ο Raekwon νομίζει ότι έχουμε 1995 και πως ο Ol’ Dirty Bastard θα χτυπήσει τον βομβητή του για να πάνε να αγοράσουνε κοκαΐνη και να αράξουνε στο παλιό στούντιο του RZA στο Νιού Τζέρσεϊ. Αφότου ξεπεράστηκαν λοιπόν οι «δημιουργικές διαφορές», οι υπόλοιποι (έντιμοι άπαντες) Cappadonna, Μasta Killah, U-God και φυσικά ο –πλέον ο δεύτερος κορυφαίος ανάμεσά τους– Ιnspectah Deck συμπλήρωσαν το παζλ. Και εγένετο δίσκος.
Ακούγοντας το A Better Tomorrow εισπράττεις όλα εκείνα τα ελαττώματα που μπορεί να έχει ένας δίσκος Wu: μεγάλη περίοδος ηχογραφήσεων (2010-2013), ανισότητες σε κουπλέ και συμμετοχές. Κλισέ από το σύμπαν που ονομάζεται Wu-Tang Clan και φυσικά μια κούραση που δεν απορρέει από το γεγονός ότι έχει χαθεί η δημιουργικότητα ή ο καλλιτεχνικός οίστρος, αλλά από το ότι ο χρόνος είναι πανδαμάτορας. Κάτι τέτοιο δεν σημαίνει φυσικά πως κάποιος έχει φάει τα ψωμιά του. Και πόσο μάλλον οι Wu –όποιος κάνει αυτό το λάθος, την έχει πατήσει. Γιατί, πέραν των ψεγαδιών, η μαγεία δεν έχει χαθεί. Και μιλάμε βέβαια για εκείνο το συναίσθημα που νιώθεις όταν βλέπεις το παλιό σου στιβαρό αυτοκίνητο να μπορεί ακόμη να ταξιδέψει, παρά τα χιλιάδες μίλια του. Ή το παλιό δίκανο-κειμήλιο, που ακόμη μπορεί να είναι φονικό.
Στο A Better Tomorrow κυριαρχεί η σφραγίδα του RZA και των εξαπτέρυγών του, Mathematics και 4TH Disciple, της πρώτης (και κλασικής) κολεγιάς των παραγωγών της Wu φαμίλιας. Η μουσικότητα πρωταγωνιστεί, αν και από τα 15 κομμάτια μπορεί πολύ εύκολα να αντιληφθεί κανείς πού και ποιος δούλεψε και πού ο RZA προγραμμάτισε σε 10 λεπτά γιατί μετά είχε συνάντηση με τον Ταραντίνο για… γύρισμα. Από το "Ruckus In B Minor" και το "Ron O’ Neal", με τις πιο φρέσκιες ιδέες, μέχρι το ολντσκουλάδικο "40th Street Black/We Will Fight" κι από το μελωδικό "Miracle" μέχρι τον δυναμίτη του "Necklace", το αποτέλεσμα παραμένει στιβαρό και μακριά από εμπορικές παγίδες τύπου trap, υπερβολικής φιοριτούρας και λοιπών κλαμπατσίμπανων –τόσο αυτοαναφορικά δοσμένων στον σύγχρονο χιπ χοπ ήχο. Oι Wu δεν θα χρησιμοποιήσουν ξαφνικά φτηνά τρικ, γιατί ο ήχος τους φέρει σφραγίδα· ακόμη κι αν αυτή είναι τα χιλιοπαιγμένα φωνητικά samples από σπαγγέτι κουνγκ-φού και η soul νότα που τα τελευταία χρόνια απασχολεί τον RZA. Οι άνθρωποι ραπάρουν πάνω σε μουσική, όχι σε beats. Χρόνια τώρα –κυρίως διότι είναι ράπερς με το Ρ, κεφαλαίο, όχι τίποτα MCs του συρμού. Τέλος, όπως σε κάθε δίσκο των Wu μετά το Forever, υπάρχουν και κομμάτια που εύκολα θα ξεχαστούν.
Κλείνοντας αυτήν τη δισκοκριτική αρκεί κανείς να σταθεί στο Α Better Tomorrow εννοιολογικά, άλλωστε οι Wu-Tang πάντα ξεχώριζαν για το ολόδικό τους στιχουργικό περιβάλλον. Θα είμαι λοιπόν ειλικρινής: ο U-God είναι κομπάρσος, ανέκαθεν ήταν. Ο Method Man, αν και παραμένει αυτός που παραμένει τεχνικά, δείχνει να έχει στερέψει από ιδέες, ανακυκλώνοντας πάνω-κάτω μια από τα ίδια. Το ίδιο ισχύει και για τον Masta Killah, τον RZA (στο ρόλο του ράπερ) και τον Cappadonna. Στον αντίποδα, ρόλο λοχαγού στον λόχο με τις… φονικές μέλισσες παίζει ο Ghostface Killah: μεστός, με δουλεμένο στίχο και με κάμποση κριτική διάθεση. Σταθερές αξίες παραμένουν φυσικά και ο GZA με τον Inspectah Deck, που διαχρονικά στις δισκογραφικές δουλειές τους (είτε του γκρουπ, είτε τις προσωπικές) δεν χάνουν τίποτα από την αρχοντιά τους. Τέλος, ο Raekwon παραμένει το ίδιο έργο σε επανάληψη. Βέβαια μιλάμε για ένα έργο το οποίο περιέχει βία, σεξ, ναρκωτικά, κρατητήρια, αίθουσες δικαστηρίων και κόκα· τόση κόκα, ώστε ο Αλ Πατσίνο στο Scarface δείχνει σαν ναυτοπρόσκοπος από το 3ο σύστημα προσκόπων Αγίας Παρασκευής...
Αξίζει να σημειωθεί ότι, παρά τις ανισότητές του, ο δίσκος εξακολουθεί να παραμένει σε υψηλό επίπεδο στιχουργικά. Γιατί, όντας πια ώριμοι, οι Wu κάνουν και την αυτοκριτική τους. Τα στιχουργικά μοτίβα κρίνουν επίσης τη σημερινή Αμερική, μια χώρα στο μεταίχμιο της δεύτερης θητείας του Ομπάμα που αισίως βαδίζει στο τέλος της. Υπενθυμίζουν ότι στα γκέτο παίζουν πλέον gentrified χίπστερς παρά αλάνια, πως στο Φέργκιουσον οι λευκοί ακόμη σκοτώνουν μαύρους και πως στη Συρία άνθρωποι αποκεφαλίζονται. Ο δε Ghostface παίζει να είναι ο μοναδικός ράπερ που άκουσα φέτος να αναφέρει στους στίχους του τον ιό του Έμπολα –ο οποίος θερίζει την αφρικανική ήπειρο.
Οι υπόλοιποι στις Η.Π.Α., στα… vintage Jordans τους. Αρκεί να ακούσει κανείς το "Necklace". Η αργκό στα καλύτερά της, το φωνητικό δείγμα απευθείας από τις μπομπίνες των στούντιο της Shaw Brothers να θυμίζει "Protect Ya Neck" και οι μισοί Wu-Tang στα 40φεύγα τους να ξεφτιλίζουν όποιον κρατάει μικρόφωνο. Αν το χιπ χοπ στις μέρες μας είναι καδένα, οι Wu-Tang έχουν αποδείξει ότι η δικιά τους είναι φτιαγμένη από πολλά κιλά χρυσού και πολύτιμων λίθων. Και πως ακόμη τη γλείφουν μανιασμένα σκύλες και πως αν προσπαθήσεις να την κλέψεις θα σου συμπεριφερθούν όπως τις ημέρες που αλήτευαν στους δρόμους του Staten Island, κλέβοντας άλλων. Άσχετα αν τα χρόνια πέρασαν και πλέον τη φοράνε μόνο όταν τη βγάζουν από τη θυρίδα, δεν είναι πια δηλαδή μόνιμα στον λαιμό τους.
{youtube}9LLA_IMqnL8{/youtube}
