Το πρόβλημα με το Πηγάδι του Tord Gustavsen δεν έγκειται στο ότι δεν είναι καλό. Αλλά στο ότι είναι καλό με εκείνη τη μεσοβέζικη, αμήχανη έννοια την οποία επιστρατεύουμε κάθε που κάτι δεν μας άρεσε και ιδιαίτερα, αλλά δεν ξέρουμε κι ακριβώς το γιατί, και πού να αμφισβητείς κιόλας μια ECM κυκλοφορία –θα σου πουν μετά ότι «δεν ξέρεις εσύ, δεν καταλαβαίνεις».
Αντιμέτωποι με τέτοια πράγματα, πολλοί κριτικοί κοτσάρουν ένα 7/10, πιάνουν κι εκείνο το φοβερό κλισέ «αν σας αρέσει αυτό και το άλλο θα το απολαύσετε, οι υπόλοιποι μπορείτε να προσπεράσετε» και μένουν όλοι ευχαριστημένοι. Με τον ίδιο τρόπο, αν το καλοσκεφτείτε, ξεμπερδεύουμε και στην κανονική ζωή, τακτοποιώντας όλους όσους δεν μας πολυγέμισαν το μάτι αλλά δεν μας φταίνε και σε κάτι συγκεκριμένο στα «καλό παιδί μου φάνηκε».
Το Well λοιπόν του Tord Gustavsen είναι καλό ως στήσιμο. Έχει δηλαδή βάσεις. Το έχουν φτιάξει άξιοι μουσικοί, ικανοί για σοβαρά παιξίματα, οι οποίοι αναπτύσσουν αξιομνημόνευτες δυναμικές μεταξύ πιάνου, μπάσου, τύμπανων και (τενόρο) σαξοφώνου. Μεταξύ τους υπάρχει άριστη επικοινωνία, κάτι που τους επιτρέπει να παραμένουν ομάδα ακόμα κι όταν ενσκύπτουν με σπουδή στα όργανά τους και την ίδια στιγμή τους δίνει την άνεση να παρεκκλίνουν από τον κεντρικό άξονα δίχως να διακυβευτεί η συνοχή του τελικού αποτελέσματος. Το οποίο έχει ως κύριο χαρακτηριστικό του τη διακριτικότητα. Μια τζαζ ελλειπτική, μα με ελαφρά πατήματα, που προσπαθεί να σε σαγηνεύσει έμμεσα και να σε αφήσει να εξοικειωθείς με τους τρόπους της, αντί να σου επιβληθεί.
Εδώ ακριβώς βρίσκεται όμως και το βασικότερο πρόβλημα, ό,τι κατ’ εμέ καθιστά το κατά τα άλλα αξιέπαινων προθέσεων Well μια μέτρια δουλειά. Δεν υπάρχει κανένα όραμα σε αυτήν την καταραμένη διακριτικότητα. Πίσω από το ντελικάτο φέρσιμό της υπεκφεύγει η απουσία του σημαίνοντος. Όπως υπεκφεύγει και το γεγονός ότι ο μεν Gustavsen δεν ξεπέρασε ποτέ τον Keith Jarrett, το δε καθοριστικό τενόρο σαξόφωνο του Tore Brunborg τον ορίζοντα που έθεσε ο Jan Garbarek.
Κυκλοφορεί νομίζω μπόλικη τζαζ εκεί έξω σαν κι αυτή που ακούμε εδώ. Και είναι καιρός να επιδείξουμε την ανάλογη αυστηρότητα στην αντιμετώπισή της, εστιάζοντας στα πράγματα που έχουν τη δύναμη να ξεχωρίζουν από τον σωρό και όχι στον σωρό, επειδή τυγχάνει να έχει τα άλφα ή βήτα χαρακτηριστικά που έχουμε μάθει να λογίζουμε ως «καλά». Το «καλό» με το «δεδομένο» δεν απέχουν πάντα όσο φαίνεται. Ας μην εξαντλούμε λοιπόν την κριτική μας διάθεση στους μετρίους του ποπ/ροκ στερεώματος, τη χρειάζονται και οι υπόλοιποι μουσικοί χώροι.
{youtube}aWNqoaI4opQ{/youtube}
