Στο διάστημα της τελευταίας 15ετίας, τρεις ηγετικές μορφές στον κόσμο του ούτι κατέστησαν υπόλογοι της καλλιτεχνικής του ευρύτητας, ανάπτυξης και εξάπλωσης: οι Τυνήσιοι Anouar Brahem και Dhafer Youssef και ο Λιβανέζος Rabih Abou-Khalil. Στα ηχοτοπία του πρώτου, το ούτι απελευθερώθηκε από τις βαριές κι ενίοτε δύστροπες αλυσίδες του και αφέθηκε σε εκλεκτές συναντήσεις Ανατολής-Δύσης και σε συντήξεις λεπτών αποχρώσεων, όπου η Αραβική παράδοση συμπορεύεται σαν καρδιοχτύπι με το σήμερα. Ο κύκλος των προηγούμενων δουλειών του (Le Pas De Chat Noir και Le Voyage De Sahar), σφραγίζεται κατά έναν τρόπο με το τελευταίο δισκογραφικό πόνημα The Astounding Eyes Of Rita. Εδώ, το μελωδικό σύμπαν του Anouar Brahem ανακαλύπτει την εστία έμπνευσης, ταξιδιού και ίσως προορισμού, καθώς το ούτι συναντάει το κλαρινέτο, ο εσωτερικός σπαραγμός τον εκστατικό λυγμό, η υπνωτική λαύρα την ένταση της σιωπής.
Ο 53χρονος δεξιοτέχνης εδώ και μια 20ετία υπηρετεί με συνέπεια, φαντασία και σταθερά βήματα τον απαιτητικό κόσμο της δικής του κουλτούρας, με τον τρόπο εκείνον του αιώνιου μαθητή που έχει τα αυτιά και όλες του τις αισθήσεις σύμφυτες με το όργανό του. Η παραδοσιακή του φύτρα ακροβατεί και ταυτόχρονα ελίσσεται με τους ανοιχτούς ορίζοντες της σύγχρονης πρωτοπορίας, δίχως κανένας να προδίδει ή να προδίδεται. Ο δίσκος αυτός αναφέρεται στην ποίηση του εθνικού ποιητή της Παλαιστίνης και μια από τις πιο αξιοσέβαστες φιγούρες του αραβικού κόσμου, τον Mahmoud Darwish (1941-2008). Και –όσο κανείς μπορεί να αισθανθεί – ο δημιουργός του είναι βαθύτατα επηρεασμένος από τις βιωματικές εικόνες της χώρας και της μουσικής του παράδοσης, συγκριτικά με το παρελθόν. Μαζί με τον Brahem, στο The Astounding Eyes Of Rita βουτούν σε αυτοσχεδιαστικά ντελίρια ο Γερμανός κλαρινετίστας Klaus Gesing, ο Σουηδός μπασίστας Bjorn Meyer και ο Λιβανός περκασιονίστας Khaled Yassine, καλλιτέχνες αρεσκόμενοι σε πολυσύνθετα μωσαϊκά, ενώ την ίδια στιγμή σε μαγνητίζουν με τον σπάνιο εκλεκτισμό τους. Χαρακτηριστικές στιγμές της μουσικής αλχημείας των οργάνων τους είναι οι συνθέσεις “The Lover Of Beirut” και “The Astounding Eyes Of Rita”. Το world jazz κουαρτέτο εκπέμπει μια φευγαλέα, ονειρική και συνάμα γήινη αίσθηση στα κομμάτια “Waking State” και “Dance With Waves”, ενώ στην εκλεπτυσμένη μελωδία του “Al Birwa” αντιλαμβάνεσαι τη διαφορά του δημιουργού όταν συνθέτει απευθείας επάνω στο όργανό του και όχι κάπου αλλού –όπως έκανε παλιότερα ο Brahem με το πιάνο.
Τα αρχέγονα, σχεδόν «πρωτόγονα» συναισθήματα της πρώτης, δεύτερης, τρίτης ακρόασης δεν χάνονται διόλου μα εντείνονται και σε κατακλύζουν από την αρχή έως το τέλος. Η παράδοση και η jazz συνομιλούν, χαμογελούν και ανταλλάσσουν μυστικούς κώδικες φανερής μουσικής ανάφλεξης. Η δομική συνάφεια του “Stopover Αt Dijibouti” εκπλήσσει ακόμη και στις πιο up tempo στιγμές του, ενώ το fusion «funky» κλείσιμο του “For No Apparent Reason” έρχεται να στηρίξει για άλλη μια φορά την ικανότητα του Brahem να στοιχειοθετήσει μια νέα γραμμή ανάμεσα στη φόρμα και την ελευθερία. Η γνώριμη μυστηριακή αύρα του καλλιτέχνη απογειώνεται στην πιο αισθητικά ενοποιητική στιγμή του και σίγουρα ο έπαινος ανήκει σε όλο το κουαρτέτο και την ηχοχρωματική του πανδαισία.
Κάθε προσωπική δουλειά του Τυνήσιου αυτού καλλιτέχνη αποτελεί κόσμημα για τη βιβλιοθήκη ενός μουσικόφιλου και προσωπικά τον αναζητώ σε ιδιαίτερες μυσταγωγικές «αδυναμίες» και «εμμονές», μιας και πάντα οι ιστορίες του διαπνέονται από νέες φυγές...
