Ποιος τολμά να αμφισβητήσει την αξία του American Idiot; Ήταν μια έκπληξη, τόσο για τους ίδιους τους Green Day, όσο και για όσους τους είχαν ξεχάσει. Προσέφερε δε μια τρομερή αναβίωση στην καριέρα τους, τη μεγαλύτερη που είδαμε στην τρέχουσα δεκαετία. Το σημείο όμως το οποίο φανέρωσε πραγματικά μεταμορφωμένη τη μπάντα αυτή δεν ήταν το American Idiot, αλλά το Bullet In A Bible – το dvd που κυκλοφόρησε έναν χρόνο μετά και έδειχνε τους Green Day μπροστά σε 60.000 ανθρώπους, στο Milton Keynes National Bowl της Αγγλίας. Είχαν στήσει διαδρόμους για να μπαίνουν στο κοινό, είχαν πνευστούς ντυμένους στα κόκκινα, ξεκινούσαν και σταματούσαν τα τραγούδια τους όποτε ήθελαν και πριν από κάθε στίχο ο Billie Joe ούρλιαζε «England!», λες και την κατακτούσε, λες και ήταν ο Μελ Γκίμπσον στο Braveheart. Φυσικά, όλα αυτά ξένισαν κάπως όσους από εμάς είχαν κάποτε αγαπήσει εκείνη τη μινιμαλιστική punk pop μπάντα, με το κοντό ανθρωπάκι, που, όταν γρατζουνούσε την κιθάρα, κουνούσε ολόκληρο το χέρι από τον ώμο μέχρι κάτω, σε ένα συνδυασμό εφηβικής αθωότητας και απόγνωσης.
Το 21st Century Breakdown δεν έχει πολλά κοινά με το American Idiot. Έχει όμως κάτι από την υπερβολή που αποτυπώνεται στο Bullet In A Bible. Δεκαοχτώ τραγούδια, χωρισμένα σε τρία μέρη και με συνολική διάρκεια 69 λεπτά. Στην κονσόλα βρίσκεται ο Butch Vig, με μια παραγωγή η οποία κάνει την κιθάρα του Billie Joe και τα ντραμς του Tre Cool να ακούγονται λες και τα παίζει ο Θεός. Το πρώτο single, το “Know Your Enemy”, είναι το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα. Ο ήχος αυτός εμφανίζεται σε περισσότερα από τα μισά τραγούδια του άλμπουμ, μετατρέποντας τη συνολική ακρόαση του δίσκου σε μία βασανιστική διαδικασία. Χώρια οι στίχοι, που βουλιάζουν στην εύκολη διαμαρτυρία, απλά και μόνο επειδή δεν έχουν τι άλλο να πουν.
Από την άλλη τα σκληρά punk κομμάτια εδώ διαθέτουν μια δυναμική, είναι εντυπωσιακά. Τους λείπει όμως το χαρακτηριστικό που κάνει τα τραγούδια των Green Day σπουδαία: η μελωδία. Από το Dookie και μετά, αυτό είναι που τους έδινε πάντα το διαβατήριο για να συνεχίσουν. Εδώ λείπει. Μόνο στις μπαλάντες εμφανίζεται που και που, όπως στο μπιτλικό “Last Night On Earth”, αλλά και στο “21 Guns” – το highlight του δίσκου για μένα. Έχουν ξεφύγει από το punk οι Green Day, γράφουν αρκετές μπαλάντες πια και εντάσσουν στον ήχο τους και νέα όργανα (ακούστε π.χ. το “Peacemaker”). Όμως, την ίδια στιγμή, διστάζουν να απαλλαχτούν εντελώς από τον παλιό τους εαυτό, καταλήγοντας με τραγούδια που μοιάζουν επιτηδευμένα, τα οποία έχουν μεν τον ήχο του punk αλλά δίχως την αμεσότητα και τη μαγκιά του. Σαν περιποιημένα κορίτσια χωρίς ομορφιά.
Από τότε που οι Beatles ανέβασαν ψηλά τον πήχη των rock συγκροτημάτων, όλες σχεδόν οι μπάντες δέχονται συχνά την κριτική ότι δεν εξελίσσονται. Οι Green Day δεν ανήκουν στη μεγάλη αυτή κατηγορία. Το 21st Century Breakdown είναι γεμάτο από ενδείξεις ότι έχουν εξελιχθεί και έχουν ωριμάσει. Αλλά το έχουν κάνει με όλους τους λάθος τρόπους, αγκαλιάζοντας το αυτάρεσκο, μεγαλοπρεπές αίσθημα που νιώθουν μετά την επιτυχία και ξεχνώντας να φτιάξουν καλά τραγούδια. Το περιοδικό Rolling Stone βάζει στο δίσκο αυτό 4,5 αστέρια. OK…
