Εκ προιμίου, τουλάχιστον, το “Fictions” παρουσιάζει έντονο ενδιαφέρον: τα τραγούδια [εκ των οποίων τα περισσότερα είναι γραμμένα ειδικά για την περίσταση] υπογράφουν, μεταξύ άλλων, οι Neil Hannon [Divine Comedy], Tom Waits, Gonzales, Rufus Wainwright, Beth Gibbons [Portishead], Magic Numbers, Neil Young, Kate Bush, ενώ στον εκτελεστικό τομέα συναντάμε και τους Johnny Marr [Smiths], Jamie Lidell κ.α.Δυστυχώς, όμως, όλα οι παραπάνω «καπελώνονται» από την Jane Birkin, γεγονός λογικό από τη μία [δικός της είναι ο δίσκος], ατυχές από την άλλη [δεν μπορεί να ανταπεξέλθει σε αυτό το καπέλωμα].
Το μεγάλο πρόβλημα είναι ότι η Jane Birkin ΔΕΝ είναι τραγουδίστρια – ποτέ δεν ήταν…
Γεννημένη πριν από 59 χρόνια στο Λονδίνο, η βρετανίδα ηθοποιός βρέθηκε για επαγγελματικούς λόγους στη Γαλλία το 1968, έπειτα από κάποιες ημι-επιτυχημένες ταινίες και ένα επεισοδιακό διαζύγιο με τον συνθέτη John Barry. Εκεί γνώρισε τον κατά 18 χρόνια μεγαλύτερό της Serge Gainsbourg: η σχέση τους, τουλάχιστον έτσι όπως καταγράφηκε δημοσίως, ήταν θυελλώδης και πέρασε στην ιστορία, αν μη τι άλλο, για το περίφημο ερωτικό ντουέτο “Je T’Aime Moi Non Plus” που παρουσίαζε την Birkin να ψιθυρίζει αισθησιακές κουβέντες πίσω από την αφήγηση του Gainsbourg και στο τέλος το τραγούδι έφτανε στη κορύφωσή του παράλληλα με τη… δική της! To Βατικανό, πάντως, έριξε, τότε, επισήμως την πέτρα του αναθέματος στο τραγούδι και 30 χρόνια μετά, ακόμα το θεωρεί «ανήθικο»… Για περισσότερα από δέκα χρόνια, η Birkin υπήρξε σύντροφος του Gainsbourg – Μούσα του παρέμεινε και μετά το χωρισμό τους, το 1980, μέχρι το θάνατο του τελευταίου το 1991.
Σήμερα, όμως, τι έχει να μας προτείνει καλλιτεχνικά η κυρία Birkin; Όχι πολλά, φοβούμαι… Άλλο να είσαι Μούσα κάποιου, άλλο να προκαλείς αίσθηση με τα σεξουαλικά βογκητά σου σε μία ηχογράφηση, άλλο να είσαι cult ηθοποιός [με καριέρα κυρίως εντός γαλλικών συνόρων] και άλλο να είσαι τραγουδίστρια. Καθόλου τυχαία, η Birkin έδωσε την πρώτη της συναυλία μία ολόκληρη εικοσαετία μετά τον πρώτο της δίσκο κι αυτό γιατί, πολύ απλά, δεν ένιωσε ποτέ ολοκληρωμένη τραγουδίστρια. Είναι μία γυναίκα που, καλώς ή κακώς, δε χρειάστηκε ποτέ να κάνει μία συμβατική δουλειά. Μία αρτίστα απροσδιορίστου ρεπερτορίου. Ένα icon. Ο λόγος που ο ορκισμένος φαν Brett Anderson [Suede] και ο Rufus Wainwright πίνουν νερό στο όνομά της είναι αυτά που συμβολίζει και όχι αυτά που είναι. Γιατί η χαριτωμένη κοπελίτσα με το αδύνατο σώμα που γύρισε την πλάτη στο Τσέλσι και στο swinging Λονδίνο των 60s για το Παρίσι, το γαλλικό σινεμά και το μεγάλο έρωτα θα συμβολίζει πάντοτε το θρίαμβο της παρόρμησης έναντι στις συμβάσεις…
Κρίμα που δεν ισχύει το ίδιο και για τη μουσική του “Fictions”. Όχι ότι ως άλμπουμ είναι άσχημο – κάθε άλλο: η διασκευή του “Alice” [Tom Waits] έχει μία Ute Lemper-ική καμπαρέ χροιά που δεν ενοχλεί καθόλου, ενώ και η ράθυμη ανάγνωση του “Ηarvest Moon” του Neil Young είναι συμπαθέστατη. Tα τραγούδια που έχουν γραφτεί αποκλειστικά για την Birkin, όμως, είναι φοβερά συντηρητικά στη δομή και τη σύλληψή τους. Λες και φοβούνται τις συγκρίσεις με τις ενίοτε υπερεκτιμημένες συνθέσεις του Gainsbourg, έχουν τα περισσότερα, μία επιφυλακτική προσέγγιση στο θέμα «νοσταλγία» και όλο ακούς στίχους που πραγματεύονται το concept «γυρίζω σελίδα / επιστρέφω εκεί από όπου ξεκίνησα για μια άλλη αρχή / είμαι έτοιμη να φορέσω τα παλιά μου ρούχα» κτλ. Καθόλου τυχαία, είναι Γάλλοι αυτοί που τολμούν κάτι πιο ενδιαφέρον: ο Dominique A. Γράφει ένα electro minimal παραλήρημα [“Ou Est Ma Ville?”] και ο Gonzales παίζει ένα θεματάκι του Maurice Ravel, ενώ η Birkin διαβάζει ένα κείμενο του Herve Guilbert [“Image Fantome”]. Όπως και το προ διετίας “Rendez-Vous”, με τα πολυδιαφημισμένα ντουέτα [Bryan Ferry, Brian Molko κ.λ.], έτσι και το “Fictions” είναι ένα άλμπουμ που πιστοποιεί μία καλλιτεχνική ύπαρξη και δεν υπηρετεί κανένα καλλιτεχνικό όραμα– σαν να κάνει η Πέμυ Ζούνη ένα alternative εγχείρημα, ας πούμε… Σαφώς καλοφτιαγμένο, αλλά όχι αληθινό. Το λέει άλλωστε και ο τίτλος…
