Κυρίες και κύριοι, το ελληνικό τραγούδι είναι ακμαίο, «ζει» και βρίσκει την απόλυτή του έκφραση στο πρόσωπο της Μάρθας Φριντζήλα. Ο ενθουσιασμός της πρώτης ακρόασης του 2 Νύχτες Στα Μέγαρα πραγματικά ήταν μεγάλος. Γνωρίζω πως μπορεί να κατηγορηθώ ότι αγγίζω τα όρια της υπερβολής ή ότι πρόσκειμαι σκανδαλωδώς υποκειμενικά προς την καλλιτεχνική οντότητα της τραγουδίστριας. Αφήνοντας όμως τον χρόνο, αυτόν το μέγα γιατρό, να δουλέψει όχι μόνο δεν μπόρεσε να εκλογικεύσει το αρχικό μου πάθος, αλλά αντίθετα, συνέβαλε κατά κάθε προοπτικής να ανατρέψει την πρωταρχική μου κρίση. Χωρίς καμία ανάγκη να διευκρινίσω την απαράμιλλη χρήση του υπερθετικού απεμπολώ από πάνω μου οποιοδήποτε ψήγμα αυτοσυγκράτησης που μου έχει απομείνει και δηλώνω μετά παρρησίας ότι το 2 Νύχτες Στα Μέγαρα είναι… δισκάρα και μάλιστα διπλή! Στο πρώτο μέρος, η Μάρθα Φριντζήλα, μαζί με τους Kubara Project Band, ηχογραφούν το ομώνυμο concept που παρουσιαζόταν ζωντανά εν είδει παράστασης εδώ και πολύ καιρό. Στη ζωντανή αυτή ηχογράφηση, στο Αίθριο του Μεγάρου Μουσικής, ακούγονται 18 τραγούδια, στα οποία ο ακροατής θα αναγνώσει έννοιες όπως η μνήμη, η οικουμενικότητα και η λαϊκότητα. Νιώθω ότι η τραγουδίστρια δίνει ένα πολυεπίπεδο ρεσιτάλ ερμηνειών. Συναισθηματική και στιβαρή, ισορροπημένη και χαβαλετζού, τελικά το ιδιαίτερο ερμηνευτικό της τάλαντο είναι ότι διεγείρει την όσφρηση, την απόλυτη αίσθηση της μνήμης. Ως πρέσβειρα μυρωδιών από άλλες εποχές και κουλτούρες, σε ταξιδεύει σε όσα δεν έχεις ζήσει παρά μόνο διαβάσει και ακούσει. Κάπως έτσι, η “Maruzzela”, ο “Τζακ Ο Χάρα”, το “Μακριά Σου Ένα Χρόνο” και η “Καταραμένη Από Τον Αλλάχ” στοιχίζονται σε μία αλληλουχία εξωτικών, μα τόσο προσηνών σε εμάς, κόσμων. Μέχρι εκείνη τη στιγμή έχουν ακουστεί σε εξαιρετικές εκτελέσεις “Ο Τζώνης Ο Μπόγιας” του Χατζιδάκι και το “Σαντιάγο” του Θεοδωράκη (και της Κούβας!). Αλλά η κορυφαία στιγμή του δίσκου έρχεται αμέσως μετά με το τραγούδι των Λάγιου - Μπουρμπούλη “Θα Με Δικάσει”. Η Φριντζήλα, με αυτή της την ερμηνεία, λογχίζει τις πιο ευαίσθητες απολήξεις της ψυχής μας. Προς το τέλος, το καινούργιο “Me Renda” σε μουσική Παναγιώτη Τσεβά και Κώστα Νικολόπουλου και ευρηματικούς στίχους της ερμηνεύτριας, πάει πακετάκι με την ξεχασμένη μελωδία της Δυναστείας, σηματοδοτώντας ένα περιπαικτικό φινάλε και κλείνοντας το μάτι σε όλους όσους αγαπούν –με γλυκιά ενοχή– την ελαφρότητα της νεότητάς τους. Στο δεύτερο μέρος της «δισκάρας» (για να μην ξεχνιόμαστε), με τίτλο Παράδοση Κατ’ Οίκον, η Μάρθα Φριντζήλα, μαζί με τον Βασίλη Μαντζούκη, τοποθετούνται επί της ελληνικής μουσικής παράδοσης. Πατώντας γερά στο παρελθόν και αγγίζοντας συνεσταλμένα το παρόν, ο ενορχηστρωτής Μαντζούκης αναδεικνύει τα τραγούδια, ενώ, με τις συνεπείς επιλογές του, καταφέρνει να δομήσει έναν ολάκερο κόσμο εικόνων και συναισθημάτων ανάγοντας έτσι το όλο εγχείρημα σε μία αποκαλυπτική πραγματεία της μουσικής παράδοσης του ελλαδικού χώρου. Οι ερμηνείες δε της Μάρθας Φριντζήλα σε αφήνουν αποσβολωμένο. Διαφαίνεται πίσω από την όλη προσπάθειά της μία ασταμάτητη μελέτη του υλικού που μόνο αυτό μπορεί να δικαιολογήσει την ισορροπία και το μέτρο των ερμηνειών της για το άρτιο του αποτελέσματος. Η φωνή της ανταποκρίνεται είτε πρόκειται για ένα παραδοσιακό τραγούδι από την Κάλυμνο, είτε από τον Πόντο, είτε από τη Θράκη. Η “Αντρονίκη” από την Κύπρο, η “Βγενούλα” από τη Μύκονο, η “Μηλιά” και το “Σάββατο Βράδυ” από την Κάρπαθο και το σκοτεινό νανούρισμα “Νάνι Μουτού Νάνι Νάνι” από την Κάλυμνο είναι μερικά από τα 16 τραγούδια τα οποία θα σε καθηλώσουν και θα σε αναγκάσουν να ξαναπατήσεις το play για δεύτερη φορά. Δεν δέχομαι (πια) ότι το ελληνικό τραγούδι περνάει κρίση και υπόσχομαι ότι δεν θα συμμετάσχω ξανά σε μακρόσυρτες αναλύσεις περί παρακμής του. Ένας κούκος δεν φέρνει βέβαια την άνοιξη έλα όμως που ο δικός μας, με τα πορφυρά μαλλιά και τη φωνή αηδονιού, την έφερε την άνοιξη και έκανε τη διαφορά από την πρώτη στιγμή. Εντέλει, η Μάρθα Φριντζήλα, όπως ειδικά αποκαλύπτεται στο 2 Νύχτες Στα Μέγαρα, είναι σήμερα η ισχυρότερη αιτία για να επανεκτιμήσουμε τον πλούτο του ελληνικού τραγουδιού. Πιο ξεκάθαρα δεν μπορώ να το πω. Με τις υγείες μας… Υ.Γ.: το εξώφυλλο είναι ένα από τα ευφυέστερα εξώφυλλα-πορτραίτα λαϊκής τραγουδίστριας. Εμμείνετε λίγο παραπάνω σε αυτό, υπόκειται πολλαπλών αναγνώσεων.
