Στο πρόσφατο podcast που κάναμε για τις «Σημειώσεις στο Οπισθόφυλλο» με το Θανάση Μουτσόπουλο, αναπληρωτή καθηγητή στο τμήμα Αρχιτεκτονικής του ΕΜΠ, μιλήσαμε μεταξύ άλλων για το γεγονός του ότι βρισκόμαστε στην εποχή που λείπει το μεγάλο αφήγημα, το Μεγάλο Έργο. Σε έναν κόσμο αντιφάσεων, όπου «από τη μια, οι περισσότεροι άνθρωποι επικαλούνται το «Παντού τέχνη» (…) ως βέβαιο μονοπάτι προς τη βελτίωση της ποιότητας της ζωής μας και, από την άλλη, το σύστημα της τέχνης μανιασμένα υπερασπίζεται τη σημασία «μεγάλων» ή «διάσημων» καλλιτεχνών που μονοπωλούν τα επίσημα μίντια, τις αίθουσες των μουσείων σύγχρονης τέχνης και τις συλλογές των εκατομμυριούχων.» (Θανάσης Μουτσόπουλος Όχι ακριβώς τέχνη. Η υπερδιόγκωση του πολιτισμικού φαινομένου, Εκδ. Πλέθρον, 2021).
Σε αυτό το αντιφατικό σχήμα, όπου η επικαιρότητα ευνοεί την αναζήτηση των ξεχωριστών αυτόνομων, απομονωμένων «Δέντρων», το Δάσος χάνεται. Ποιο είναι το προκείμενο «Δάσος»; Ας αραδιάσουμε το tracklist. A1. When I Paint My Masterpiece, A2. Most Likely You Go Your Way (And I’ll Go Mine), A3. Queen Jane Approximately, A4. I’ll Be Your Baby Tonight, B1. Just Like Tom Thumb’s Blues, B2. Tombstone Blues, B3. To Be Alone With You, B4. What Was It You Wanted, C1. Forever Young, C2. Pledging My Time, C3. The Wicked Messenger, C4. Watching The River Flow, C5. It’s All Over Now, Baby Blue, C6. Sierra’s Theme. Ε, ναι. Αυτό είναι το Δάσος κι επ’ ουδενί δεν εμμένουμε αναίτια στην υπερασπιστική προκατάληψη των «μεγάλων».
Κάποιος ταλανίζεται για την αξία της κριτικής του -και την τύχη της απεύθυνσης αυτής- απέναντι σε ένα έργο, μα εντέχνως επιδεικνύει τις δικές του συγγραφικές και φιλοσοφικές αρετές στις πλάτες αυτού, άλλος περισυλλέγει και αποδελτιώνει πληροφορίες χωρίς να αντιλαμβάνεται στα αλήθεια το πλαίσιο, συνήθως αμφότεροι έχουν προαποφασίσει την ετυμηγορία, ιδίως σε περιπτώσεις σαν και αυτή. Είναι 2023, και ο Bob Dylan κυκλοφορεί ένα καινούριο δίσκο, το Shadow Kingdom, ένα νέο τέχνασμα που ξαναπαίζει μερικά κομμάτια του, σε ένα σκηνικό που δεν υπάρχει, σε ένα πλαίσιο φανταστικό. Νισάφι ποια με τις νοσταλγικές καταβυθίσεις, με την εμφατική ασφάλεια της αυθεντίας, θα ακούσεις να συμφωνούν…
Ας αντιτείνουμε τα εξής. Έχετε ποτέ βουτήξει στον ωκεανό του διαδικτυακού τόπου Expecting Rain με τις καθημερινές παραπομπές και τα απίθανα ξεψαχνίσματα του ντυλανικού σύμπαντος; Έχετε αποπειραθεί να παίξετε το παιχνίδι των γρίφων του Dylan; Όταν σας κάλεσε να παρακολουθήσετε το “documentary” της «live» διαδικτυακής εμφάνισης του στο “Bon Bon Club” της γαλλικής Marseille, και ζήτησε τον οβολό σας, ο καθρέφτης ήταν αντεστραμμένος, οι μουσικοί αινίγματα, οι στίχοι παραλλαγμένοι, η φωνή εκ νέου διαφορετική. Θα μπορούσαμε να σας δώσουμε μερικές ξερές κατευθύνσεις, μα κι αυτές θα προέκυπταν δίχως βεβαιότητα.
Ενόσω η πανδημία πάγωσε το ακάματο Never Ending Tour, ο Bob Dylan δε βρέθηκε στη Γαλλία, αλλά στη Santa Monica και για επτά ημέρες μαζί με ένα group μασκοφορεμένων μουσικών κινηματογραφήθηκε, παίζοντας 13 και 1 κομμάτια. Λέγεται πως μεταξύ άλλων, μαζί του ήταν οι Jeff Taylor (accordion), Greg Leisz (guitar, pedal steel guitar, mandolin), Tim Pierce (guitar),T-Bone Burnett (guitar), Ira Ingber (guitar), Don Was (upright bass), John Avila (electric bass), Doug Lacy (accordion) και Steve Bartek (acoustic guitar). Κάπως έτσι, ο 40ος studio δίσκος του, κυκλοφόρησε για την Columbia.
Το Μεγάλο Αφήγημα συνεχίζει να εξιστορείται, το νήμα εξακολουθεί να ξετυλίγεται. Το ηχητικό πλαίσιο επιλέχθηκε σοφά, η ξεκούραστη φωνή του μπήκε σε ένα γυμνό noir σκηνικό, δίχως ντραμς, και κατόρθωσε εκ νέου να εισδύει παράλληλα εντός ημών και υμών. Οι φράσεις τονίζονται αλλιώς, μα η νέα όσο και πρωτόγονη σημασία αυτών, ξεφεύγει από την περιχαρακωμένη ερμηνεία των aficionados, των bobcats. Αυτούς τους χρειαζόμαστε ως πιο έμπειρους για να δώσουν τα εργαλεία ώστε να διαβάσουμε ενδελεχώς τις σιλουέτες, τις σκιές, και όλα όσα λείπουν από το φυσικό format, μιας και είναι ορφανό από booklet και liner notes. Όμως ας τους αφήσουμε και αυτούς στην οπαδική ησυχία τους, άλλωστε η αυτονομία και η πολυσημαντότητα του Dylan-ικου χωροχρόνου έχει πολλάκις επιβεβαιωθεί, οπότε ας βάλουμε εδώ μια απότομη τελεία. Είναι πολύ πιθανό οι άνωθεν επιδερμικές αράδες να έχουν ήδη βρει το στερεοτυπικό σας τοίχο.
Τι λέτε, έχετε να διαθέσετε μιαν ώρα από τη ζωή σας, προσπερνώντας το τυπικό της βαθμολόγησης και το παραπάνω κείμενο, για έναν ακόμη δίσκο του 2023; Ίσως να αποδειχθεί κάτι περισσότερο από αυτό…
