23.30, βράδυ Τετάρτης και έχω γυρίσει σπίτι. Μισώ τα reunions. Το έκανα πάντα. Κατά μία έννοια, με όσα σλάλομ χρειάζονταν, απέφυγα όσα μπορούσα. Βρήκα όσες δικαιολογίες μπορούσα και δεν παραπονέθηκα όταν δεν ήταν δυνατόν να παραστώ στα σχολικά reunions, μολονότι εξακολουθώ και νιώθω όλα αυτά τα γλυκά συναισθήματα για όλες εκείνες τις εποχές που έχουμε εξιδανικεύσει ως αθώες. Ναι, μεγάλο ναι, στο να ακούμε σήμερα τα μουσικά αριστουργήματα του χθες (επιτέλους, δεν έχει χρόνο η καλή μουσική), αλλά όχι, μεγάλο όχι, σε στείρες αναπολήσεις και reunions με αναφορές αποκλειστικά στο χθες. Ίσως είναι κι αυτός ένας φόβος, η αναμέτρηση, ίσως μια μάχη με τον χρόνο.
17.30, απόγευμα Τετάρτης, ανταλλάσσουμε μηνύματα μεταξύ μας, προσπαθώντας να δηλώσουμε την ακρόαση του νέου άλμπουμ των Abba ως δουλειά. Ή ως guilty pleasure. Κάπως έτσι πήγαινε πάντα.
23.40. Λίγο πριν γράψω το τελικό κείμενο που έχω στο μυαλό μου, μετά από πολλές ακροάσεις του δίσκου μέσα στο διήμερο, διαπιστώνω ότι το link που έστειλε αποκλειστικά η Universal Music Sweden, μέσω της ελληνικής εταιρείας, έχει λήξει. Στερητικό σύνδρομο. Ζητάω παράταση, την παίρνω αμέσως και βρίσκομαι χαμένος στον ίδιο κόσμο. Με κομμάτια που μοιάζουν να έχουν γραφτεί δεκαετίες πριν. Γνωρίζουμε ότι ο ακυκλοφόρητος κατάλογος μουσικής των ABBA αντιστοιχεί ποσοτικά σε αυτόν που έχει κυκλοφορήσει. Αυτοί είναι οι Abba, κι αν προσπαθήσει κανείς να μπει στο τριπάκι της ηλικίας του άλμπουμ, απλά έχει χάσει το παιχνίδι. Ήταν τόσο αυστηρή πάντα η επιλογή και τοσο σκληρή η λεπτοδουλειά στην παραγωγή, στα όργανα, τις φωνές, στο όλο παζλ, που λίγη σημασία έχει πλέον ποια πρώτη ύλη έμεινε μπροστά και ποια πίσω. Ειδικά αν έχουν περάσει 40 χρόνια.
Η αναζήτηση της ποπ τελειότητας της επιστροφής των Abba μπορεί να πει κανείς ότι είναι εκτός εποχής ως προς τα υλικά της - και μπορώ να πω ότι και ως concept δεν είναι, σήμερα, το ζητούμενο. Αλλά και είναι εκτός κάθε εποχής. Δεν υπάρχει κάτι εδώ που να ανήκει στο σήμερα - ίσως μόνο ψήγματα κάποιου σημερινού edit που θα πείραζε ελαφρώς κλασικές τους μελωδίες, κι αυτό έχει να κάνει με λεπτομέρειες της παραγωγής. Η ποπ στρογγυλάδα, εδώ, βασίζεται στην παράδοση μιας αστραφτερής ντίσκο πίστας άλλων εποχών, το παλιό καλό τρικ μιας μουσικής που ισορροπεί ανάμεσα στη μελαγχολία και στη χαρά και τα glissando εφέ του πιάνου -ακόμα και τα φωνητικά δεν μοιάζουν τόσο κουρασμένα όσο θα περόμενε κανείς. Soprano και mezzo soprano φωνές: tick. Παρών ο συνδυασμός. Έστω και με τη φωνή της Fältskog πιο ώριμη. Μιλάμε για μια ολόκληρη σχολή εν δράσει. Ο τύπος που κάποτε έκανε το PhD του στη μουσική των Abba θα έχει να μας πει περισσότερα. Εμείς απλώς αναγνωρίζουμε.
Μετά από πολλές ακροάσεις, ακόμα και από το στερητικό σύνδρομο που ακολούθησε, το ερώτημα έρχεται ακόμα πιο ξεκάθαρο: είναι αυτός ένας δίσκος που θα ακούμε όταν η φασαρία με το one-off reunion των Abba ξεθωριάσει; Οπωσδήποτε οι fans δεν έχουν να ανησυχούν. Είναι τόσο τέλεια τα περισσότερα εδώ, τόσο γνώριμα και τόσο καλοφτιαγμένα με όρους των '70s, που δεν χρειάζεται να προστατευτούν από κάτι δεύτερο ή μη οικείο, που δικαιολογημένα αρχικά θα νιώσουν ανακουφισμένοι, ελεύθεροι και θα συγκινηθούν. Το “I Still Have Faith In You”, vintage και όσο πλούσιο σε έγχορδα το θέλουμε, δανείζεται από τη μαγική σκόνη του “The Winner Takes It All”, το “Don’t Shut Me Down” είναι ένα λίγο πιο σύγχρονο και uptempo “Dancing Queen”. Το "Just a Notion", επίσης, δεν μας κάνει εντύπωση ότι γράφτηκε την εποχή του Voulez-Vous - μάλιστα ακόμα και τα φωνητικά του μας έρχονται από τον Σεπτέμβριο του 1978. Το "Keep an Eye on Dan", αν και προσπαθεί να ενσωματώσει synth στοιχεία των '90s -και ξεκινάει ως κομμάτι του Ray Of Light της Madonna- καταλήγει όσο πιο cheesy ντίσκο μπορούμε να αντέξουμε (τυχαίο;) - και το αντέχουμε. Και το "No Doubt About It", θα κάνει τον Φοίβο να νιώθει δικαιωμένος, μιας και στο uptempo μέρος του επιβεβαιώνει ότι ο ίδιος χρησιμοποίησε πολλές φορές τη φόρμουλα αυτή για την παραγωγή δικών του hits, όπως το παρεμφερές "Η Γη κι η Σελήνη" για τη Δέσποινα Βανδή -ένας μεταλλάς που προσέγγισε τη λαϊκή ποπ μουσική με όρους Abba. Και κάπως έτσι κυλούν όλα εδώ. Στρογγυλεμένα, άρτια, με τις φωνές φτιαγμένες όσο γίνεται ώστε μόνο στις μπαλάντες στις οποίες ακούγονται γυμνές να καταλαβαίνει κανείς το πέρασμα του χρόνου. Μολονότι -είναι αλήθεια- αυτά είναι κι εκείνα που φωνάζουν σημερινούς Abba και όχι τηλεμεταφερόμενους. Αλλά φαντάζομαι ότι 40 χρόνια μετά, δεν είναι τώρα η ώρα για πειραματισμούς.
Στο Voyage οι Abba παραθέτουν τα καλύτερα από όσα δεν έχουν κυκλοφορήσει, σαν ένα πακέτο τελευταίο, προορισμένο για χριστουγεννιάτικο δώρο στους fans τους και μόνο. 120.000 από αυτούς, ήδη προπαράγγειλαν τον δίσκο στη Μ. Βρετανία και τον αναμένουν για να τον καταναλώσουν με λυσσασμένη προσήλωση και πίστη. Αυτή είναι και η αίσθηση που αποκομίζει κανείς από την ακρόαση του άλμπουμ. Ξυπνάς με σβησμένο το κοντέρ, έστω και προσωρινά. Ο χρόνος έχει παγώσει και το χριστουγεννιάτικο "Little Things" μια χαρά ακούγεται δίπλα σε όλα τα άλλα. Και δεν σε νοιάζει. Κατόπιν νιώθεις ότι αυτό δεν σε αφορά. Σαν εποχιακό είδος μιας ζητούμενης ενήλικης ανεμελιάς που πρέπει να πακετάρεις και να καταχωνιάσεις στο πατάρι. Κατόπιν, σου λείπει, και το επαναφέρεις, και το λιώνεις, χωρίς να το φωνάζεις.
