Leonard Cohen - Thanks For The Dance

Το τελευταίο άλμπουμ που κυκλοφόρησε εν ζωή ο Leonard Cohen, λίγες μόλις μέρες προτού εγκαταλείψει τα εγκόσμια, ήταν το You Want It Darker του 2016. Όπως μαρτυρά ο τίτλος, ήταν ένα σκοτεινό πόνημα, πυκνό σε κοενική ουσία και αντάξιο του πρότερου καλλιτεχνικού του βίου. Αποτελούσε λοιπόν (έτσι πιστεύαμε τότε) ένα πρώτης τάξεως κλείσιμο της αυλαίας για τον σπουδαίο τραγουδοποιό και ποιητή.

Όμως ο Cohen είχε διαφορετικά σχέδια για το αντίο του, τα οποία αποκαλύφθηκαν τις ημέρες που η υφήλιος θρηνούσε την απώλειά του. Κατά τη διάρκεια δηλαδή δημιουργίας του You Want It Darker, ο γιος του, Adam Cohen, ηχογράφησε τον πατέρα του να εκφωνεί μια σειρά από στίχους· κι έλαβε έπειτα τη ρητή εντολή να τους κάνει ολοκληρωμένα τραγούδια για λογαριασμό του, καθώς το μοιραίο φαινόταν να πλησιάζει ακάθεκτο. Έτσι προέκυψε το 15ο στούντιο άλμπουμ του τραγουδοποιού· το οποίο, ακριβώς επειδή σχεδιάστηκε, δεν μπορεί να σκεπαστεί εκ προοιμίου από τη σκιά που συχνά βαραίνει αντίστοιχες μεταθανάτιες κυκλοφορίες.

Αλλά, ακόμα κι αν υπάρξουν αμφιβολίες, αυτές εξαφανίζονται ήδη από την ανάκρουση του εναρκτήριου “Happens To The Heart”: οποιοσδήποτε δίσκος ξεκινά με ένα κομμάτι τέτοιας εμβέλειας, ξεμπερδεύει εξαρχής με την ανάγκη αιτιολόγησης της ύπαρξής του. Όμως το Thanks For The Dance δεν μένει εκεί, αφού έχει να προσφέρει άλλα 7 καινούρια τραγούδια, συν μια νέα εκδοχή του ομώνυμου, το οποίο έκανε ντεμπούτο στον δίσκο Blue Alert της Anjani Thomas το 2006. Και όλα έρχονται να προστεθούν στο προϋπάρχον έργο του Leonard Cohen, με τρόπο που μοιάζει απόλυτα φυσικός και –γιατί όχι;– διαφωτιστικός.

Είναι προφανές από τον τίτλο και από το κλίμα αρκετών εκ των στίχων ότι ο Cohen ήθελε να κλείσει τη δισκογραφική του πορεία με ένα πόνημα πιο ανοιχτόκαρδο από το You Want It Darker. Η θεματολογία περιλαμβάνει φυσικά όλα τα αγαπημένα του θέματα: ο Θεός, ο έρωτας, η πολιτική, η ζωή –και βέβαια ο θάνατος, ως αναπόσπαστο κομμάτι αυτής. Η αυτοβιογραφική, αφηγηματική και απολογιστική διάθεση, ανάκατη με την ανά περίπτωση σαρκαστική, νοσταλγική ή και νιχιλιστική ακόμα ματιά, αναγνωρίζεται και εδώ ως μια βαθιά προσωπική σφραγίδα. Και η φωνή, στην υπερήλικη εκδοχή της (δηλαδή στην καλύτερη ever), μεταφέρει τα μηνύματα με τρόπο που δεν σηκώνει αμφισβητήσεις.

Κάπως έτσι, διάφορες συμμετοχές από βαριά ονόματα (Beck, Daniel Lanois, Feist, Damien Rice κ.ά.) περνούν όσο απαρατήρητες θα έπρεπε –τουλάχιστον μέχρι να ρίξεις μια ματιά στα credits. Όμως δεν συμβαίνει το ίδιο με τον άξιο δευτεραγωνιστή, τον Adam Cohen. Ο οποίος, παρότι δεν κατάφερε ποτέ να ξεφύγει από τη σκιά του πατέρα του ως δημιουργός (ελάτε να μιλήσουμε λίγο για το ακατόρθωτο), επιδεικνύει εδώ μεγάλη επάρκεια στη διαχείριση του υλικού: όχι μόνο φέρνει σε πέρας το τιτάνιο έργο της παραγωγής, αλλά υπογράφει και τη μουσική των περισσότερων συνθέσεων.

Η δουλειά του είναι μαεστρική, καθώς παρέχει τα κατάλληλα αρμονικά και ενορχηστρωτικά κάδρα στις αφηγήσεις, χωρίς να δημιουργεί αχρείαστους περισπασμούς, αλλά και χωρίς να ξεπέφτει σε φτηνές λύσεις. Όπως κι αν ιδωθεί η κίνηση του πατρός να εμπιστευθεί τυφλά τον υιό –ως μια ευκαιρία για τον τελευταίο να δείξει την αξία του ή ως απλή άφεση στα χέρια και στο αισθητήριο του πιο κοντινού του ανθρώπου– το στοίχημα απέδωσε τα μέγιστα.

Κι έτσι έφτασε στα αφτιά μας το αντίο του Leonard Cohen. Ένα αντίο αντάξιο της όλης πορείας του και το ίδιο γενναιόδωρο: αν δηλαδή εκείνος ευχαριστεί, εμείς τι πρέπει να κάνουμε; Ένα αντίο ευτυχές, χορτασμένο, γεμάτο αποδοχή, αλλά και με μια ακατάβλητη φλόγα να καίει ευκρινώς εντός του.

(Και) έπειτα από αυτό το στερνό νεύμα του, ο μεγάλος Καναδός παραμένει λοιπόν δικός μας –όσο δικός μας μπορεί να υπήρξε ποτέ οποιοσδήποτε, σε όποια γλώσσα κι αν μίλησε. Γιατί η τέχνη του, όπως κάθε σπουδαία τέχνη, ενώ φαινομενικά σκιαγραφεί τον συγκεκριμένο άνθρωπο πίσω της, στην ουσία μιλά για τον Άνθρωπο. Για τα «θέλω» και τα «πρέπει» Του, για τα μέρη που περπάτησε και τα θαύματα που αντίκρισε, για όλο το μεγαλείο και τα σκοτάδια Του.

Δικός μας ήσουν και είσαι, Leonard. Κι εμείς άλλο τόσο δικοί σου.

{youtube}2AMMb9CiScI{/youtube}