Σε μέρες που ο Drake βγάζει διπλό δίσκο 25 κομματιών και η Nicki Minaj χρειάζεται 70 λεπτά για να μας πείσει να την ανακηρύξουμε σε χιπ χοπ Κλεοπάτρα, ο Earl Sweatshirt αρκείται σε 24 λεπτά και 39 δεύτερα. Και όχι γιατί δεν έχει να πει. Ίσα-ίσα, έχει να πει πολλά· γι' αυτό ίσως και λέει λίγα.
Παρά τη μικρή διάρκεια, η διαδρομή είναι κοπιαστική. Τα μονοπάτια του Some Rap Songs αποδεικνύονται δύσβατα και ανηφορικά και ο Earl Sweatshirt δείχνει ενίοτε τόσο χαμένος, ώστε η επικοινωνία πνίγεται στα παράσιτα.
Στο Some Rap Songs, θολώνουν για τον 24χρονο τα όρια μεταξύ Earl Sweatshirt και Thebe Neruda Kgositsile. Όχι, δεν είναι παιχνίδι ρόλων. Ο Ιανουάριος του 2018 είχε οριστεί ως χρονικό πεδίο ενός κρίσιμου ραντεβού με τον ποιητή και ακτιβιστή Keorapetse Kgositsile. Πατέρας και γιος επρόκειτο λοιπόν να συναντηθούν. Και επρόκειτο να το κάνουν στη Νότια Αφρική, όχι στις Ηνωμένες Πολιτείες· βάζοντας κάτω όσα τους είχαν αποξενώσει, ελπίζοντας ότι θα έβρισκαν εκείνα που τους ένωναν. Εντούτοις, ο πατέρας Kgositsile πέθανε ξαφνικά. Και οι εκκρεμότητες έμειναν αδυσώπητα μετέωρες, προξενώντας τόσο μεγάλο στρες, ώστε χρειάστηκε η ακύρωση ολόκληρης της ευρωπαϊκής περιοδείας. Απόφαση με κόστος για έναν ράπερ με καλές κριτικές, που χάνει όμως θεαματικά έδαφος στη Βρετανία, ενώ παραμένει άφαντος στην πάντα επιδραστική για τα χιπ χοπ πράγματα Γαλλία.
Σε αυτόν τον δίσκο βαραίνει λοιπόν περισσότερο η νοτιοαφρικανική καταγωγή από την αμερικάνικη ταυτότητα: η πραγματικότητα υπερνικά την περσόνα –και απλά δανείζεται τα «όπλα» της για να εκφράσει το οδοιπορικό ενός καλλιτέχνη που καλείται νωρίς στη ζωή να διαβεί τον δικό του Ρουβίκωνα. Ο δίσκος κουβαλάει μέσα του το βάρος της κληρονομιάς και θα βάλει δύσκολα ακόμα και σε όσους έχουν θαυμάσει τον Earl Sweatshirt για το Doris (2013) ή το I Don’t Like Shit, I Don’t Go Outside (2015), ακριβώς επειδή έχει να κάνει με το ξεκαθάρισμα των όσων παίρνουμε και των όσων αφήνουμε από τους γονείς μας στην πορεία της ζωής. Με μια διεργασία δηλαδή η οποία δεν είναι ούτε γραμμική, ούτε ουδέτερη, ούτε και ορθολογική.
Κι όμως, είναι όλα τα παραπάνω που «φτιάχνουν» αυτόν τον δίσκο, που τον κάνουν γόνιμο ως καλλιτεχνικό έργο και του χαρίζουν μια περιπέτεια διακριτή στο χιπ χοπ σκηνικό των ημερών. Ο Earl Sweatshirt δεν έρχεται άλλωστε με κατασταλαγμένες απαντήσεις. Χαρτογραφεί αντιθέτως τη θύελλα της όλης διαδικασίας. Έτσι, τα τραγούδια συχνά μοιάζουν με στιγμιαίες πολαρόιντ: μόλις 1 λεπτό και 6 δεύτερα διαρκεί το "Cruel Summers", με βάση σε ψαγμένο afrobeat sample από τη Νιγηρία της δεκαετίας του 1970 ("Road Man (Mystic)", των Mighty Flames)· στα δε 1.34 του "Playing Possum" προλαβαίνει να σαμπλάρει τη μητέρα του Cheryl Harris, αλλά και τον πατέρα του να αφηγείται απόσπασμα από ποίημά του, σε ένα κολάζ που λες και αποπειράται να συγκολλήσει τον διαλυμένο γάμο των γονιών του. Τραγούδια-στιγμιότυπα, μικρά μα γεμάτα, που λειτουργούν περισσότερο έτσι βαλμένα το ένα πίσω από το άλλο. Σαν χάντρες κομπολογιού.
Όμως και ο ίδιος ο Earl Sweatshirt, ακούγεται διαφορετικός. Οι ερμηνείες συχνά-πυκνά σκεπάζονται από τα «μισοκοιμισμένα» beats της παραγωγής, ενώ ακόμα και ηχοληπτικά δεν τοποθετείται πάντα σωστά έμπροσθεν του μικροφώνου: μοιάζει κουρασμένος, σχεδόν ξέπνοος ("Shattered Dreams", "The Mint"), να μη μπορεί να ολοκληρώσει τις ίδιες του τις προτάσεις: «Like we making food / Father’s face but I’m not afraid / My uncle Hugh», λέει στο "Peanut"· κι εκεί ακριβώς τελειώνει το κομμάτι. Σπασμένοι, αποσπασματικοί στίχοι, χωρίς πλήρη αλληλουχία, όπως ακριβώς περιδιαβαίνουν οι μνήμες στο κεφάλι μας και στην πραγματική ζωή. Είναι εντυπωσιακός αυτός ο άφιλτρος νατουραλισμός, αν και κάτι τέτοιο δεν πρέπει να εμποδίσει ενστάσεις για το ημιτελές π.χ. διαφόρων κομματιών ή για το ότι μπορούσε να πέσει περισσότερη δουλειά εδώ κι εκεί, χωρίς να κινδυνέψει το συνολικώς ακατέργαστο στο οποίο προφανώς έχτισε ο δημιουργός.
Το τι σήμαινε, αν σήμαινε, για το χιπ χοπ σκηνικό της δεκαετίας το Some Rap Songs, θα το αποφασίσουν οι επόμενοι. Είναι άλλωστε μια «παραφωνία» για τις σημερινές τάσεις, κατά έναν ανάλογο τρόπο που και οι Daughters στάθηκαν «παραφωνία» για τα rock πράγματα: ο Sweatshirt δεν έχει να κάνει ούτε με όσους συνομηλίκους γίνονται trap είδωλα, ούτε με τους κόσμιους ράπερ που ακούν τα λευκά μεσαία στρώματα (και ο Τύπος που διαβάζουν). Για την ώρα έχει αφήσει στο τραπέζι έναν δίσκο για τον οποίον αρκετοί βιάζονται να τους αρέσει, ίσως θέλοντας να τον σηκώσουν ως σημαία ενός διαφορετικού και ψαγμένου «μαύρου» γούστου, στην απέλπιδα προσπάθειά τους να γίνουν opinion makers σε μια εποχή που τους χρειάζεται, μα δεν τους αγαπά πια. Ωστόσο το Some Rap Songs απαιτεί να γνωρίζεις πολλά για τα γύρω-γύρω από τα όσα αποπειράται να σκιαγραφήσει. Διαδικασία στην οποία κανείς δεν υποχρεούται να μπει βάζοντας κάτι να ακούσει, που (συνήθως) χαρακτηρίζει δίσκους που μένουν ως «ιδιαίτεροι» και όχι ως «σημαίνοντες».
{youtube}UCceUo94X1g{/youtube}
