Τους Oranssi Pazuzu τους ανακάλυψα το 2011 με τον δεύτερο δίσκο τους Kosmonument και έκτοτε τους ακολουθώ με ζέση, θεωρώντας τους μια πολύ ιδιαίτερη περίπτωση στις συνοριακές εσχατιές του black metal.
Είναι μία από τις ελάχιστες μπάντες που κατάφεραν να μπολιάσουν το μαύρο μέταλλο με μια βαθιά λειτουργική sci-fi (ή αστρική, αν θέλετε) ψυχεδέλεια, χωρίς να ακούγονται γελοίοι ή έστω παράταιροι. Ίσως λόγω της διαστημικής ατμόσφαιρας, ίσως εξαιτίας της θεματολογίας των στίχων και τη γραφή τους στην «εξωτική» (για τους μη συμπατριώτες τους) φινλανδική γλώσσα –και σίγουρα λόγω των ελάχιστων δισταγμών απέναντι στον πειραματισμό– το συγκρότημα αποπνέει μια εικόνα εξερευνητικής αποστολής, εν είδει αστροσκάφους που πλανιέται μέσα σε νεφελώματα ανέγγιχτα από την ανθρώπινη παρουσία. Πιο προσγειωμένα, οι Φινλανδοί κατατάσσονται στα ελάχιστα σχήματα που ενεργά προσπαθούν να διογκώσουν τον ζωτικό χώρο του black metal, πιέζοντας τα όρια όλο και πιο πίσω.
Στο Värähtelijä (που σημαίνει δόνηση), οι Oranssi Pazuzu απομακρύνονται από το κυρίως ειπείν black metal περισσότερο από όσο στις προηγούμενες δουλειές τους, βουτώντας βαθιά στη συνθετική και εκτελεστική προσέγγιση της 1970s ηλεκτρονικής space ψυχεδέλειας –συγκερασμένης όμως με ψήγματα από Isis και Neurosis. Συνθετικά, αυτό γίνεται φανερό στο ανορθόδοξο ξεδίπλωμα των κομματιών, με επαναληπτικές μονοτονίες σε περίεργους χρόνους, χάρη στις οποίες (εκτός των άλλων) δημιουργείται και μια ελαφρώς ανατολίτικη, τελετουργική ατμόσφαιρα. Το μυστηριακό στοιχείο καλύπτει έτσι σαν πέπλο το δίσκο, από την τελετουργία μέχρι την απρόσιτη απεραντοσύνη του απείρου, η οποία συνεχώς αναδιπλώνεται μέσω των τζαζ περασμάτων (δίνουν την εντύπωση αυτοσχεδιασμών) και των ιονισμένων πλήκτρων, που πυκνώνουν όσο κανείς προωθείται εντός του άλμπουμ.
Τα φωνητικά παραμένουν ακραία, ένα σταθερό σημείο γείωσης σε ένα κατά τα λοιπά ρευστό, όσον αφορά τη μουσική κατάταξή του, τοπίο· αλλά κι αυτά μεταβάλλονται εντός των παραμορφωμένων ορίων στα οποία κινούνται, θυμίζοντας σε στιγμές το μεγαλείο του Attila Csihar. Οι κιθάρες χαρακτηρίζονται από υποτονικότητα όσον αφορά την ένταση, στον τομέα όμως της ευλυγισίας η δραστηριότητά τους είναι σημαντική. Ένας παραλληλισμός με τους Voivod, εφόσον εκείνοι ήταν παγιδευμένοι μέσα σε παραισθησιογόνα δοχεία, δεν θα ήταν εκτός τόπου.
Οι χρονικές διάρκειες κάποιων κομματιών (αλλά και συνολικά του δίσκου), όπως και η επιμονή των Φινλαδών σε ορισμένα θέματα τα οποία μπορεί να φανεί πως παρατραβάνε, ίσως ξενίσουν κάποιον, ιδίως μετά από μια βιαστική, εισαγωγική ακρόαση. Προσωπικά, όμως, δεν ένιωσα πως η ροή δυσανασχετεί κάπου· εν αντιθέσει, ο πλούτος των ιδεών και το ανορθόδοξο στήσιμο του δίσκου με εξέπληξαν θετικά, τόσο στα λιγότερα μεταλλικά του μέρη (όπως στο ομώνυμο κομμάτι, με τις εξαιρετικές μελωδίες στο μεσαίο τμήμα) όσο και στη black metal επίθεση του “Havuluu”, η οποία αποτελεί και υπενθύμιση πως οι Oranssi Pazuzu δεν έχουν ξεφύγει πλήρως από την τροχιά όπου τους πρωτοσυναντήσαμε.
Αν είναι να ανιχνεύσει κάποιος την αρχαιολογία του Värähtelijä, αργά ή γρήγορα θα πέσει πάνω στους Hawkwind (στα πιο διαστημικά τους), στο krautrock (λόγω των ηλεκτρονικών αστρικών αναφορών στο γερμανικό είδος), αλλά και στις καλύτερες στιγμές των Isis (στα μεσαίου βηματισμού μεταλλικά τμήματα). Η προοδευτικότητα του δίσκου είναι δεδομένη, με την έννοια που είχε ο όρος και για το προπέρσινο Oi Magoi των δικών μας Hail Spirit Noir, με τους οποίους οι Oranssi Pazuzu έχουν αρκετές ομοιότητες –αν και οι Φινλανδοί φτιάχνουν ένα πιο μονολιθικά ψυχεδελικό και εν τέλει σκοτεινό άλμπουμ. Και οι δύο αυτές δουλειές, πάντως, δείχνουν έναν πραγματικά καινούριο δρόμο που θα μπορούσε να ακολουθήσει το black metal, κάτι το οποίο ελάχιστοι μπορούν να καυχηθούν.
Εν συντομία, το Värähtelijä λειτουργεί ως μια παχιά ομίχλη παραισθησιογόνας επίδρασης, με αιχμές τη δυσοίωνη ρυθμικότητα, τα εθιστικά σε βαθμό επικίνδυνο τζαζ περάσματα και τη διαστημική αίγλη των πλήκτρων προώθησης προς το άπειρο. Η ακρόαση έχει την αύρα περιπλάνησης σε ένα αστρικό μουσείο παράδοξων, με παραμορφωτικούς καθρέφτες σε κάθε διάδρομο. Μια περιπλάνηση η επανάληψη της οποίας είναι τελεσίδικη, μέχρι την κατανόηση του νέου ορίζοντα του μεταλλικού στερεώματος τον οποίον διεύρυναν οι Oranssi Pazuzu μέσω του τελευταίου και ίσως καλύτερου έργου τους.
{youtube}Q_lGSUrvWMo{/youtube}
