Nino Katamadze & Insight - Red

Όπως αρχίζει το Red της Nino Katamadze και των Insight, το αυτί αμέσως εστιάζεται στα τύμπανα. Καλοζυγισμένα, με εκπληκτικό παλμό, με δεξιοτεχνία που δεν καταφεύγει στην επίδειξη, ανοίγουν τον δίσκο και μέχρι το τέλος δεν παύουν να αποτελούν ένα απολαυστικό μαξιλάρι. Ό,τι κι αν συμβαίνει στο πρώτο πλάνο, το αυτί πάντα βρίσκει ανάπαυση στο αεικίνητο υφάδι που στήνει ο 30χρονος Ντατούτσα Αμπουλάτζε, ενώ το μπάσο του συνομηλίκου του Ούτσα Γκουγκουνάβα, αν και λιγότερο εντυπωσιακό, είναι εξίσου λειτουργικό. Ακόμη και στα κομμάτια όπου οι ταχύτητες πέφτουν, η ρυθμική συνοδεία εξακολουθεί να παραμένει αψεγάδιαστη και ενδιαφέρουσα. Άριστα και στους δύο, όπως και στον μόνιμο ηχολήπτη της μπάντας, Γκιόργκι Τσελίτζε, ο οποίος προσθέτει με την ηχητική του επεξεργασία την τελευταία πινελιά στο ραφιναρισμένο παίξιμο.

Μια παρέα Γεωργιανών λοιπόν, το μαντέψατε ίσως από τα ονόματα, που εξερευνά… τι ακριβώς; Μην περιμένετε κάποιο χτυπητό εθνο-ποπ. Μάλλον για τζαζ-ροκ πρέπει να μιλήσει κανείς, αν και η κατηγοριοποίηση δεν είναι εύκολη, καθώς στο Red γίνονται φανερές οι επιδράσεις πολλών προσωπικοτήτων του Δυτικού μουσικού κόσμου. Η τζαζ δείχνει βέβαια να αποτελεί το κυριότερο θεμέλιο του γκρουπ, ό,τι κι αν σημαίνει ο όρος «τζαζ». Όπως και στη Δυτική Ευρώπη, η τζαζ εδώ αποτελεί ένα πεδίο μελέτης, ωδειακής κυρίως, παρά μια βιωματική ιστορία –όπως είναι για τους Αμερικανούς. Μ’ αυτό ως δεδομένο, όμως, η τζαζ αποτελεί κι ένα σημείο αναφοράς και αφετηρίας, παρά ένα αυτοσυνεπές σύστημα, όπως συμβαίνει στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού. Το φανκ και το ροκ, ιδιαίτερα το μεταγενέστερο, είναι αδιάκοπα παρόντα και τακτικά έρχονται στο πρώτο πλάνο –ιδιαίτερα όταν οι ρυθμοί γίνονται γρήγοροι– ενώ, το πιο ενδιαφέρον, οι λαϊκές φωνητικές παραδόσεις της Γεωργίας υποβόσκουν: χωρίς να γίνονται πουθενά έκδηλες αλλά προσδίδοντας μια χαρακτηριστική αύρα σε όλες τις ερμηνείες της Nino Katamadze. Η οποία ξεπερνά εδώ όλα τα προηγούμενα ανοίγματά της και συχνά αφήνεται μάλιστα να λειτουργήσει αυτοσχεδιαστικά. Ούτως ή άλλως, στο Red έχουμε μεγάλα κομμάτια, σε αντίθεση με τις συμμαζεμένες ποπ φόρμες οι οποίες χαρακτήριζαν τις προηγούμενες ηχογραφήσεις της ομάδας.

Αναγκαστικά πρέπει να ειπωθούν κι άλλα πληροφοριακά: Η Katamadze και οι Insight δισκογραφoύν από το 2003. Τούτος είναι ο έκτος, ας πούμε, δίσκος τους. Ας πούμε, διότι στους προηγούμενους πολλά κομμάτια επαναλαμβάνονται ξανά και ξανά, σε βαθμό που είναι δύσκολο να μιλήσεις για διαφορετικούς δίσκους. Παρόλο που η σύνθεση των Insight –οι οποίοι προϋπήρχαν σαν γκρουπ υπό τη διεύθυνση του κιθαρίστα Γκότσα Κατσεϊσβίλι– δεν έχει ουσιαστικά αλλάξει σ’ αυτά τα χρόνια, ο ήχος) κινείται προς μια πιο τζαζ κατεύθυνση συγκριτικά με το Blue (2008), με περισσότερο ζωντανό παίξιμο και με λιγότερα ηλεκτρονικά. Στο προκείμενο Red, η τάση αυτή δείχνει να κατασταλάζει και, επιτέλους, δεν υπάρχει ούτε ένα κομμάτι από προηγούμενο δίσκο. Επίσης, εδώ είναι η πρώτη φορά που οι γεωργιανές μουσικές ρίζες δηλώνονται κάπως καθαρά, στο παντούρι του Νιάζι Ντιασαμίτζε και στο σαξόφωνο του (Ρώσου) Ανατόλι Γερασίμοφ που ακούγεται σαν γεωργιανό ντουντούκ –αν και το τελευταίο, το οποίο χαρακτηρίζει πανέμορφα την αρχή του πρώτου κομματιού, μένει ως ανεκπλήρωτη υπόσχεση σε όλον τον υπόλοιπο δίσκο.

Η ίδια η Katamadze μένει ως τελευταίο σημείο για σχολιασμό. 38 χρονών σήμερα, στις φωτογραφίες της δείχνει μάλλον κουρασμένη, παρά το εντυπωσιακό χτένισμα: είναι σίγουρο ότι οι περασμένες δεκαετίες στον πρώην σοβιετικό Καύκασο δεν υπήρξαν εύκολες. Δεν μπορεί να αμφισβητήσει κανείς το ταλέντο και την κατάρτισή της, ούτε λόγος. Μπορεί ωστόσο να συζητήσει το ενιαίο των ερμηνειών, τη βιωσιμότητα των παντρεμάτων, την ύπαρξη ταυτότητας. Τα ποπ ανοίγματα του παρελθόντος δεν την αβαντάρουν στον τελευταίο τομέα και η ικανότητά της να ελίσσεται σε διάφορα μουσικά στυλ δεν είναι πάντα καλός σύμβουλος. Όμως, τελικά, κερδίζει τις εντυπώσεις και κάνει τον δίσκο να παραμένει απολαυστικός και ιδιαίτερος, μετά από πλήθος ακούσματα. Ιδιαίτερα στα σημεία όπου αποτολμά ρήξεις, όπου απομακρύνεται από τα υπάρχοντα μοντέλα εξερευνώντας μια άγνωστη χώρα με την ελπίδα (ή ίσως και την απελπισία) να την κατοχυρώσει ως δική της. Δίνει έτσι στον δίσκο ψυχή και λόγο ύπαρξης και βέβαια μια υπόσχεση για ακόμη περισσότερα πράγματα. Να ελπίσουμε ότι, τόσο η ίδια όσο και οι Insight, θα ανοίξουν περισσότερο τα φτερά τους, τώρα που οι εποχές έχουν γίνει λιγότερο δύσκολες για αυτούς.