Είναι απορίας άξιον πως το Yankee Hotel Foxtrot μπορεί να ακουστεί ακόμα και από τα αυτιά ενός αδαή και να μη συγκινήσει, έστω να μην κινήσει το ενδιαφέρον. Κι όμως, τα τσακάλια της Reprise, έστω και την ύστατη στιγμή των διαφωνιών με το group για τον ήχο, το άφησαν να φύγει μέσα από τα δικά τους χέρια... H ιστορία είναι χιλιοειπωμένη...
Είναι μινιμαλιστικό, παραδίδοντας μαθήματα στυλιστικής οικονομίας, ιδεών και λειτουργικότητας, από τον master του είδους Jim O Rourke. Είναι δυνατό στιχουργικά και συνθετικά, με 11 top τραγούδια, που είναι επιπλέον και πιασάρικα. Δεν είναι λοιπόν και δύσκολο. Ίσως δεν έχει σχέση με το κόλλημα που έχουν οι Αμερικανοί με το "Being There", το δεύτερο album των Wilco που θεωρούν ακόμα αξεπέραστο, κι αυτό να ήταν που μέτρησε. Οι Wilco όμως έχουν ξεφύγει προ πολλού από αυτό και πλέον βαδίζουν και λίγο παραπέρα από το "Summerteeth" προς τον κόσμο της ευρηματικής, σύγχρονης pop. Ένα πεδίο που δύσκολα μπορεί κανείς να βρει απάτητα σημεία πλέον, κι όμως οι Wilco, χωρίς καμία διάθεση εντυπωσιασμού, το εξερευνούν φέρνοντας μια ανέλπιστη φρεσκάδα.
Το album ανοίγει το εντυπωσιακό στην παραγωγή του "I am Trying to Break Your Heart", ένα κομμάτι που περιλαμβάνει feedback κιθάρα, fuzzy μπέρδεμα, τεμαχισμένα πλήκτρα, καμπανάκια και τον Tweedy να τραγουδά (σαν από όνειρο) με απελπισία στίχους όπως: "I always thought that if I held you tightly / You'd always love me like you did back then"...
Aμέσως μετά ακούμε το uptempo "Kamera" που φέρνει στο μυαλό την τραγουδοποιία του Elliot Smith και στη συνέχεια οι τόνοι πέφτουν επικίνδυνα στο "Radio Cure" για να επανέλθουν με το αρκετά catchy και γρήγορο "War on War". Ακολουθεί το απίστευτο, νοχταλγικό, "Jesus, Etc", βασισμένο στο πιάνο και μια απόμακρη pedal-steel κιθάρα, ένα κομμάτι που και τι δεν θα έδινε ο Neil Finn για να είχε γράψει.
H συνέχεια με το πιο uptempo και πιασάρικο "Heavy Metal Drummer", σε ένα σύννεφο από synthesizers και maracas που τυλίγονται σφιχτά γύρω από ένα γρήγορο drumbeat. Πρόκειται για μια θαυμάσια καλοκαιρινή βόλτα στην εφηβεία, τον καλοκαιρινό έρωτα, το rock 'n' roll, μια περιγραφή στιγμών του παρελθόντος με την μπάντα να παίζει "Kiss covers / Beautiful and stoned"...
Το κλίμα αλλάζει με το "I'm the Man Who Loves You", ποπ με δυνατή lead κιθάρα να μπαίνει και να εξαφανίζεται και horn section. Ορθόδοξη σύζευξη Beck και Beatles που παραδίδει τη σκυτάλη σε άλλο ένα αξιολάτρευτο country rock κιθαριστικό κομματάκι ("Pot Kettle Black"), για να φτάσουμε στο "Poor Places", μια ορχηστρική-ποπ μπαλλάντα που καταλήγει σε ένα έξυπνο κυκλώνα θορύβου. Λίγο πριν το τέλος έρχεται το ψυχεδελικό ταξίδι που έχει τίτλο "Reservations" και το κλείσιμο φέρνει την αέρινη αίσθηση που αφήνει το ελεγειακό "Ashes of American Flags", προκαλώντας τελικά τη μετρονομία να υποχωρήσει χάριν ενός αχανούς επιλόγου...
Μπροστά στη θολούρα αλλά και την απλότητα του Yankee Hotel Foxtrot, το Summerteeth μοιάζει αρκούντως καλογυαλισμένο. Τα κομμάτια του παρόντος album έχουν συμβαστική δομή, είναι γεννημένα στην ακουστική κιθάρα του Tweedy, με κουπλέ και ρεφρέν, ευδιάκριτες και εντέλει αξιαγάπητες μελωδίες που όμως δεν αυτοεγκλωβίζονται. Οι noisy ενορχηστρώσεις, η ευφάνταστη παραγωγή, το buzz τον πλήκτρων, το feedback που χρησιμοποιείται για την ατμόσφαιρα, τα όργανα που χρησιμοποιούνται όταν και όσο πρέπει, η εξαιρετική, κλειστοφοβική ή χαρούμενη όταν πρέπει ερμηνεία του εκφραστικότατου Tweedy, οι στίχοι (τον απασχολεί η διαστρέβλωση των μηνυμάτων της αγάπης από τις μεγάλες αποστάσεις, όπως χάνεται το ραδιοφωνικό σήμα σε μια εκπομπή...), η συναισθηματική και εγκεφαλική απήχηση που έχουν τα τραγούδια του, όλα δένουν με το στέρεο μελωδικό υπέδαφος και συνθέτουν ένα σουρεαλιστικό ταξίδι στη σύγχρονη ποπ που πρέπει να βρίσκεται σε κάθε δισκοθήκη.
Να λοιπόν τι σηματοδοτεί το "Yankee Hotel Foxtrot": Μια απτή φρέσκια, αμερικάνικη ποπ πρόταση για το παρόν, ένα σημαντικό λιθαράκι στον αέναο κύκλο του καλού τραγουδιού, αλλά και μια μπάντα που αποκτά πλέον (με τη σταδιακή εξέλιξή της) το χαρακτηρισμό της μεγάλης, για τη δεκαετία μας.
