Ας πούμε μια ιστορία! Πίσω στο 1976 στην επαρχία Langley του Καναδά, ένας καθηγητής μουσικής ονόματι Hans Fenger είχε διαφορετικές απόψεις για τις μεθόδους μουσικής διδασκαλίας από τις συνηθισμένες. Έτσι αντί να κάνει αυτές τις βαρετές διδασκαλίες που όλοι θυμόμαστε από τα γυμνασιακά μας χρόνια προτίμησε να παροτρύνει τα παιδιά να συμμετάσχουν τα ίδια στην δημιουργία της μουσικής.
Έτσι λοιπόν συγκέντρωνε ο κύριος Fenger τους μαθητές του (60 περίπου παιδία 9-12 χρονών) στο γυμναστήριο του σχολείου, τους έδινε μερικά απλά όργανα όπως διάφορα κρουστά, κύμβαλα, ξυλόφωνα κλπ και σιγοντάροντας και ο ίδιος με μια ακουστική κιθάρα ή ένα πιάνο τους έδινε την ευκαιρία να τραγουδήσουν τα αγαπημένα τους pop/rock κομμάτια εκείνης της εποχής. Δεν παρέλειπε μάλιστα να ηχογραφεί τις πρωτότυπες αυτές συναυλίες σε ένα δικάναλο ενισχυτή, με αποτέλεσμα εν τέλει να τυπώσει δυο δίσκους σε λίγα αντίτυπα, για τους μαθητές και τις οικογένειες τους.
Επιστροφή στο παρόν τώρα και στον Irwin Chusid, τον συγγραφέα και παραγωγό του Songs in the Key of Z. Ο Chusid λοιπόν έτυχε να ακούσει κάποια από τις εν λόγω ηχογραφήσεις και εντυπωσιασμένος αποφάσισε να κυκλοφορίσει ένα CD μέσο της Bar/None (αρχικά) το οποίο περιέχει τα τραγούδια και των δυο δίσκων που είχαν τότε ηχογραφηθεί. Το αποτέλεσμα είναι το CD με τον τίτλο Innocence & Despair, ένας τίτλος καθόλα ταιριαστός με τα συναισθήματα που σου προκαλεί το περιεχόμενο του.
Σίγουρα για το συνθετικό Innocence τα πράγματα είναι προφανή. Τα παιδιά δείχνουν έναν φοβερό ενθουσιασμό να συμμετάσχουν στο project, τραγουδούν όλα μαζί με εντελώς αυθόρμητο τρόπο, χτυπάν τα κρουστά με πάθος και αισθάνονται για λίγες στιγμές ότι γίνονται rock stars, ή καλύτερα μπαίνουν στο πετσί των αγαπημένων τους rock stars.
Γιατί όμως Despair; Αφού είναι κάτι παραπάνω από προφανές ότι τα παιδιά το διασκεδάζουν να συμμετέχουν και να τραγουδούν όσο τίποτα άλλο χωρίς το παραμικρό ίχνος απόγνωσης. Από την άλλη όμως δεν επέλεξαν να τραγουδίσουν κάποια γλυκανάλατα παιδικά τραγούδια. Επιπλέον η αίσθηση που μένει στον ακροατή του σήμερα που η μουσική βιομηχανία κυριαρχεί είναι μάλλον η μελαγχολία. Συνδυάζοντας μάλιστα την συνηθισμένη νοσταλγία για τα παιδικά χρόνια η αίσθηση που σου αφήνει ο δίσκος είναι μάλλον μια μικρή κατήφεια. Η αμεσότητα, η ειλικρίνεια, η αθωότητα έχουν ξεφτίσει όπως πιθανόν και το χαμόγελο στο πρόσωπο τις μικρής στο εξώφυλλο, η οποία προφανώς τώρα θα πλησιάζει τα 40...
Τι περιλαμβάνει η λίστα των τραγουδιών; Beach Boys, David Bowie, Fleetwood Mac, Eagles, Beatles, Paul McCartney, Neil Diamond και άλλους. Όλα τραγουδισμένα από την 60μελή παιδική χορωδία, με λίγες μόνο εντυπωσιακές όμως εξαιρέσεις όπως το Desperado που αναλαμβάνει να το τραγουδήσει μόνη της μια από τις μαθήτριες. Η αξία του πονήματος είναι οτι ο καθηγητής Fenger είναι και αυτός απλά ένα κομμάτι της ορχήστρας και αντίθετα με άλλες παρόμοιες προσπάθειες εδώ τα παιδιά αφήνονται ελεύθερα να βγάλουν όλο τον αυθορμητισμό και δείχνουν να το διασκεδάζουν πραγματικά.
Σίγουρα το αποτέλεσμα είναι λίγο δύσκολο να κριθεί σε αυστηρά μουσικά πλαίσια. Αλλά και από την άλλη θα ήταν λάθος να αντιμετωπιστεί απλά σαν ένα πείραμα. Η παραγωγή όπως αναφέραμε είναι ερασιτεχνική αλλά πολλές φορές η παιδική χορωδία και τα περίεργα κρουστά δίνουν μια νέα πιο απόκοσμη διάσταση στις εκτελέσεις. Αυτό άλλωστε οδήγησε ουκ ολίγους μουσικούς και κριτικούς να ασχοληθούν με το εν λόγο δίσκο με χαρακτηριστικές τις απόψεις του ίδιου του Bowie.
Ας κλείσουμε λοιπόν με το σχόλιο του David Bowie για την εκτέλεση του Space Oddity από τους μαθητές του Langley: "The backing arrangement is astounding. Coupled with the earnest if lugubrious vocal performance you have a piece of art that I couldn't have conceived of, even with half of Colombia's finest export products in me."
