Να ξεκαθαρίσουμε κάτι από την αρχή. Εδώ, έχουμε να κάνουμε με το, κατά τη γνώμη μου, κορυφαίο hip hop album της χρονιάς και ίσως με ένα από τα καλύτερα των τελευταίων χρόνων.
Αφού σας τράβηξα την προσοχή, μπορώ να συνεχίσω….
Το Hip-hop, ανεπιφύλακτα, υπήρξε ένα από τα είδη μουσικής που χαρακτήρισαν τη δεκαετία που φεύγει. Οι αφρο-αμερικάνοι rappers και Djs κατάφεραν να μετατρέψουν τον underground ήχο των ghettos των 80’s στoν ήχο του MTV. Βέβαια, αν αυτό αποτελεί σημείο προόδου, παιζεται… ιδιαίτερα αν κύριοι αντιπρόσωποι του είδους είναι τύποι σαν τον Puff Daddy.
Ευτυχώς όμως, υπάρχουν και κάποιοι που κρατάνε ψηλά τη σημαία που σήκωσαν χρόνια πριν, χαρισματικές φυσιογνωμίες της σκηνής, όπως ο Afrika Bambaataa, ο Grandmaster Flash, οι Public Enemy και οι Gangstarr και Spearhead λίγο αργότερα. Ένας από αυτoύς είναι και ο rapper Mos Def.
Γέννημα-θρέμμα του Brooklyn, o Mos Def, πραγματικό όνομα Dante Beze, είναι ίσως ο πιο χαρισματικός rapper της γενιάς του. Υπεύθυνος κατά το ήμισυ - μαζί με τον Talib Kweli - για το περσινό Βlack Star (το καλύτερο, κατά πολλούς, hip hop album του 1998) και μετά από συμμετοχές σε διάφορα άλλα albums όπως αυτό των Scritti Politti, κυκλοφόρησε λίγες ημέρες πριν το τέλος της χρονιάς το πρώτο προσωπικό του album με τίτλο Black On Both Sides.
Από τα πρώτα δευτερόλεπτα του πρώτου κομματιού του album (το οποίο λειτουργεί ως intro) Fear Not Of Man, καταλαβαίνει κανείς οτι έχει να κάνει με ένα σκεπτόμενο άνθρωπο του οποίου το rapping αξίζει να παρακολουθήσει κανείς με ποσοχή. Ο Mos Def έχει κάτι να πει. Το περιεχόμενο των στίχων του είναι συναισθηματικό, πολιτικό, κοινωνικό, με όχι βαρύ και ασήκωτο τρόπο, όπως κάνουν οι πιο πολλοί άλλοι σύγχρονοι macho rappers. Με ύφος, άλλες φορές σοβαρό και άλλες αστείο και χαλαρό, ο Μοs σε κάνει να κρέμεσαι από τα χείλια του.
Σε αυτό συμβάλλει και το ξεκάθαρο rapping και η πάρα πολύ καλή παραγωγή. Αν προσθέσει κανείς και τους εξαίρετους guests, Q Tip στο Mr. Nigga, Busta Rhymes στο Do It Now, και του παλιόφιλου Talib Kweli στο Know That, γίνεται κατανοητό ότι τα standards είναι ιδιαίτερα υψηλά. Το κομμάτι Hip Hop αποτελεί τη γνώμη για την σημασία της αμερικάνικης hip hop κουλτούρας στην σύγχρονη παγκοσμιοποιημένη μουσική και νεολαία, ενώ από την άλλη στο Rock N Roll, o Mos Def μας λέει για το τι θεωρεί εκείνος ως rock: You may dig on the Rolling Stones, but they could never rock like Nina Simone...
Η μουσική του album, τώρα, κάθε άλλο παρά συνοδευτικό ρόλο παίζει. Ίσα ίσα, είναι αυτή που κάνει το album αυτό τόσο εξαιρετικό. Χρησιμοποιώντας καταπληκτικά και πανέξυπνα samples και scratches, υπεύθυνος για τα οποία είναι κατά μεγάλο μέρος ο DJ Premier (αυτό τα λέει όλα) αλλά και πραγματικούς μουσικούς, δίνει ένα ξεχωριστό χρώμα με συνθέσεις που πολλές φορές φεύγουν από τα στενά πλαίσια του hip hop.
To πρώτο single, Ms Fat Booty, διακατέχεται από ένα ήρεμο beat και το sample του One Step με τη φωνή της Aretha Franklin, το οποίο λειτουργεί εξαίσια. Τα Umi Says και May-December, από την άλλη, είναι δύο κομμάτια που θα έκαναν τον Guru να χαμογελάει με ευχαρίστηση. Καταπληκτικές Jazzy συνθέσεις, με τη συμμετοχή εξαίρετων Jazz μουσικών, όπως ο Weldon Irvine, και με τη φωνή του Mos Def να δένει απόλυτα με τη μουσική. Η μεγάλη έκπληξη του album, όμως, είναι το κομμάτι Climb. Ένα ατμοσφαιρικό trip-hop με βοήθεια στα φωνητικά από μία καταπληκτική τραγουδίστρια, ονόματι Vinia Mejica, αγνώστων λοιπών στοιχείων. Θυμίζει το Maxinquaye και τα φωνητικά της Martina με τον Tricky, αλλά με πιο καλούς στίχους και πιο πολύ βάθος στον ήχο.
Τα 17 κομμάτια του Black On Both Sides είναι όλα εξαιρετικά. Δυστυχώς οι περισσότερες λίστες με τα καλύτερα της χρονιάς δεν θα το περιέχουν λόγω της εποχής που κυκλοφόρησε. Παρ’όλα αυτά, ο Μos Def φαίνεται να διαφέρει από την πλειοψηφία τον σύγχρονών του πιθηκοειδών, ανεγκέφαλων, νεόπλουτων rappers. Αποτελεί, μαζί με τους Roots, τους Jurassic 5 και τους Blackalicious έναν από τους συνεχιστές της παράδοσης της σκεπτόμενης hip hop σκηνής. Ας ελπίσουμε ότι θα συνεχίσει έτσι και στο μέλλον, χωρίς να παρασυρθεί από τον όχλο, όπως φαίνεται να συμβαίνει με τον Q Tip, πάλαι ποτέ μπροστάρη της σκηνής με τους A Tribe Called Quest, του οποίο το επερχόμενο single Breathe & Stop (τον άλλο μήνα θα κυκλοφορήσει) ακολουθεί δυστυχώς την συνταγή της σχολής Puffy, ‘‘ακριβά αυτοκίνητα και κώλοι’’...
