Όσο πιο κοντά στο έδαφος βρίσκεται η ομίχλη, τόσο πιο δύσκολο είναι να οδηγήσει κανείς μέσα της. Γι' αυτό και τα λεγόμενα φώτα ομίχλης τοποθετούνται το δυνατόν χαμηλότερα στον δρόμο, με στόχο να ρίξουν τις ακτίνες τους στο κενό που απομένει μεταξύ του οδοστρώματος και της συσσωρευμένης μάζας υδρατμών. Στον νέο του βέβαια δίσκο, ο Θάνος Μικρούτσικος εννοεί την ομίχλη μεταφορικά. Προβαίνοντας λοιπόν κι εγώ σε μία ακόμα μεταφορά, θα πω ότι δεν δούλεψαν τα «φώτα» του.
Ο Θάνος Μικρούτσικος είναι ένας μουσικάνθρωπος που έχει εκτεθεί πολύ στον δημόσιο βίο –μέχρι και Υπουργός Πολιτισμού χρημάτισε τη δεκαετία του 1990. Γράφω «μουσικάνθρωπος», γιατί δεν θέλω να γράψω «συνθέτης»· όχι ασφαλώς γιατί δεν είναι, αλλά επειδή δεν είναι μονάχα αυτό. Συχνά, δηλαδή, το πιάνο και οι ερμηνείες του κατέχουν στο δικό μου συνειδητό θέση ισάξια με την αμιγώς δημιουργική του δουλειά. Η οποία, με τη σειρά της, αποτυπώνεται πολυσχιδής, διαθέτοντας όψεις που ποτέ δεν έφτασαν στ' αυτιά του κόσμου που βλέπω συνήθως στις ζωντανές του εμφανίσεις. Όπως και μια ισορροπία μεταξύ λογιότητας και (ελληνικότατης) λαϊκότητας, η οποία λείπει από τους νεότερους μελωδούς. Δεν έχω βρει πολλά σημεία επαφής με τη σκέψη του ή με τις εκάστοτε πολιτικές του στρατεύσεις, ανήκω όμως στους σταθερά ενδιαφερόμενους για το έργο του.
Η Ομίχλη Των Καιρών τοποθετεί σε πρώτο πλάνο μια πρωτοεμφανιζόμενη στη δισκογραφία φωνή (την κατά τα λοιπά ηθοποιό Μαριάννα Πολυχρονίδη) και αφήνει τις «παλιές καραβάνες» στα μετόπισθεν, να χτίζουν το οικοδόμημα πετραδάκι-πετραδάκι: οι μουσικές του Μικρούτσικου, οι στίχοι της Λίνας Νικολακοπούλου (έχει και Άλκη Αλκαίο, καθώς και Μάνο Ελευθερίου), η παραγωγή του βετεράνου Ηλία Μπενέτου, μέχρι και ο Γιώργος Νταλάρας επιστρατεύεται διακριτικά (στο "Ρώτα Να Σου Πουν Τα Χιόνια"). Το άλμπουμ σερβίρεται μάλιστα κι αυτό α-λα-παλαιά, καθώς η νεοσύστατη Spider Music της Ευανθίας Μάγνη το παρουσιάζει με πλούσιο booklet. Οι προσδοκίες, επομένως, υψηλές· πόσο μάλλον όταν ο Μικρούτσικος ξανασυναντά τη Νικολακοπούλου, πολλά χρόνια μετά την τελευταία τους συνεργασία.
Αλλά η Ομίχλη Των Καιρών είναι ένας δίσκος που ενδεχομένως θέλει, μα εν τέλει δεν μπορεί. Η Πολυχρονίδη, πρώτα-πρώτα, στέκεται ως η αισθητή απογοήτευση της υπόθεσης. Ναι μεν τραγουδάει σωστά, ναι μεν φανερώνει αναπάντεχη ευλυγισία ώστε να παρακολουθεί τα διάφορα πρόσωπα του Μικρούτσικου, μα εντυπώνεται ερμηνευτικώς άχρωμη, αδυνατώντας να επωμιστεί τα πιο ουσιώδη από όσα της αναλογούν. Τα «διάφορα πρόσωπα του Μικρούτσικου», τώρα, μάλλον ακούγονται ως περισσότερη περιπέτεια από όση επιφυλάσσουν τα περιεχόμενα τραγούδια, όπου απλώς τον βλέπουμε να αναδιατάσσει ευφυώς διάφορα μέχρι στιγμής δεδομένα. Τα δεδομένα αυτά έχουν και τη χάρη τους και την ιστορία τους –και, τέλος πάντων, βρίσκω άτοπο να ζητάς κάτι το ριζικά διαφορετικό από εκείνα τα οποία ήδη ξέρεις, όταν μιλάμε για έναν άνθρωπο που κυκλοφορεί στη δισκογραφία από το 1975. Δεν είναι όμως τόσο άτοπο, νομίζω, αν αιτηθείς τα σαξόφωνα και οι κιθάρες να λάβουν και λίγο υπόψιν τους τη νεότερη διεθνή δισκογραφία, ώστε να μην ηχούν σαν ακόμα ν' ατενίζουμε τις Γραμμές των Οριζόντων, εν έτει 2017.
Όμως και οι στίχοι της Νικολακοπούλου, που για πολλούς ήταν κεντρικό σημείο ενδιαφέροντος στην Ομίχλη Των Καιρών, δεν εκπληρώνουν τις προσδοκίες. Κάτι θάλασσες σε βαλίτσες, κάτι άστοχοι συλλογισμοί σε ρήσεις του Τσαρούχη για το «απόκοσμο άσπρο», κάτι ανέξοδες ομοιοκαταληξίες με σεισμούς και χωρισμούς... Στην πραγματικότητα, η πάλαι ποτέ σπουδαία στιχουργός έχει γράψει 2,5 μόνο καλά τραγούδια στον συγκεκριμένο δίσκο: τους "Πίνακες", τους οποίους καταστρέφει η άψυχη προσέγγιση της Πολυχρονίδη, το "Χορεύαμε Τα Λόγια", που όμως για διάφορους λόγους αποτυγχάνει να «βγει μπροστά», συν το ρεφρέν του "Στην Ομίχλη Των Καιρών", που αναδεικνύει με την ερμηνεία του ο ίδιος ο Μικρούτσικος.
Μάλιστα, τώρα που το σκέφτομαι έτσι κάπως πιο συγκεντρωτικά, αν μου έμεινε κάτι από τον συγκεκριμένο δίσκο είναι ο Μικρούτσικος να τραγουδά «στην ομίχλη των καιρών, ψάχνε σαν τον ιχνηλάτη», καθώς και το "Στην Ίδια Πόλη Υπό Βροχήν", έστω και με λίγο πιο «ζορισμένη» φωνή σε σχέση με τη φοβερή και τρομερή λαλιά των "Προσπέκτους" και "Άρλεκιν". Νομίζω λοιπόν ότι θα προτιμούσα να τον άκουγα να τα λέει εκείνος όλα –ή, τουλάχιστον, τα περισσότερα– κομμάτια. Το πείραμα Πολυχρονίδη, χάθηκε στην ομίχλη.
{youtube}DLRTJbIjpgo{/youtube}
