Η Δήμητρα Παπίου έχει καταφέρει κάτι που λίγοι έχουν πλάσει στο ελληνικό πεντάγραμμο: επανεφηύρε τον εαυτό της. Δεν έχει σχέση με το ότι ο Κραουνάκης πρόσφερε το εφαλτήριο, την κλίμακα και την απαραίτητη κηροζίνη. Αν το υλικό δεν είναι μάλαμα, δεν πάει πουθενά –παρά μόνο σε κάποια μάντρα με συναισθήματα νοσταλγίας, με γρήγορη κατόπιν την έλευση της λήθης. Η Παπίου κατάφερε λοιπόν να αποφύγει ακόμα και τη λογική της φωτοβολίδας όταν με εκείνο το ηρωικά σπαραξικάρδιο “Αυτή H Νύχτα Μένει” δεν κάηκε εν μέσω μίας νύχτας ή μίας σαιζόν. Κατασκευάζοντας μία βαμπ κινούμενη κάπου ανάμεσα στα σκονισμένα μονοπάτια της Στέλλας του Κακογιάννη και της Ευρωπαίας επισκέπτριας του swing του Χιώτη, αφομοίωσε με αξιοπρόσεκτη συνέπεια τα κραουνακικά διδάγματα, επί σκηνής και επί μικροφώνου. Ο τελευταίος, όπως πάντα, έχει μια πυγμαλιωνική λογική που βρίθει από ευφυΐα. Τουτέστιν, δεν αφήνει να χαθεί το ιδιότυπο της κάθε προσωπικότητας με την οποία συνεργάζεται, γνωρίζοντας ίσως ότι η πληθωρική εκφραστικότητά του μπορεί να καταπνίξει και φωνή και κινησιολογία. Γι’ αυτό και ο δίσκος Έμαθε Η Καρδιά αποτελεί ένα πρώτο αναγνωριστικό βήμα της Δήμητρας Παπίου προς μία νέα ανατολή. Όχι πως υπάρχει κάτι το μεγαλοπρεπές και στομφώδες στην έλευση της κυρίας Παπίου. Αντιθέτως, αν χρωματιζόταν ο δίσκος θα βλέπαμε παστέλ χρώματα –όπως λ.χ. στη θαυμάσια ερμηνεία της στον “Άνεμο”. Είναι απόλυτα δικαιολογημένη η προσεκτική (αλλά όχι περφεξιονίστικη) σηματοδότηση που επιχειρεί η ερμηνεύτρια στο σημερινό δισκογραφικό περιβάλλον. Όντας απόλυτα εξοικειωμένη από την πρώτη της θητεία στο λαϊκό τραγούδι, ξέρει πόσο εύκολα καίγονται καντήλια και εικονοστάσια ολόκληρα –ακριβώς επειδή εμφανίζονται να αγιοποιούν ενώ ουσιαστικά είναι μόνο φλογίτσες απροστάτευτες. Και αυτήν ακριβώς τη φλόγα της εσωτερικότητάς της καθίσταται φανερό σε όλη τη διάρκεια του εν λόγω δίσκου ότι προσπαθεί να διατηρήσει. Ποσώς με απασχολεί, λοιπόν, αν μερικές φορές βρίσκω ότι οι συνεργάτες της θέτουν δύσβατα ή υπερβολικά παρεΐστικα μονοπάτια ενώπιόν της. Είναι χαρακτηριστικό ότι η Παπίου, σε τραγούδια όπως ο “Μάντης”, αφήνει τη φωνή να τραβήξει πέρα από την παρτιτούρα, απόλυτα πεπεισμένη ότι εκεί θα βρει την αλήθεια της ερμηνείας της –εσωκλείοντας ακόμα και το λάθος. Και είναι προς τιμήν του επιτελείου του Έμαθε Η Καρδιά ότι δεν γυάλισε το γρέζι αλλά και τα λάθος πατήματά της. Ακριβώς αυτά σε κρατάνε στον δίσκο. Για το τελευταίο μπορείτε να εντρυφήσετε στη σύνθεση “Πεταλούδα”, όπου η φωνή της κυριολεκτικά θριαμβεύει, βουτώντας (όπως και στο σύνολο της δουλειάς) στις λέξεις –κυρίως της Λίνας Νικολακοπούλου, αλλά και του Κώστα Λειβαδά, του Τιγκράν Σαρκσιάν και φυσικά του Κραουνάκη– προκειμένου να αντιληφθεί το βαθύτερο νόημα ακόμα και κάποιας μετέωρης συλλαβής. Ασχέτως αν η παραγωγή καθιστά τον πνευστό ήχο ένα πεπερασμένης αισθητικής όργανο για να προσδώσει τη θλίψη, ενώ θα μπορούσε αντίθετα να το θέσει με σκληρότητα, ώστε να αποδώσει το αδυσώπητο του θανάτου. Να επισημάνω επίσης το θαυμάσιο τραγούδι του Γιώργου Καλογερόπουλου “Έχω Ένα Σπίτι”, όπου η πολλαπλή ανάγνωση των στίχων (θα ήταν λάθος να το αναγνώσουμε μόνο ως κλασική μπαλάντα ερωτικής απώλειας) συνοδεύεται από ένα καλοπαιγμένο και καλομιξαρισμένο φορτίσσιμο. Ανέλπιστη έκπληξη και το πολύ όμορφο τραγούδι του Λαυρέντη Μαχαιρίτσα “Άμα Δε Σε Θέλει”, με μια αναδυόμενη λαϊκή ενορχήστρωση έξυπνα κρυμμένη ενορχηστρωτικώς και την Παπίου περισσότερο να μονολογεί, παρά να απευθύνεται στον ακροατή. Εξαίρετο. Είναι πολύ έξυπνη η κίνηση να μην μανιερίσει η Δήμητρα Παπίου στο Έμαθε Η Καρδιά και να μην αναλωθεί σε διανοουμενίστικες ζεϊμπεκιές με επιφάσεις πλατινέ λαϊκοκεντρικότητας. Η ερμηνεύτρια βουτάει, αντίθετα, κατάκρημνα σε σύγχρονες αστικές ελεγείες. Κι ακόμα και να μη μπορείς να επικοινωνήσεις με το σύνολο των λουλουδιών και της σκόνης που εμπεριέχουν, ακόμα και αν βρεις ενίοτε συμβατικά τα ηχοβολήματα (“Μάγια Μελάγια”), δεν μπορείς να μην αναγνωρίσεις και την πρόταση που αναδύεται από το σύνολο των εργατών αυτού του δίσκου και βέβαια την ανθρωπιά και την «τσακίζω κόκαλα σε αναπάντεχους χρόνους» φωνή της Παπίου.
