Θυμήσου τον Θάνατο. Θα μπορούσε να είναι τίτλος cult action ταινίας, κατά προτίμηση της δεκαετίας 1995 – 2005, ή βιβλίου γραμμένου από τον Raymond Chandler, τον George Simenon ή κάποιον σύγχρονο ζηλωτή τους. Όμως τον Μάρτιο του 2023 αυτές η λιτή, εύστοχη φράση, με την αυξημένη ακρίβεια της ακόμα πιο λιτής, ακόμα πιο εύστοχης λατινικής απόδοσής της θα ταυτιστεί με το 15ο album των Depeche Mode. O πρώτος δίσκος των Depeche Mode μετά από μια δισκογραφική απουσία έξι ετών -του μεγαλύτερου ίσως release gap τους. Ο πρώτος δίσκος των Depeche Mode χωρίς τον Andy Fletcher που πέθανε, ξαφνικά, στις 26 Μαίου του 2022, με αορτική ανατομή, σε ηλικία 60 ετών. Και, ίσως ακριβώς για αυτόν τον λόγο και τη σημειολογική αξίας που έχουν αυτά τα παιχνίδια της ζωής και του θανάτου με την τέχνη, ο πρώτος δίσκος των Depeche Mode που έχει βαθύ νόημα και ουσία εδώ και πολύ καιρό.
Δεν ξέρουμε πώς θα ήταν αυτός ο δίσκος αν o Andy Fletcher είχε προλάβει να βρεθεί πλάι στον Dave Gahan και στον Martin L. Gore, στο studio του τελευταίου στην Santa Barbara, σίγουρα όμως, εκ του αποτελέσματος, ο θάνατός του ανοίγει νέες διαστάσεις στο θέμα και τα μοτίβα του δίσκου που είχαν αρχίσει να παίρνουν μορφή στην πρώτη πανδημική περίοδο, βαθαίνει το οικουμενικό, διαχρονικό, πανίσχυρο, πανανθρώπινο μήνυμά του και μετασχηματίζει αποφασιστικά το Memento Mori από ένα lockdown album σε έναν δίσκο αναφοράς για την τέχνη που εμπνέεται από τη θνητότητα και φυσικά για τους ίδιους του Depeche Mode.
Το εναρκτήριο “My Cosmos Is Mine” -που ήταν και το δεύτερο, έστω και άτυπο single του δίσκου- είναι η ιδανική έναρξη για αυτό που πολλοί κριτικοί παγκοσμίως αναδεικνύουν ως το καλύτερο Depeche Mode album, μέχρι στιγμής, για τον αιώνα που διανύουμε. Ένα track – καλειδοσκόπιο του καλλιτεχνικού σύμπαντος των Depeche Mode και των αισθητικών αναφορών που το δομούν που εσωκλείει με έναν μαγικό, απρόσμενο, κοσμικό τρόπο αποήχους πολλών εκ των καλύτερων στιγμών τόσο της μπάντας so far όσο και της ξεχωριστής φωνητικής προσωπικότητας του Dave Gahan – κάτι που συνεχίζεται σε όλον τον δίσκο, αποτελώντας μάλιστα μια από τις μεγαλύτερες αρετές του. Μετά από μια μικρή «κοιλιά» που σχηματίζουν στις θέσεις 2 και 3 του tracklist το “Wagging Tongue” -η δεύτερη απόπειρα των Gore και Gahan για μια κοινή σύνθεση μετά το “You Move” στο Spirit του 2017- και το lead single, χρισμένο radio hit -και δεν το λέμε απαραίτητα για καλό- “Ghosts Again” το Memento Mori αρχίζει να ανασαίνει όπως του πρέπει με αλλεπάλληλους ευπρόσδεκτούς αιφνιδιασμούς. Ο κινηματογραφικός λυρισμός του “Don’ Say You Love Me” και το electro oldschool gem “My Favourite Stranger”. H βιομηχανική ηχώ ένδοξων ημερών και δεκαετιών με τα πιο upbeat, εθιστικά οικεία “People Are Good” και "Never Let Me Go”. Οι industrial μπαλάντες “Soul With Me” και “Speak To Me” που βγάζουν σε ονειρικά, ομιχλώδη ξέφωτα πνιγμένα σε κοιτάσματα βραδύκαυστης ευαισθησίας που λίγοι θα περίμεναν ότι θα βρίσκονταν ακόμα διαθέσιμα στη δεξαμενή καυσίμων των Depeche Mode. Τα καλά τραγούδια στο Memento Mori είναι πολύ περισσότερα από όσα θα αναμενόταν σε έναν Depeche Mode δίσκο της ύστερης περιόδου.
Το Memento Mori είναι ένας δίσκος που κόντρα ίσως σε πολλά προγνωστικά βγήκε. Ο Dave Gahan και ο Martin L. Gore, με την πολύτιμη βοήθεια του Richard Butler που υπογράφει ή συνυπογράφει πολλά καθοριστικά tracks και του James Ford που δίνει σπιρτάδα και twists στο τιμόνι της παραγωγής, καταφέρνουν, με αυτόν τον δίσκο να σταθούν στα πόδια τους, και να συνεχίσουν το νήμα των Depeche Mode -κόντρα, επίσης, σε πολλά προγνωστικά- παρά την απουσία της, για πολλούς, άτυπης ψυχής της μπάντας, της κόλλας που τους κράτησε πολλές φορές ενωμένους. Ίσως για αυτό, αυτός εδώ ο δίσκος, παρότι περιστρέφεται αεικίνητα γύρω από το αναπόδραστο του θανάτου ακούγεται ζωντανός, ενεργητικός και σίγουρα πιο ανάλαφρος από το θέμα του. Ίσως γιατί είναι ένας δίσκος αφιερωμένος με τον ένα ή με τον άλλο τρόπο στον Andy Fletcher κι ας μην πρόλαβε να γράψει, σύμφωνα με τα λεγόμενα των συντελεστών, ούτε μία ώρα στο studio.
Δεν ξέρω αν το Memento Mori είναι ο θρίαμβος για τον οποίο μιλάει ακόμα και το έγκυρο και έγκριτο, μετρημένο και εκλεκτικό last resort πολλών μουσικογραφιάδων, ο ιστότοπος του The Quietus και η αλήθεια είναι ότι ακόμα και με όλες τα καλά του δύσκολα μπορεί να συγκριθεί με τις crossover κορυφές που έπιασαν αριστουργηματικά albums όπως το Music for the Masses, το Violator, το Sonfs of Faith and Devotion. Το σίγουρο όμως είναι ότι οι Depeche Mode έχουν νικήσει σε ένα δικό τους, υπαρξιακό παιχνίδι και καταφέρνουν να επικοινωνήσουν με κάτι παραπάνω από ικανοποιητικό τρόπο το πύρρειο συμπέρασμα αυτής της νίκης. Memento Mori. Οι Depeche Mode θυμήθηκαν τον θάνατο και γι’ αυτό μπόρεσαν να θυμηθούν και τη ζωή.
