Διανύοντας το τελευταίο έτος της δεκαετίας ξέρουμε ότι το ομώνυμο ντεμπούτο των Franz Ferdinand θα φιγουράρει στις λίστες με τα καλύτερα άλμπουμ των 00s. Γιατί έσκασε το 2004 σε μια βαλτωμένη pop εποχή (και περιοχή), την ώρα που σιγά-σιγά διαπιστώναμε (ή απομυθοποιούσαμε) την απάτη της αναγέννησης του rock ‘n’ roll από τους Strokes και τους Black Rebel Motorcycle Club. Και γιατί ήταν από αυτές τις πολύ σπάνιες («once in a group’s lifetime») περιπτώσεις όπου η παρθένα δημιουργικότητα έσπασε σε έντεκα κομμάτια-δυνητικά singles, κανένα από τα οποία δεν έμοιαζε περιττό. Μας άρεσε που ο Kapranos ικανοποίησε τη διαχρονική μας βρετανολαγνεία, αλλά μας άρεσε ακόμα πιο πολύ γιατί το έκανε με τη δάνδικη κομψότητα των Roxy Music. Mακριά από τις baggy Madchester καταβολές (μας είχαν κουράσει) ή τη γηπεδική σικέ «αλητεία» των Oasis που μπάφιασε την britpop. Και είπες «βρήκαμε το επόμενο σπουδαίο γκρουπ», όχι επειδή το έλεγε το ΝΜΕ, αλλά επειδή το νιώθαμε και δεν μπορούσαμε να ξεκολλήσουμε από τα ρεφρενάκια.
Ύστερα, ήρθε το You Could Have It So Much Better, την αμέσως επόμενη χρονιά. Η βιασύνη εξαργύρωσης μύριζε από μακριά, αλλά πόνταρες στην κεκτημένη ταχύτητα. Που, φυσικά, δεν είναι ποτέ εγγύηση. Στο sophomore άλμπουμ οι Franz Ferdinand (με) απογοήτευσαν. Ακούστηκαν σαν τα «όμορφα κωλόπαιδα» τα οποία «την είδαν» κι αισθάνθηκαν «βασιλιάδες του κόσμου» πέφτοντας στη μανιέρα της επιτήδευσης μέσα σε έναν μόλις χρόνο. Ακόμα κι αυτό το κόκκινο χρώμα που προστέθηκε στα εξώφυλλα ή τα κοστούμια τους μου φάνηκε ένδειξη ματαιοδοξίας. Γι’ αυτό τους αποκήρυξα ως υπερεκτιμημένους. Άλλωστε όλη αυτή η φουρνιά του 2004 (Bloc Party, Kaiser Chiefs, Killers κτλ.) τα σκάτωσε στο «δύσκολο δεύτερο». Κι ας λέει ότι θέλει ο Τσάβαλος για το A Weekend In The City…
Στο Tonight οι Franz Ferdinand παραμένουν «φλώροι που το παίζουν κωλόπαιδα». Το δείχνει το εξώφυλλο, άλλωστε. Επιμένω στη σημειολογία, γιατί η θεατρικότητα και το σερβίρισμα παίζει μεγάλο ρόλο στην περίπτωσή τους. Μόνο που στο Tonight είναι πιο έμπειροι, στ’ αλήθεια λερωμένοι και πιο ώριμοι, ούτως ώστε να υπερασπιστούν ό,τι ξέρουν να κάνουν καλά. Να φτιάχνουν to «rock που χορεύεται», να διηγούνται με στόμφο ιστορίες, να υπενθυμίζουν ότι κάποτε λέγονταν Karelia και ότι είναι Σκωτσέζοι. Και όχι να κάνουν «disco που ροκάρει», όχι να εκβιάζουν το κούνημα, όχι να συνθηματολογούν, όχι να το παίζουν Αμερικάνοι. Στην παραγωγή, ο Dan Carey εμπιστεύεται την ικανότητά τους να πειράζουν χαριτωμένα τα κορίτσια (“No You Girls”, “What She Came For”), να δίνουν κομμάτια που απλά κάνουν τη δουλειά των ραδιοφωνικών παραγωγών πανεύκολη (“Ulysses”) και νομιμοποιεί τον Kapranos να φωνάζει «I found a new way baby» στο “Ulysses”. Αφού ξεχωρίζει τα φωνητικά του με τον τρόπο που ξεχωρίζει από τους υπόλοιπους στο εξώφυλλο (πάλι αυτό), σαν να προαναγγέλλει το μελλοντικό του σόλο άλμπουμ.
Κι όμως δεν είναι one man show η υπόθεση, γιατί αν ήταν δεν θα υπήρχε το εκπληκτικό (και κορυφαίο κομμάτι του δίσκου) “Lucid Dreams”, που μετά το τετράλεπτο «αυτονομείται» και «ξεχνά» ποια μπάντα το παίζει, εξελισσόμενο σε ένα πανηγύρι reverb θορύβου. «Φανταστείτε τους 808 State μαζί με τον A Guy Called Gerald και τους Talking Heads σε rave στο Stonehedge - παρά τρίχα οκτώ λεπτά, έξαλλου διονυσιασμού», ήταν η μοναδική περιγραφή του gone4sure (http://gone4sure.wordpress.com/2009/01/12/album-of-the-week-ending-190109/), η οποία δεν επιδέχεται υπερθεματισμού. Στο “Turn It On” μεταμορφώνονται βάζοντας μια τζούρα garage καύλας, το “Bite Hard” κάποτε θα ακούγεται ως ενδεικτικό του τι είδους μπάντα ήταν κάποτε οι Franz Ferdinand (μάλλον μπορούν να γράφουν 30 τέτοια post-punk ευκολάκια την ημέρα), το “Can’t Stop Feeling” προετοιμάζει επαρκώς για την ηλεκτρονική επέλαση του “Lucid Dreams”, ενώ τα “Dream Again” και “Katherine Kiss Me” κατεβάζουν όπως πρέπει τους διακόπτες.
Συμπερασματικά, το Tonight δεν είναι ένας σπουδαίος δίσκος, αλλά ένας δίσκος με τρομερά ξεσπάσματα. Μια επιστροφή-δήλωση που (ευτυχώς) άργησε τέσσερα χρόνια αλλά επανέφερε τους Franz Ferdinand στον ίσιο δρόμο. Και να πω την αμαρτία μου, το You Could Have It So Much Better δεν μου φαίνεται πια τόσο κακό. Τόσα remixes έβγαλε…
Έτσι το άκουσα εγώ ο άνθρωπος, ο επαγγελματίας, ο καλλιτέχνης Μένεγος…
