Είχα κλείσει την κριτική μου για το ντεμπούτο ΕΡ των Mani Deum θέτοντας ψηλά στάνταρ για το επερχόμενο πρώτο άλμπουμ τους. Και τo Music For Your Local Church… Or Your Local Brothel ήρθε να σταθεί αντάξιο αυτών των προσδοκιών, αποτελώντας μια εναλλακτική μουσική πρόταση –καθώς το είδος του δεν προσδιορίζεται με μια λέξη– στην οποία έχει επενδυθεί εμφανώς πολλή και σκληρή δουλειά.
Δύο χρόνια αργότερα, οι Mani Deum έχουν εξελιχθεί τόσο στη σύνθεση όσο και στον ήχο τους. Κάποια μέλη έφυγαν, άλλα ήρθαν, με αποτέλεσμα η μπάντα να είναι αυτή τη στιγμή εξαμελής και να χρησιμοποιεί σε σταθερή βάση τα ακόλουθα όργανα: κιθάρες, πιάνο, glockenspiel, μελόντικα, κρουστά, μπάσο, θέρεμιν και ντραμς. Τα δύο βασικά μέλη –P. και Μάνος Κ.– παραμένουν σε πρωταγωνιστικό ρόλο, γράφοντας τα τραγούδια και παρέχοντας τα επιβλητικά τους φωνητικά, ενώ στον ήχο η μελωδία εξακολουθεί να αποτελεί κυρίαρχο στοιχείο. Οι Mani Deum συνεχίζουν να ενώνουν το ρετρό με το καινούργιο και μάλιστα καταφέρνουν να δέσουν όλα τα παραπάνω όργανα (συν κάποια άλλα) αρμονικά και όμορφα μεταξύ τους, χωρίς να επικρατεί σύγχυση ή ηχητικό χάος.
Από τον δίσκο δεν λείπουν και οι guest συμμετοχές: το χαρακτηριστικό βιολί του Matt Howden δίνει ξεκάθαρα το στίγμα των Sieben στο “The Cat And The Crow”, φέρνοντάς το πιο κοντά σε αυτό που ονομάζουμε neofolk –από το οποίο έχουν πλέον απομακρυνθεί αρκετά οι Mani Deum, ακολουθώντας έναν δικό τους δρόμο– ενώ η Maxi Nil δίνει τα ξεχωριστά της φωνητικά στο εισαγωγικό “Infected Kittens” και στο “I Feel The Vibrations Of Earth”. Σε αυτό το τελευταίο συμμετέχει και ο Μπάμπης Νίκου με ένα όργανο που δεν θα περίμενε κανείς να συναντήσει σε παρόμοια κυκλοφορία, το μπουζούκι –ένα συν για την ανοιχτομυαλιά του συγκροτήματος, το οποίο δεν το απασχολούν περιορισμοί και κωλύματα, εφόσον κάτι ταιριάζει στο σύνολο. Επίσης, ο Mr. XIII, που έχει συνεργαστεί με τη μπάντα σε πολλά live, έχει γράψει τους στίχους για το “At The End Of The Street”.
Ως καταλυτικής σημασίας όργανα στο άλμπουμ αυτό θα μπορούσα να χαρακτηρίσω, πέρα από τις κιθάρες, το πιάνο και το θέρεμιν. Όχι επειδή συναντώνται πιο συχνά, αλλά επειδή «παίζουν» περισσότερο με ευαίσθητες χορδές, μαζί με τους στίχους –όπως θα εξηγήσω και παρακάτω. Το πιάνο διότι βαραίνει την ατμόσφαιρα (“Wave Goodbye”, “Roses In An Endless Field”) και το θέρεμιν διότι δίνει έναν τόνο απόκοσμο (“Blasphemy, The Word”, “Love Like Berlin”, “Little Perfection”). Ωραίους χρωματισμούς δημιουργεί και η μελόντικα σε κομμάτια όπως το “Velvet Stomach Spasms”.
Στο Music For Your Local Church… Or Your Local Brothel οι συνθέσεις των Mani Deum έχουν συνοχή μεταξύ τους αλλά ταυτόχρονα διαφέρουν πολύ η μία από την άλλη, όχι τόσο στη θεματική όσο στην ενορχήστρωση. Και ας περάσουμε τώρα στη θεματική: όπως δηλώνει ο τίτλος, δεν πρόκειται για τραγούδια ούτε καθαρά για «αγίους», ούτε για «αμαρτωλούς». Ίσως επειδή κανείς δεν είναι καθαρά και μόνο κάτι από τα δύο. Και ίσως επειδή λίγο-πολύ όλοι έχουμε βρεθεί αντιμέτωποι με τις καταστάσεις και έννοιες που περιγράφονται στους στίχους. Ποιες είναι αυτές; Τα εμπόδια της ζωής, ο έρωτας, η προδοσία, η απώλεια, η ήττα, το ψέμα, η αδιαφορία της ανθρωπότητας και πάει λέγοντας.
Παράλληλα, διάσπαρτοι στο –επίσης προσεγμένο– artwork και στους στίχους, υπάρχουν διάφοροι συμβολισμοί και μεταφορές από τον Χριστιανισμό και πιθανώς (εσκεμμένα ή όχι;) από άλλα θρησκευτικά και φιλοσοφικά ρεύματα και πεποιθήσεις. Υπάρχει, ωστόσο, και η σαφέστατη μνεία στους Current 93, οι οποίοι έχουν τόσο εμπνεύσει το γκρουπ από την ίδρυσή του, με τις αναφορές στη γάτα (όσοι ασχολούνται με τον David Tibet γνωρίζουν την πρόσφατη εμμονή του με τους Κόπτες και τις γάτες τους), καθώς και το «Α» και το «Ω» που ανοίγουν και κλείνουν το booklet, παραπέμποντας στους Ordo Rosarius Equilibrio –και ξανά στη χριστιανική πίστη βεβαίως, για να επιστρέψουμε στην αρχή αυτής της διαπίστωσης.
Όπως είναι λογικό, λοιπόν, δεν πρόκειται για άλμπουμ το οποίο ακούγεται επιπόλαια και παράλληλα με άλλες δραστηριότητες –ο ακροατής χρειάζεται να δώσει προσοχή στους στίχους προκειμένου να εγκλιματιστεί πλήρως. Είναι ένα άλμπουμ πολύ προσωπικό και εσωτερικό, σαν κατάθεση ψυχής. Και ειδικά εφόσον πραγματεύεται τόσο ευαίσθητα θέματα, μπορεί εύκολα να αποτελέσει το soundtrack όσων βρίσκονται σε ευαίσθητη ψυχολογική κατάσταση. Ο αντίκτυπος που αφήνει δηλαδή μετά την ακρόαση, σίγουρα εμπεριέχει ένταση, αλλά το συναίσθημα που εμπνέει αλλάζει ανάλογα με τον ακροατή και τη διάθεσή του τη δεδομένη στιγμή. Αν πριν ήσουν ήρεμος, θα σου προκαλέσει μελαγχολία. Αν ήσουν στενοχωρημένος ή θυμωμένος θα σου τεντώσει τα νεύρα. Αν ήσουν χαρούμενος, δεν έχω ιδέα, ίσως να σου αφήσει μια γλυκόπικρη νοσταλγία.
Κλείνοντας, θα αναφέρω ως προσωπικά αγαπημένα το “What Are You?”, το “Wave Goodbye” και το “Nemesis”, το οποίο κατάφερε να γίνει «χιτάκι» ανάμεσα στο ελληνικό κοινό από τον πρώτο κιόλας καιρό που οι Mani Deum άρχισαν τις ζωντανές εμφανίσεις τους. Θα επαναλάβω επίσης ότι πρόκειται για ένα καλοδουλεμένο άλμπουμ, με καλή παραγωγή και προσωπικότητα. Η ταυτότητα του συγκροτήματος μπορεί να είναι ακόμα λίγο ρευστή, καθώς διαρκώς εξελίσσεται και προχωρά, γίνεται όμως ολοένα και πιο ξεκάθαρη.
Ένα μεγάλο βήμα, πάντως, για τους Mani Deum αποτελεί το ότι ανοίχτηκαν πρόσφατα και στο εξωτερικό, και πραγματικά τους αξίζει να τα πάνε καλά. Όχι επειδή είναι προτιμότερο να έχουν κοινό εκτός Ελλάδας, φυσικά, αλλά επειδή εκτός των συνόρων της χώρας σου δεν υπάρχει εκείνο το σύνδρομο σνομπισμού και δυσπιστίας που κυριαρχεί ανάμεσα στους κύκλους των εγχώριων μουσικών και ακροατών, όσων ψάχνουν με το ζόρι να βρουν ψεγάδια μόνο και μόνο γιατί ένα συγκρότημα είναι ελληνικό.
