«Το Βραβείο Νόμπελ Ειρήνης πηγαίνει στον Πρόεδρο Μπάρακ Ομπάμα για τις εξαιρετικές του προσπάθειες ισχυροποίησης της διεθνούς διπλωματίας και της συνεργασίας μεταξύ των λαών». Η ανακοίνωση της βράβευσης από το επίσημο site της επιτροπής http://nobelprize.org Αφήνοντας απ’ έξω τις όποιες ενστάσεις μπορεί να διατυπώσει ο καθένας τόσο για τον θεσμό των Νόμπελ όσο και για τον χρόνο της συγκεκριμένης βράβευσης, αυτό που μένει απ’ την κίνηση είναι η διαπίστωση πως ο Αμερικανός Πρόεδρος, στον λίγο καιρό της διακυβέρνησής του, κατάφερε να εμφυσήσει σε πολλούς ανθρώπους ελπίδα και το όραμα για έναν κόσμο λιγότερο μισαλλόδοξο και πιο ειρηνικό. Ουτοπία ή όχι, αυτό ακριβώς το όραμα φαίνεται να ενέπνευσε και στα καθ’ ημάς τον σπουδαίο στιχουργό – και πολίτη του κόσμου – Μανώλη Ρασούλη για τη δημιουργία του καινούργιου του δίσκου, με τον χαρακτηριστικό τίτλο Με Τον Ομπάμα Αντάμα. Κάτι τέτοιο δεν μας εκπλήσσει βέβαια, καθώς ο Ρασούλης είναι ένας δημιουργός που είχε πάντοτε την αγωνία να καταπιάνεται με φλέγοντα θέματα και, φιλτράροντάς τα μέσα απ’ τη δική του ιδιόμορφη σκέψη, να τα μετατρέπει σε τραγούδια τα οποία αγγίζουν το κοινό αίσθημα. Κάτι τέτοιο επιχειρεί να κάνει κι εδώ και στην προσπάθειά του αυτή ζήτησε τη συμβολή του παλιού του συνεργάτη, Χρήστου Νικολόπουλου. Μια κίνηση κάπως αναπάντεχη, καθώς, παρόλο που με τον συγκεκριμένο συνθέτη ο Ρασούλης κατέγραψε μεγάλες επιτυχίες με τρεις εκπληκτικούς δίσκους στη δεκαετία του 1980 (Οι Κυβερνήσεις Πέφτουνε Μα Η Αγάπη Μένει, Παίξε Χρήστο Επειγόντως, Όλοι Δικοί Μας Είμαστε), στο μεσοδιάστημα οι δυο τους έκαναν τελείως διαφορετικές επαγγελματικές – αλλά και προσωπικές – επιλογές, που μοιραία τους απομάκρυναν και ενίοτε τους έφεραν και αντιμέτωπους. Χαρακτηριστικά αναφέρω τη γνωστή υπόθεση της δικαστικής διαμάχης του Νικολόπουλου με τον Στέλιο Καζαντζίδη, όπου ο Ρασούλης πήρε ξεκάθαρη θέση υπέρ του τραγουδιστή. Απ’ ότι φαίνεται βέβαια οι όποιες διαφορές ξεπεράστηκαν και η συνεργασία ευοδώθηκε, με ενδιαφέροντα μάλιστα αποτελέσματα. Το ομώνυμο τραγούδι που ανοίγει το Με Τον Ομπάμα Αντάμα περικλείει όσα λέγαμε παραπάνω για το «όραμα» του Μπαράκ Ομπάμα. Αποτελεί μια αντιρατσιστική έκφραση χαράς αλλά και μια απάντηση στην αφοριστική (αν και όχι αβάσιμη) άποψη που φαίνεται να επικρατεί στις μέρες μας, πως «όλοι οι πολιτικοί είναι σκάρτοι». Η άκρως «ρασουλική» συνέχεια επιφυλάσσει μερικά εκπληκτικά τραγούδια. Στο τραγούδι “Του Μάρκου’’ η προτροπή να ξανασκεφτούμε όλοι το «τι είναι λαός» αποτελεί κλειδί για την κατανόηση ενός σημερινού λαϊκού δίσκου, ενώ στο “Τι Ήταν Τότε’’ τίθεται ένα άλυτο – μα όχι κενό περιεχομένου – αίνιγμα, για το πώς αντιλαμβανόμαστε τις μεταβάσεις από τη μία εποχή στην άλλη. Συγκινητικές και πετυχημένες επίσης οι αναφορές στον Μίκη Θεοδωράκη και στον Στέλιο Καζαντζίδη. Έξοχο και το αυτοαναφορικό με τίτλο “Το Παληό’’, στο οποίο εκφράζεται εύστοχα η αέναη αγωνία του (αληθινού) καλλιτέχνη για το ποια κοινωνική στάση οφείλει να κρατήσει, ενώ ταυτόχρονα αποτυπώνεται και το αδιέξοδο όπου έχει περιέλθει το λαϊκό τραγούδι στη σημερινή εποχή. Κι αν όλα αυτά ακούγονται κάπως βαρύγδουπα, ευτυχώς ο Ρασούλης μοιάζει να έχει κατακτημένη την ικανότητα να διαποτίζει τους στίχους του με μια χαρακτηριστική παιγνιώδη διάθεση, διασώζοντάς τους απ’ τη σοβαροφάνεια και τον διδακτισμό. Η ισορροπία βέβαια δεν επιτυγχάνεται πάντα και γι’ αυτό σε μερικά τραγούδια τα αποτελέσματα ηχούν απογοητευτικά, όπως π.χ. στη “Σκοπιανή’’, που το εύρημα είναι μεν ενδιαφέρον, η διαπραγμάτευση όμως χωλαίνει ή στο “ΝτιΒιΝτι’’, στο οποίο χρησιμοποιείται ένα αμήχανο θέμα κι ένα ιδιαίτερα άστοχο λογοπαίγνιο. Ο Νικολόπουλος, ο οποίος έχει αναλάβει επίσης την παραγωγή και την ενορχήστρωση του Με Τον Ομπάμα Αντάμα, με τις καίριες, λαϊκές μελωδίες του βοηθάει να αναδειχθεί ακόμα καλύτερα το περιεχόμενο του δίσκου. Ασφαλώς δεν θα πρωτοτυπήσω αναγνωρίζοντας την αναμφισβήτητη ικανότητα του Νικολόπουλου στη σύνθεση συγκροτημένων λαϊκών τραγουδιών που δεν επιζητούνε μεν κανενός είδους καινοτομία, δεν υποτάσσονται δε σε καμία μόδα. Αρκεί να ακούσει κανείς, για να πειστεί, την εισαγωγή στο “Του Μάρκου’’, ή την – α-λα-Κουγιουμτζή – ερωτική μπαλάντα με τίτλο “Η Δοκιμασία’’. Ή ακόμα και τη λιτότητα με την οποία διαχειρίστηκε το “Μανιφέστο’’, όπου η φωνή του Κώστα Σμοκοβίτη αφήνεται μπροστά, με το μπουζούκι να ακολουθεί σχολιάζοντας – θα έλεγα – τους στίχους. Γενικά ο Νικολόπουλος φαίνεται να βρίσκεται σε μεγάλη φόρμα, δείχνοντας πως η γνήσια συνθετική του φλέβα, παρά την υπερεκμετάλλευση, δεν λέει να στερέψει. Το άλμπουμ φυσικά δεν βασίστηκε σ’ έναν μόνο τραγουδιστή (όπως και όλα τα προσωπικά άλμπουμ του Ρασούλη απ’ τα Τραγούδια Της Χαρούλας και πέρα), καθώς τα τραγούδια του μοιράστηκαν σε πολλούς, καλούς τραγουδιστές: τρία τραγούδια – που του ταιριάζουν απόλυτα – λέει ο Μπάμπης Τσέρτος, δύο η Σοφία Παπάζογλου (κορυφαίο το “Γεγονός’’), δύο ο Παντελής Θεοχαρίδης, από ένα οι Κώστας Σμοκοβίτης, Γιώργος Αιγιώτης και Απόστολος Στεργίου. Τα υπόλοιπα τραγούδια ερμηνεύουν ο στιχουργός και ο συνθέτης, ενώ το ομώνυμο το τραγουδάει χορωδία. Τελικά οφείλω να πω ότι αυτός ο δίσκος με τον περίεργο τίτλο και το περίεργο εξώφυλλο αποτελεί μια πολύ καλή δουλειά. Δεκαεπτά τραγούδια είναι ωστόσο πολλά κι αν γινόταν μια πιο αυστηρή επιλογή θα είχαμε ένα πιο σφιχτοδεμένο αποτέλεσμα. Αυτό όμως που έχει αληθινά σημασία είναι ότι το Με Τον Ομπάμα Αντάμα διαθέτει τραγούδια αληθινά λαϊκά που έχουν «ανάγκη» να ακουσθούν, να τραγουδηθούν, να συζητηθούν ακόμα – ακόμα και να επικοινωνήσουν γενικά με τον κόσμο, μ’ έναν παλιομοδίτικο πλην γοητευτικό τρόπο. Δυστυχώς δεν μπορώ να πω με την ίδια σιγουριά για το αν το κοινό ενδιαφέρεται σήμερα για μια τέτοιου είδους επικοινωνία. Κάτι τέτοιο όμως ξεπερνάει κατά πολύ τις ευθύνες των συντελεστών της παρούσας δουλειάς.
