Opeth - In Cauda Venenum

30 χρόνια δράσης έκλεισαν οι Opeth μέσα στο 2019, έχοντας στο βιογραφικό τους το μάλλον σπάνιο χαρακτηριστικό ότι κανένα από τα ιδρυτικά μέλη δεν υπήρξε παρόν στα καθέκαστα, για το μεγαλύτερο μέρος αυτού του διαστήματος. Ο συνθέτης, κιθαρίστας και τραγουδιστής Mikael Åkerfeldt είναι μεν ο de facto ηγέτης από το 1992, όμως οι ανακατατάξεις στη σύνθεση αποτέλεσαν σταθερό μοτίβο της όλης πορείας των Σουηδών. Πάντως, η παρούσα μορφή έχει μέχρι στιγμής αποδειχθεί ιδιαιτέρως ανθεκτική: Martín Méndez (μπάσο), Martin "Axe" Axenrot (ντραμς), Fredrik Åkesson (δεύτερη κιθάρα) & Joakim Svalberg (πλήκτρα).

Πέραν του όλου πηγαινέλα, ο παράγοντας που συντέλεσε στην «ανησυχία» του γκρουπ ως προς τον χαρακτήρα της τραγουδοποιίας και του ήχου του, ήταν η άρνηση του αρχηγού Åkerfeldt να κάτσει στ’ αυγά του. Έτσι, το Orchid του 1995 τούς σύστησε μεν ως death metal φερέλπιδες, όμως φανέρωνε και βλέψεις πέρα από εκείνο τον ορίζοντα. Πράγμα που η συνέχεια επιβεβαίωσε, αποκαλύπτοντας κι άλλες πτυχές της συλλογικής συνείδησης των Στοκχολμιανών –ώσπου έφτασαν στο Heritage, εν έτει 2011, με το οποίο επανασυστήθηκαν ως προγκρεσιβοροκάδες. Σε αυτήν τους την ταυτότητα είναι που εμμένουν έκτοτε, όπως και τώρα, στο 13ο τους στουντιακό έργο.

Υπάρχει πάντως κάτι που διαφοροποιεί το In Cauda Venenum από κάθε προηγούμενη προσπάθεια των Opeth, αφού εδώ έχουμε την πρώτη απόπειρα του Åkerfeldt να γράψει έναν ολόκληρο δίσκο στα σουηδικά. Άσχετα αν έπειτα είχε δεύτερες σκέψεις, φοβούμενος ενδεχόμενη πτώση της αποδοχής, οπότε υποχώρησε ηχογραφώντας μια δεύτερη εκδοχή του άλμπουμ με αγγλικούς στίχους. Είναι ένα γεγονός που, ομολογουμένως, αφήνει μια σκιά να πέφτει πάνω στο In Cauda Venenum, δεδομένης της κάποτε τολμηρής κίνησης της μπάντας να κάνει αντιδημοφιλή ηχητική στροφή, εξοργίζοντας σεβαστό μέρος του ακροατηρίου της –που, ως γνωστόν, δεν φημίζεται για την ανοιχτομυαλιά του.

Αναμενόμενα, η αυθεντική εκδοχή του δίσκου ακούγεται πιο εξωτική και πιο αφηρημένη για όλους εμάς τους μη Σκανδιναβούς. Η αγγλόφωνη βερσιόν, από την άλλη, επιτρέπει μια πιο σαφή παρακολούθηση της σκέψης και του οράματος του Åkerfeldt. Η οποία οδηγεί στο συμπέρασμα ότι εδώ έχουμε να κάνουμε με έναν δίσκο που καταπιάνεται (και) με πολιτικοκοινωνικούς προβληματισμούς. Ο Σουηδός έχει σχολιάσει αρνητικά την πρόσφατη πολιτική κατάσταση στην πατρίδα του σε διάφορες συνεντεύξεις κι εδώ συνεχίζει, με στίχους όπως «Can we dictate a life with dignity?/ Foul agenda corrupt in secrecy», αλλά και συμπεριλαμβάνοντας ένα απόσπασμα από πολιτική ομιλία του δολοφονημένου Σουηδού πρωθυπουργού Olof Palme (στο “Dignity”).

Είναι όμως το μουσικό μέρος που είχε πάντα το πάνω χέρι στους δίσκους των Opeth, κι εδώ δεν υπάρχουν αλλαγές. Η πεντάδα συνεχίζει λοιπόν στον δρόμο που έδειξε το progressive rock των 1970s, επιχειρώντας μια ισορροπία που να μην επισκιάζει τη δική της σφραγίδα. Έτσι, ενώ σε σημεία νομίζεις ότι ακούς τα πλήκτρα του Rick Wakeman ή του John Lord, κι αλλού νιώθεις πως μπαινοβγαίνεις σε κλασικά άλμπουμ των Camel, των Jethro Tull και των King Crimson, η μελωδική και παικτική στόφα παραμένει οπεθική.

Τα 10 κομμάτια, μάλιστα, βρίθουν από ποικιλία ιδεών, από φιλοδοξία και μεγαλείο, από –συνήθως επιτυχημένες– συρραφές ετερόκλητων στυλ. Με γνωστή την τελειομανία του Åkerfeldt, η καλολαδωμένη μηχανή των Opeth αποτυπώνεται εδώ σε μια παραγωγή που ίσως κριθεί υπερβολικά γυαλισμένη για τα γούστα κάποιων, πάντως αποδίδει το όραμά τους με τη μέγιστη δυνατή ευκρίνεια και ορατότητα.

Το In Cauda Venenum ακούγεται ως η πιο συμπαγής δουλειά των Opeth στη μετα-Heritage εποχή, εξού και τα χαράς ευαγγέλια από τον μουσικό Τύπο, εξειδικευμένο και μη. Περιέχει δε μερικές πολύ δυνατές συνθέσεις, και της πιο τεχνικής σχολής (“Dignity”, “Heart In Hand”, “Next Of Kin”, “Charlatan”), αλλά και της πιο «ποπ» γραφής (“Lovelorn Crime”, “Universal Truth”) –ο Åkerfeldt άλλωστε αγαπάει εξίσου με το progressive και γκρουπ σαν τους Beatles και τους Kinks. Οι ισορροπίες βέβαια που επιχειρεί να τηρήσει δεν είναι πάντα προφανείς, ούτε και εύκολο να επιτευχθούν· γι’ αυτό και κάθε του νέα κατάθεση αναμένεται με ενδιαφέρον.

Εδώ λοιπόν πετυχαίνουμε τους Opeth σε στιγμή αν όχι ακριβώς σημαδιακή, πάντως ιδιαίτερα πλούσια σε ρωμαλέα μελωδικότητα και, ως συνήθως, άψογα εκτελεσμένη.

{youtube}ypdlAMXIvCM{/youtube}