Προφήτες που έμειναν στην αφάνεια και πεθαμένοι Μεσσίες στήνουν το σκηνικό μιας νοητής αναδρομής στην αρχαία Παλαιστίνη· αλλού, στίχοι γύρω από τον Ορφέα και αναφορές στην κατά Πλάτωνα αλληγορία του Σπηλαίου παραπέμπουν ευθέως στην αρχαία Ελλάδα, μεγαλώνοντας ταυτόχρονα τη γεωγραφική μας παλέτα σε διαστάσεις ανατολικομεσογειακές. Το Unsung Prophets & Dead Messiahs στο καθιστά εμφανές από την πρώτη επαφή, ότι του αρέσουν οι μεγάλες κλίμακες.
Ως βέροι Ανατολίτες, οι Ισραηλίτες Orphaned Land παίρνουν τοις μετρητοίς στους στίχους και στις αναφορές τους το βάρος που κουβαλάνε οι παλιές ιστορίες του τόπου τους. Την ίδια όμως στιγμή παραμένουν και γενναία τέκνα ενός δυστοπικού Σήμερα, τα οποία επιμένουν –σε πείσμα καιρών και κινδύνων– να κριτικάρουν τις ακρότητες των «δικών τους», μα κι εκείνον τον αραβικό εθνικισμό που ακόμα οραματίζεται το πέταγμα των Εβραίων της περιοχής στη θάλασσα, κρύβοντας κάτω από το πέπλο του απελευθερωτικού αγώνα τα προτάγματα ενός φανατισμού με θρησκευτικά ελατήρια. Γι' αυτό και κηρύττουν όχι μόνο τα προφανή (την ανάγκη ειρηνικής συνύπαρξης), αλλά και τα πιο δύσκολα: τον θρησκευτικό συγκρητισμό και κυρίως το πώς οι νυν κάτοικοι της Παλαιστίνης θα μπορέσουν να φτάσουν σε κοινωνίες ανοιχτές, που δεν θα κοιμούνται μπροστά στις σαχλαμάρες των τηλεοράσεων και δεν θα καταπιέζουν τα μέλη τους επειδή σε κάποια αρχαία σελίδα γράφεται κάτι που έρχεται σε αντίθεση με τις μοντέρνες ελευθερίες.
Τα έλεγαν πάντα αυτά τα πράγματα οι Orphaned Land, όμως στον νέο τους δίσκο το μήνυμα ακούγεται πιο δυνατό και πιο ραφιναρισμένο από ποτέ, εκπροσωπούμενο στη μεγαλειώδη σύγκλιση ήχου και εικόνας που χτίζεται με αφορμή το τραγούδι "Like Orpheus" και το συνοδευτικό του βιντεοκλίπ. Και δεν είναι νομίζω τυχαίο ότι, μαζί με τις στιχουργικές κατακτήσεις, το συγκρότημα πετυχαίνει επιτέλους και μια ηχητική ζύμωση την οποία κυνηγάει καιρό: το εναρκτήριο τραγούδι "The Cave", με την έξοχη χρήση χορωδιακών call and response μερών και με το εύστοχο συνταίριασμα μπουζουκιού και hard rock σολαρισμάτων, θέτει πολύ ωραία τον καμβά όπου κινείται όλο το Unsung Prophets & Dead Messiahs, αναγκάζοντάς μας να αντιμετωπίσουμε τον όρο «oriental metal» ως έννοια με περιεχόμενο και ως υπαρκτό folk metal παρακλάδι, αντί για ένα ακόμα ευφυολόγημα του Δυτικού μουσικού Τύπου.
Εδώ, βέβαια, σκοντάφτουμε στο μεγάλο εμπόδιο, αυτό που έχει εμποδίσει τους Orphaned Land να κάνουν διεθνή αίσθηση παρά τα 25 σχεδόν χρόνια ύπαρξής τους, κι ας πρόκειται για μπάντα που ξεκίνησε από γαλλικό label και μπόρεσε στη συνέχεια να περάσει στο πολυεθνικό επίπεδο της Century Media: το Δυτικό κοινό δεν δέχτηκε ποτέ σε σημαντικούς αριθμούς το ποσοστό Ανατολής που διοχετεύουν σταθερά στη μουσική τους ήδη από το ντεμπούτο Sahara (1994), το οποίο εξέφραζε βέβαια τις άγουρες αναζητήσεις τους στο death και doom σκηνικό της περιόδου και όχι τον πλούσιο folk/prog metal ήχο που πλέον έχουν στο Unsung Prophets & Dead Messiahs. Ο ανατολίτικος λυγμός και τα τσακίσματα στην ερμηνεία του Kobi Farhi, το σάζι, το μπουζούκι και τα ούτια δίπλα στις ηλεκτρικές κιθάρες και στα πλήκτρα, τα γυναικεία φωνητικά με τις έντονες δόσεις από τη λαϊκή Μέση Ανατολή, είναι όλα στοιχεία ικανά να φρικάρουν ή έστω να φέρουν σε αμηχανία το ημισφαίριο στο οποίο κοιτάνε οι Ισραηλινοί για καριέρα.
Φταίνε πάντως ως έναν βαθμό και οι ίδιοι, γιατί το όλο ανακάτεμα πήρε συχνά πομπώδεις και φτηνοφαντεζί όψεις στο διάβα της καριέρας τους, μέσα στις οποίες χάθηκαν διάφορα καλά τραγούδια. Εδώ, όμως, επιτυγχάνουν επιτέλους τη ζητούμενη ισορροπία μεταξύ εντοπιότητας, ταυτότητας και Δύσης: τη διακρίνεις τόσο σε μεμονωμένες στιγμές σαν το προαναφερόμενο "Like Orpheus" ή τα "We Do Not Resist", "Only Τhe Dead Have Seen Τhe End Of War" και "Chains Fall To Gravity", όσο και στο πόσο προσεκτικά τοποθετήθηκαν οι επιφανείς καλεσμένοι (ο Steve Hackett της prog δόξας των Genesis, ο Hansi Kürsch των Blind Guardian, ο Tomas Lindberg των At The Gates) στα κομμάτια όπου συμμετέχουν.
Για πρώτη ίσως φορά, ο Kobi Farhi και η παρέα του δεν ακούγονται ως μια «σκληρή» μπάντα με μεσανατολικά δάνεια, μα ως μια μπάντα της Μέσης Ανατολής που ενσωματώνει στοιχεία μελωδικού metal στη λαϊκή της μουσική. Για τα δικά μας αυτιά, μάλιστα, το όλο αποτέλεσμα έχει κάτι το αβίαστα οικείο, επιβεβαιώνοντας τη σύνδεση του σκληρού rock ήχου με το εγχώριο λαϊκό ρεπερτόριο, για την οποία κάποτε πρέπει να δούμε μια λεπτομερή, ακομπλεξάριστη μονογραφία. Αξίζει να σημειώσετε, σε αυτό το πλαίσιο, ότι το άλμπουμ μιλάει και ελληνικά σε ένα σημείο, με το στόμα της (αγνώστων λοιπών στοιχείων) Σοφίας Τυμπακιανάκη.
Οι Orphaned Land κερδίζουν λοιπόν με το σπαθί τους τη μεγάλη ευκαιρία να αποτυπωθούν όχι απλά ως μια ανατολίτικη ιδιαιτερότητα στο metal σκηνικό των καιρών μας, μα και σαν μπάντα ικανή να συναρπάσει και να πετύχει την πολυπόθητη διεύρυνση του ακροατηρίου. Το Unsung Prophets & Dead Messiahs είναι το καλύτερο άλμπουμ της μακράς τους διαδρομής, καλύτερο και από το The Never Ending Way Οf ORwarriOR του 2010 (που ήταν το πιο συμπαγές τους πόνημα μετά την ανασυγκρότηση)· αν δεν καταφέρουν ούτε τώρα να συγκινήσουν τα Δυτικά αυτιά, φοβάμαι ότι δεν θα το πετύχουν ποτέ.
{youtube}hurWzo01FpM{/youtube}
