Τι πιο ευχάριστο, μέσα σε συνθήκες γενικής κατήφειας και απαισιοδοξίας, να φτάνουν στα χέρια μας –και κυρίως στα αυτιά μας– δουλειές όπως το Όμορφοι & Ηττημένοι του Αλέξανδρου Εμμανουηλίδη και της Μαρίας Παπαγεωργίου. Όχι ότι ο νεαρός τραγουδοποιός από τις Σέρρες δεν είχε δείξει τις δυνατότητές του ήδη από το πρώτο του άλμπουμ το 2007 (Φυσάει Αλλιώς Εδώ Ο Αέρας) και το αγαπημένο “Ποτάμι Μαύρο”, που πρωτοπαρουσιάστηκε στη Δεύτερη Ακρόαση της Μικρής Άρκτου. Απλά εδώ, με την ερμηνευτική συνδρομή της πρωτοεμφανιζόμενης δισκογραφικά Μαρίας Παπαγεωργίου, φτιάχνει ένα άλμπουμ-πρόταση, από αυτά που σπάνια ακούμε σήμερα. Αυτό που εντυπωσιάζει με την πρώτη στο Όμορφοι & Ηττημένοι, μετά τον τίτλο του φυσικά, είναι η εξαιρετική στιχουργική γραφή. Το να μιλάει κανείς για υπαρξιακά και συναισθηματικά προσωπικά αδιέξοδα, συνδέοντάς τα ταυτόχρονα με την ανασφάλεια και τη ρευστότητα του κοινωνικού περίγυρου και να χρησιμοποιεί από τη μια σχήματα σουρεαλιστικά και την ίδια ώρα έντονα ρεαλιστικά –χωρίς υπερβολές και ψευτοεντυπωσιασμούς, χωρίς μιζέρια και μοιρολατρία– κάθε άλλο παρά εύκολο και σύνηθες είναι. Προσέξτε, για παράδειγμα, με ποιον τρόπο εκφράζει εύστοχα μια ολόκληρη γενιά – ίσως και έναν ολόκληρο λαό;– με τα νοήματα του “Όμορφοι & Ηττημένοι” ή με τη χιουμοριστική γλώσσα του “700 Ευρώ Τον Μήνα”. Πόσο ρομαντικά μας ξεσηκώνει από την παθητικότητά μας με το “Να Καεί Ο Καναπές Μου”, πόσο καυστικά κατακεραυνώνει τον παραλογισμό της καθημερινότητας με το σουρεαλιστικό “Τερατογένεση” και πόσο ποιητικά φτάνει στα ενδόμυχα της ψυχής με τραγούδια όπως τα “Ένα Φως Που Ακροβατεί”, “Στην Ερημιά Του Ήχου” και “Γυμνή Ησυχία”. Ένα τέτοιο στιχουργικό περιβάλλον οδηγεί και στη συνθετική ευδοκίμηση, ή τέλος πάντων την ευνοεί. Για του λόγου το αληθές, στο άλμπουμ θα βρείτε συνθέσεις γεμάτες εσωτερική ένταση, συγκινησιακά στοιχεία, διακριτικό μελοδραματισμό και μια ξεκάθαρη Δυτικότροπη ενορχήστρωση, ακόμα και στις λαϊκής ή έντεχνης προέλευσης μελωδίες, που προσφέρει στο σύνολο υφολογική ομοιομορφία. Χωρίς άλλο, θα απολαύσετε πιστεύω τις indie κιθάρες στο “Ένα Φως Που Ακροβατεί”, τις trip hop αναφορές στο “Γυμνή Αλήθεια” και τους swing ρυθμούς στο “700 Ευρώ Το Μήνα”. Φυσικά υπάρχει και η απαραίτητη δόση ελληνικότητας με ενορχηστρωτικές πινελιές από όργανα όπως η λύρα, ο τζουράς και ο μπαγλαμάς. Ακόμα και το μοναδικό ζεϊμπέκικο του άλμπουμ αποκτά μια έντεχνη/κιθαριστική μορφή, η οποία δεν ξέρω όμως πόσο του πάει τελικά, ενώ την πιο αγνή μουσική ματιά θα τη βρείτε στη μελοποίηση του “Θεατρίνοι Α.Μ.” του Γιώργου Σεφέρη, όπου ο Εμμανουηλίδης –αν και πατάει σε συνηθισμένους και ασφαλείς δρόμους έντεχνης μελοποίησης– καταφέρνει να δημιουργήσει επιβλητική ατμόσφαιρα, η οποία προδίδεται ωστόσο σε σημεία από την κλισέ ερμηνεία του. Η πιο αδύναμη ίσως στιγμή είναι η συνθετική συνεισφορά της Μαρίας Παπαγεωργίου (“Ανταλλάγματα”), που παρακάμπτεται εύκολα, ειδικά συγκρινόμενη με το υπόλοιπο υλικό. Αυτό, όμως, που δεν παρακάμπτεται και δεν ξεπερνιέται καθόλου εύκολα είναι η ευφάνταστη ερμηνευτική παρουσία της Παπαγεωργίου. Άλλοτε σαν μια Ελληνίδα Beth Gibbons και άλλοτε σαν μια νέα Δήμητρα Γαλάνη, αποδεικνύει πως διαθέτει μια φωνή με ξεχωριστή χροιά, με βαθιά εκφραστικότητα και με ιδιαίτερο χρώμα, την οποία ξέρει να αποκαλύπτει με θελκτικό και ώριμο τρόπο. Ως αποτέλεσμα, όχι μόνο σηκώνει επάξια το βάρος του ερμηνευτικού κομματιού, μα το καθιστά κι ένα από τα ατού της δουλειάς. Είτε πρόκειται για ένα ακόμα φετινό δείγμα ότι το ελληνικό τραγούδι είναι ακμαίο, είτε πρόκειται έστω για ένα από τα πρώτα χελιδόνια που δείχνουν τον μακρινό και δύσκολο δρόμο προς τη νέα Άνοιξη –για να θυμηθούμε και την πρόσφατη «ενδοοικογενειακή» αβοπολίτικη διαφωνία του Σταμάτη Λεόντιου με τον Χάρη Συμβουλίδη– σημασία έχει ότι μιλάμε για μια δελεαστική δουλειά. Που απευθύνεται και στο συναίσθημα αλλά και στο μυαλό, τιμά το παρελθόν του ελληνικού τραγουδιού μα έχει και έντονα στραμμένο το βλέμμα στο μέλλον.
