Fennesz - Agora

Υπάρχει ένα αδιαμφισβήτητο ποιοτικό χαρακτηριστικό στη δράση του Christian Fennesz, πέρα από γούστα και κλίσεις: ακούς κάτι δικό του και ξέρεις ότι είναι εκείνος. Και ας μην τραγουδά –γιατί συνήθως συμβαίνει με φωνές αυτό. Ισχύει και για το Agora η παρατήρηση, το άλμπουμ δηλαδή με το οποίο επέστρεψε φέτος, 5 χρόνια μετά το Bécs.

Βέβαια, καθώς μια καριέρα μακροημερεύει, τέτοια χαρακτηριστικά γίνονται λίγο ευχή, λίγο κατάρα. Έχεις δηλαδή από τη μία ταγμένους έτοιμους να αναγορεύσουν κάθε σου δίσκο σε «αριστούργημα» στο όνομα της πρόσδεσής τους στην προαναφερθείσα ιδιαιτερότητα. Κι από την άλλη όσους κουράζονται με τα παγιωμένα εκφραστικά μέσα ενός καλλιτέχνη και τον εγκαταλείπουν για την επόμενη συγκίνηση. Συμβαίνουν και τα δύο στην περίπτωση του Agora, αποκαλύπτοντας βέβαια περισσότερα για όσους λειτουργούν είτε έτσι, είτε αλλιώς, παρά για το ίδιο το άλμπουμ.

Ο Fennesz δεν είναι τόπος εκπλήξεων, από τη στιγμή που τέλειωσαν τα '00s: ο ορίζοντας που αναλογούσε στις δυνάμεις του ως ηλεκτρακουστικού δημιουργού εκφραζόμενου με κιθάρα και λάπτοπ κατακτήθηκε στο Venice (2004) και έφτασε στα φυσικά του όρια στη σύμπραξη με τους Sparklehorse (In The Fishtank 15, 2009), παρά το ενδιαφέρον που συνέχισαν να έχουν οι συνεργασίες με τον Ryuichi Sakamoto (Flumina, 2011) ή το King Midas Sound όχημα (Edition 1, 2015). Αυτό δεν σημαίνει βέβαια ότι έπαψε να βρίσκει τρόπους να ανακινεί το μείγμα όσων έχτισαν την καριέρα του, προβαίνοντας σε ενδιαφέροντες αναστοχασμούς πάνω στις συνθετικές του προσεγγίσεις.

Στο Agora, λοιπόν, μπορεί να ξεκινάμε από την απουσία ενός «κανονικού» στούντιο –με την κρεβατοκάμαρα να αναλαμβάνει να φιλοξενήσει έναν στοιχειώδη εξοπλισμό ηχογραφήσεων– βρίσκουμε όμως στη διαδρομή τον γνωστό μάστορα των ambient τοπίων, να ελίσσεται ανάμεσα σε ψήγματα μελωδιών, παραμορφώσεις και μοτίβα που τείνουν στην κυκλικότητα. Η όλη αίσθηση είναι οικεία και παραπέμπει στο οριακό Endless Summer του 2001, αλλά η ματιά διαφέρει: εδώ ο Αυστριακός καλλιτέχνης (δείχνει να) αναζητά μια εγκεφαλική πορεία, σχεδόν αδιάφορη για το όποιο συναισθηματικό αποτύπωμα, για την «ευφορία» και για τη «μελαγχολία» που πολλοί έχουν συνδέσει με το έργο του. Κάνει έτσι μια επιλογή που θα δυσκολέψει τους αισθηματίες, όσους δηλαδή προτάσσουν το «νιώθω» στην επαφή τους με τη μουσική εμπειρία.

Δικαιώνει όμως ο Fennesz αυτήν του την επιλογή;

Οπωσδήποτε δεν ζητάει λίγα από τον ακροατή του 2019, που γενικά «βιάζεται»: έφτιαξε ένα άλμπουμ στα ακουστικά του, το οποίο ξεδιπλώνεται πραγματικά μόνο εφόσον το ακούσεις κι εσύ με ακουστικά, μένοντας συγκεντρωμένος στην πλοκή για τα 47 λεπτά της διάρκειας. Μόνο έτσι, για παράδειγμα, θα εκτιμηθεί η δουλειά στο "Rainfall", όπου τα φωνητικά της Katharina Caecilia Fennesz χάνουν την ανθρώπινη υπόστασή τους, γενόμενα ένας ακόμα ήχος ανάμεσα στους άλλους. Πρόκειται για μια αισθητική που μπορεί να μην διαθέτει άλλους άσσους στο μανίκι, μα παραμένει και καίρια, και προσωπική· δεν γίνεται να μην τη θαυμάσεις, με δεδομένους μάλιστα τους τεχνολογικούς περιορισμούς στην ηχογράφηση του Agora. Είναι αρκετή για να γίνει επιτυχημένο αντίβαρο στην επιφανειακή «ψυχρότητα» που διακρίνει τον δίσκο.

Από εκεί και πέρα, είναι αλήθεια ότι το πράγμα δεν πάει μακριά και σίγουρα δεν οδηγεί σε κάποιο σπουδαίο άλμπουμ· κυρίως γιατί λείπει ο μεγάλος άξονας στον οποίον θα ακουμπήσουν τα επιμέρους μέρη του συνόλου, ώστε να ενοποιηθεί με κάποιον τρόπο η αφήγηση της γενικότερης αναζήτησης. Παραμένει ωστόσο κάτι που αξίζει τον χρόνο όσων δηλώνουν φίλοι των ηλεκτρακουστικών/ambient αναζητήσεων, ευρισκόμενο κοντά στον πιο αυτοσχεδιαστικό χαρακτήρα των ζωντανών εμφανίσεων του Fennesz.

{youtube}k0IacFZCjmY{/youtube}