«Να ρωτήσω, μετά από αυτό, έχουμε κάτι άλλο; Όχι τίποτα δηλαδή, αλλά έχω κλείσει μια φυσιοθεραπεία στις 8:30. Θα προλάβω;» Εδώ και τρεις ώρες η Μαρίνα Σάττι πηγαίνει από τραπέζι σε τραπέζι και (πάντα χαμογελαστή) απαντά στις δεκάδες ερωτήσεις των εκπροσώπων των media που έχει προσκαλέσει η ΕΡΤ, στο πλαίσιο δημοσιότητας της φετινής Eurovision. Η υπεύθυνη PR του καναλιού την καθησυχάζει πως δεν θα αργήσει πολύ ακόμα, και η Μαρίνα δείχνοντας απολύτως άνετη και εντός comfort zone ως προς το επικοινωνιακό παιχνίδι που έχει κληθεί να παίξει αυτούς τους μήνες, ρολάρει από το πρώτο λεπτό.
«Εδώ έχεις έναν καθρέφτη πεντακάθαρο μπροστά σου που σε κοιτάζει -και σε κοιτάζει κατάματα.» είχε πει λίγο νωρίτερα ο Φωκάς Ευαγγελινός, καλλιτεχνικός διευθυντής της live παρουσίασης της φετινής ελληνικής αποστολής. Η περιγραφή είναι επιτυχής και εύστοχη. Ο «αέρας» της Σάττι είναι πολύ συγκεκριμένος, και ίδιος από τότε που πρωτοσυστήθηκε στο κοινό. Το μόνο που έχει αλλάξει εμφανώς είναι το πόσο έχει γιγαντωθεί η αυτοπεποίθησή της.
«Εγώ μικρή ήμουν πάρα πολύ καλή μαθήτρια. Φυτό –ΟΚ όχι του 20, αλλά... του 18 κι 8!- δεν ήταν όμως ότι δεν έβγαινα… δηλαδή πρώτη ήμουν στις φασαρίες! Αυτό που θέλω να πω είναι πως όταν καταπιάνομαι με κάτι πορώνομαι. Την περίοδο, για παράδειγμα, που ήμουν στο Λύκειο διάβαζα μαθηματικά κατεύθυνσης μόνη μου στην παραλία το καλοκαίρι, στην ξαπλώστρα. Ή ας πούμε όταν έδινα ειδικό αρμονίας πορωνόμουν τόσο πολύ που έλυνα θέματα αρμονίας στο λεωφορείο. Με λες και εμμονική! Οπότε τώρα λέω: Το assignment ποιο είναι; Να πάμε ως Έλληνες σε μία παρουσίαση ευρωπαϊκή και να κάνουμε κάτι στο οποίο θα φέρουμε κάτι δικό μας και κάτι ξεχωριστό και διαφορετικό, κάτι που μπορεί να τους φανεί ενδιαφέρον, να έχει κάτι από Ελλάδα, αλλά ταυτόχρονα να μπορεί να πατάει και να χρησιμοποιεί κώδικες μουσικούς ή οπτικούς ώστε να μπορεί ο άλλος που είναι από άλλη χώρα να πιαστεί και κάπως να νιώσει μία οικειότητα. Σίγουρα ΔΕΝ ήθελα να κάνω κάτι standard "γιουροβιζιονικό" που το βλέπεις και δεν καταλαβαίνεις από ποια χώρα είναι. Ήθελα να μην χρειάζεται να γράψουμε το "Greece" από κάτω για να καταλάβουμε από πού είναι αυτό που βλέπουμε».
Προφανώς, όλα τα κινητά και μαγνητοφωνάκια θέλουν να καταγράψουν ποια είναι η γνώμη της για τις αντιδράσεις που προκάλεσε το ZARI.
«Χαίρομαι που είχε έναν αντίκτυπο το τραγούδι. Από το να περνούσε και να μην ακουμπούσε, καλύτερα κάποιοι να τρελαίνονται και κάποιοι να το σιχαίνονται. Με το συγκεκριμένο τραγούδι υπάρχει και ένα ρίσκο, αλλά αυτό δεν είναι που κάνω; Πάντα;» Από τη διάθεσή της γίνεται σαφές πως ήδη στα προηγούμενα δημοσιογραφικά round tables έχει δώσει τις απαντήσεις της γύρω από τους επικριτές της -μοιάζει να μην κάνει κέφι το συγκεκριμένο topic. Το πρόσωπό της όμως αλλάζει έκφραση και το σώμα της παίρνει άλλη στάση όταν η συζήτηση πηγαίνει προς τις «ανατολίτικες επιρροές που εντοπίζονται στο ZARI».
«Μα η Ελλάδα ήταν πάντα μία χώρα που ναι μεν ανήκει στη Δύση -όπως είπε και ένας φίλος μας!- αλλά πάντα ήταν επηρεασμένη και από την Ανατολή. Αυτό άλλωστε μας μάθαιναν και στην ιστορία στο σχολείο. Ότι η Ελλάδα είναι ένα γεωγραφικό και πολιτισμικό σταυροδρόμι. Κι αυτό βγαίνει και προς τα έξω. Δηλαδή σκέψου το: Σ’όποια γωνιά της Ελλάδας και να πας, θα ακούσεις άλλους ήχους. Άμα πας στην Κέρκυρα και στο Ιόνιο θα ακούσεις κάτι που θα σου θυμίζει ιταλιάνικες καντάδες και αρέκιες, αν πας στην Ήπειρο θα ακούσεις πολυφωνικά που μοιάζουν με τα τραγούδια των εκεί γειτονικών χωρών. Κι αλλιώς στη Θράκη, στα νησιά του Αιγαίου, στην Πελοπόννησο, στην Κρήτη. Προφανώς και όλη η ιστορία της Ελλάδας και όλα όσα της έχουν συμβεί... ε, αυτό το πράγμα κάπως έχει καταγραφεί. Όλη αυτή η ανταλλαγή. Μου είχε πει μια φορά ο Χάρης ο Λαμπράκης που μου έκανε μάθημα "Τα μακάμια της Ανατολής" δηλαδή οι δρόμοι, οι κλίμακες. Είχε πει: "Η ηλικία της μουσικής της περιοχής αυτής είναι πολύ μεγαλύτερη από την ηλικία των γεωγραφικών συνόρων". Και είχε βέβαια δίκιο. Υπάρχει στην ουσία μία κοινή ρίζα μουσικά σε όλη αυτή την ευρύτερη περιοχή (Βαλκάνια, Μικρά Ασία, Ελλάδα, Ανατολή) και στη συνέχεια, ανάλογα με το πώς εκτυλίχθηκαν τα ιστορικά γεγονότα, η κάθε χώρα ανέπτυξε και την κάθε της παράδοση την ντόπια. Οπότε όλη αυτή την ανασφάλεια για το αν ακούγεται ανατολίτικο ή αν αυτό μοιάζει με Ελλάδα ή μοιάζει με κάτι άλλο… δεν την καταλαβαίνω! Μου λένε αυτός ο χορός -ο ρυθμός, το τάπα τούπα- είναι ξενόφερτος. Μα έχουμε χορέψει (το τραγουδάει) «Σ’ ένα όνειρο γλυκό μου 'πες να σε αγαπώ»... Δηλαδή όταν ακούτε αυτόν τον ρυθμό σας έρχεται στο μυαλό πρώτα το ρεγκετόν και μετά η ρούμπα;;;»
Η κουβέντα πάει προς το πολυσυζητημένο video clip του τραγουδιού.
«Προφανώς και σε ένα τρίλεπτο τραγούδι και ένα τρίλεπτο βίντεο δεν προλαβαίνεις να τα δείξεις όλα… Τι να πρωτοδείξεις; Τα νησιά, τα βουνά, τα δάση, τα ποτάμια, τις λίμνες, την πόλη, την άλλη πόλη, την Κηφισιά, την Μάντρα; Εμείς αποφασίσαμε ένα κόνσεπτ και είπαμε "αυτό θα κάνουμε". Αν κάποιος θέλει να δει περισσότερες εικόνες... μπορεί να μπει να δει κάποιο ντοκιμαντέρ της ΕΡΤ! Σε κάθε περίπτωση, δεν θεωρώ πως αλλάξαμε κάτι στην πόλη μας, δεν αλλοιώσαμε κάτι, δεν πειράξαμε κάτι. Πήγαμε στην πλατεία Μοναστηρακίου και τραβήξαμε βίντεο, στο Σύνταγμα, στην Ομόνοια, στον Λυκαβηττό. Όλο το βίντεο προφανώς είναι και κάπως χιουμοριστικό και fun (εντάξει, στη Eurovision πηγαίνουμε!) Και επειδή μου λέγανε και όλοι "Η εκπρόσωπος, η πρέσβειρα της Ελλάδος, Μαρίνα Σάττι στην Ευρώπη!", ήμουν κι εγώ σε φάση: Ώπα καλησπέρα! Φλέγον εθνικό ζήτημα! Welcome to Greece! Ε, νομίζω όλοι κατάλαβαν το χιούμορ!»
Μιλάμε για την unplugged διασκευή που δόθηκε στην δημοσιότητα πριν λίγες ημέρες. Μας εξηγεί πως αυτό το ζητάει ο Διαγωνισμός και μάλιστα θα κυκλοφορήσει άλλη μία διασκευή τον Μάιο που είναι πιο κοντά σε αυτό που έκανε στις Φωνές, πιο a cappella, ακουστικό, με όργανα. Ο χαρακτηρισμός ενός δημοσιογράφου «Τέλειο το videο της διασκευής, τρελή καλτίλα!» χτυπάει ευαίσθητη χορδή.
«Μα καλτ, γιατί; Εσύ δηλαδή δεν μεγάλωσες με τέτοιες εικόνες; Λέγαμε για διασκευή και είπα τι να κάνω; Να πω το ZARI πιάνο-φωνή (που λογικά όλοι αυτό θα κάνουν) σε ένα στούντιο με ωραίο φωτισμό; Ή να δείξουμε και κάτι ακόμα που θα είναι καινούργιο για τους ανθρώπους έξω; Οπότε τι κάναμε; Πήγαμε σε ένα σπίτι με αυλή στο Περιστέρι μιας κυρίας που ήξερε ο Γιάννης ο Μιχαλόπουλος που τράβηξε το βίντεο. Καμία καλτίλα, reality! Με ρωτήσαν πριν γιατί δεν το γύρισες στην Κηφισιά. Εμ, γιατί δεν μένω εκεί και δεν μου λέει τίποτα; Εγώ ήθελα αυτό: Κυριακή μεσημέρι, μαζώξεις στο σπίτι ή στο χωριό με το σόι, γλέντι. Τι ακριβώς το μη ελληνικό έχει αυτή η εικόνα; Δηλαδή τι έπρεπε; Να φέρουμε ένα τσαρούχι; Μου λένε: Μπορεί να είναι αυτή η πραγματικότητα στην Ελλάδα, αλλά δεν είναι κάτι που θα μου άρεσε να δείξω. Μήπως εκεί χρειάζεται να γίνει μία δουλίτσα; Δηλαδή σαν παλιά εμένα που μου άρεσε ένας γκόμενος και για να του αρέσω έκανα κάτι άλλο και προσπαθούσα να αλλάξω και δεν ήξερα ποια έπρεπε να είμαι, απλά να του αρέσω! Ε όχι! Αυτοί είμαστε! Και γ*μάει!»
Πόσο statement είναι το ZARI; Είναι ένα τραγούδι πολιτικό; Κανένας δισταγμός στην απάντηση.
«Κοιτάξτε, εγώ επειδή είμαι και ψώνιο, πιστεύω ότι κάθε τι που κάνω είναι πολιτική πράξη. Πέρα από την πλάκα, όμως. Πιστεύω ότι ο καθένας με την στάση του και την επιλογή του -το τι επιλέγει να κάνει, αλλά κυρίως να μην κάνει- το τι επιλέγει να πει, και κυρίως το τι επιλέγει να μην πει, είναι πολιτική πράξη. Είναι ένα statement. Δηλαδή το πόσο θα παραδοθείς σε κάποια standards. Το πόσο θα αντισταθείς σε αυτά τα standards. Το πόσο μπορεί να πεις "θα κάνω ό,τι γουστάρω!" -Hey, I’m gonna do it my way! Δεν γίνεται αυτό που κάνεις να μην συνδέεται με αυτό που είσαι. Εξάλλου, σίγουρα τα κοινωνικά θέματα και τα πολιτικά δρώμενα τα παρακολουθώ και με ενδιαφέρουν και έχω και άποψη και τη θέση μου, η οποία όμως δεν έχει σχέση με κόμματα και με τέτοια πράγματα, έχει κυρίως να κάνει με ανθρώπους. Οπότε για μένα, το να πούμε ότι I’m gonna do it my way και OUR way, ακόμα κι αν αυτό έχει ρίσκο -και ό,τι θέλει ας φέρει μετά -τα τα τα- ε, είναι μια θέση».
Τι έρχεται στην live παρουσίαση; Τόσο εκείνη όσο και οι συνεργάτες της κρατούν το concept μυστικό επτασφράγιστο. Το μόνο που αποκαλύπτουν είναι πως θα υπάρχουν πέντε άτομα στη σκηνή (τέσσερις χορευτές, μία κοπέλα, τρία αγόρια και η Μαρίνα) και πως χτίζει, χτίζει μια ροή και καταλήγει σε ένα "μπαμ!" στο φινάλε. «Καμία σχέση δεν θα έχει το video clip με αυτό που θα δείτε επί σκηνής. Αυτό το κόνσεπτ του νεορεαλισμού δεν θα υπάρχει, ξεχάστε το. Και να ξέρετε: Δεν υπάρχει κανένα εύρημα, υπάρχουν τρία ευρηματικά λεπτά.» δηλώνει εν είδει teasing o Ευαγγελινός.
Ο χρόνος τελειώνει, της γίνεται ένα τελευταίο «ντου». Την νοιάζει η νίκη; Έχει παρακολουθήσει τις άλλες συμμετοχές; Πώς βλέπει τον ανταγωνισμό; Έχει άγχος για τον διαγωνισμό; Η Μαρίνα κάνει μια παύση, μια συνεργάτιδά της τής λέει «ώρα για φωτογράφιση;» Μας ευχαριστεί χαμογελαστή, σηκώνεται:
«Εγώ πάω σε φεστιβάλ, εσείς άμα θέλετε μπορείτε να παρακολουθήσετε διαγωνισμό!»
Η Ελλάδα διαγωνίζεται τρίτη στον δεύτερο ημιτελικό της Eurovision 2024, ο οποίος θα πραγματοποιηθεί την Πέμπτη 9 Μαΐου 2024 στο Μάλμε της Σουηδίας.
Διαβάστε επίσης:
Ο Επίτροπος αναλύει τις 6 πλευρές του Ζάρι
Θάλαμος Επικοινωνίας με τον Επίτροπο: Αυτό με τη Μαρίνα Σάττι
Μαρίνα Σάττι - YENNA (album review)
H Μαρίνα Σάττι δεν το ‘χει ανάγκη το playback (live review)
Συνέντευξη - Podcast: Μαρίνα Σάττι Uncut