Πριν μερικά χρόνια, ο Αργύρης Ζήλος, μεταξύ τυρού και αχλαδίου, μου είπε ότι «το Band On The Run είναι ο καλύτερος δίσκος της ποπ». Πρόκειται για δήλωση που σίγουρα σηκώνει πολλή συζήτηση. Αν όμως δεν επιχειρήσουμε να εστιάσουμε σε έναν δίσκο αλλά σε έναν καλλιτέχνη, τότε μπορούμε πολύ πιο ασφαλώς να αποφανθούμε ότι ο Paul McCartney είναι ο σημαντικότερος εν ζωή ποπ δημιουργός.
Ο McCartney είναι σήμερα 74 ετών –ένας νέος της εποχής, όπως τραγουδούσε κάποτε ο Γιώργος Ζαμπέτας. Και το να οργώνει την υφήλιο για συναυλίες, δεν είναι βέβαια κάτι που έχει ανάγκη, από οικονομική άποψη μιλώντας. Έχοντας όμως ζήσει όλη του τη ζωή μέσα στη μουσική, ο Βρετανός μοιάζει να χρειάζεται την επικοινωνία με (και την ανατροφοδότηση από) το κοινό του. Κι έτσι συνεχίζει να το κάνει, παρότι πολλοί τον βλέπουν με καχυποψία· όχι τώρα, αλλά εδώ και δύο δεκαετίες τουλάχιστον.
Εν έτει 2016, μια συναυλία του Macca περιλαμβάνει ισορροπημένες δόσεις τραγουδιών από κάθε περίοδο της καριέρας του: από τους Beatles, από τους Wings, από τη σόλο πορεία του. Ο τύπος αυτός, άλλωστε, μπορεί να υπερηφανεύεται ότι κατάφερε να σκίσει καλλιτεχνικά και εμπορικά και στις τρεις χρονικές ζώνες της καλλιτεχνικής του ζωής, ξεκινώντας μάλιστα κάθε φορά (σχεδόν) από την αρχή.
Στο «εξοχικό» αμφιθέατρο Waldbühne του Βερολίνου, ο ήρωάς μας έδωσε ένα σόου υψηλών στάνταρ, για χάρη των 22.000 και πλέον παραληρούντων περευρισκομένων (αναμενόμενα υψηλού ηλικιακού μέσου όρου, μα με σημαντική παρουσία νέων, παιδιών και μωρών σε καρότσια). Φωτισμοί, βιντεοπροβολές σε 3 γιγαντοθόνες, απίστευτα καθαρός αλλά και δυναμικός ήχος, και βέβαια η ικανότατη μπάντα που τον ακολουθεί εδώ και 15 χρόνια πλέον, συνέβαλαν στην παρουσίαση μιας επιλογής τραγουδιών που δεν μπορεί παρά να αποτελεί σπαζοκεφαλιά για τον Macca, με δεδομένο το εύρος της δισκογραφίας του.
Το μενού, λοιπόν, περιελάμβανε τα περισσότερα από τα πλέον γνωστά τραγούδια του ("Yesterday", “Eleanor Rigby”, "Let It Be", "Let Me Roll It" και πάει λέγοντας), δίπλα σε κάποια από τα «κρυφά» ("Letting Go", "Temporary Secretary"), αρκετά από τα πιο πρόσφατα (την περσινή συνεργασία του με τον Kanye West και τη Rihanna, καθώς και επιλογές από το New του 2013), όπως και το παλαιότερο δισκογραφημένο κομμάτι του ("In Spite Of All The Danger", από την εποχή των Quarrymen).
Και τι δεν έκανε ο McCartney στις 2,5 ώρες και κάτι που βρέθηκε επί σκηνής εκείνο το βράδυ: θυμήθηκε τους απελθόντες συντρόφους του John Lennon, Linda McCartney, George Harrison, George Martin και Jimi Hendrix, υπήρξε κεφάτος και επικοινωνιακός, μίλησε αρκετά γερμανικά (από σκονάκι βέβαια), θυμήθηκε αστείες ιστορίες από τη ζωή του (όπως αυτή από τη συναυλία του στην Κόκκινη Πλατεία της Μόσχας και τους διαλόγους που είχε με υπουργούς της τότε ρωσικής κυβέρνησης), ανέβασε μέλη του κοινού στη σκηνή (έναν μπαμπά με τον γιο του από την Ιαπωνία, που του ζήτησαν να υπογράψει τη δικαιολόγηση των απουσιών του μικρού από το σχολείο –δέχτηκε τελικά), και επιδόθηκε στο αγαπημένο του σπορ: το ανέμισμα σημαιών. Όχι μόνο της γερμανικής και της βρετανικής, η οποία απέκτησε νέο νόημα ενόψει του δημοψηφίσματος για το Brexit, αλλά και εκείνης του LGBT κινήματος, δηλώνοντας «we stand together with Orlando».
Ακόμα και για κάποιον που έχει γνώση του συνόλου της πορείας του McCartney και έχει δει σχεδόν όλες τις καταγραφές συναυλιών του απ' όσες κυκλοφορούν (σε βιντεοκασέτα, DVD, YouTube), μία εκ του σύνεγγυς εμπειρία έχει και πάλι πράγματα να αποκαλύψει –ή, έστω, να τονίσει/υπενθυμίσει. Όπως την απαράμιλλη μουσικότητά του, την άνεση με την οποία μεταπηδά από το ένα όργανο στο άλλο (μπάσο, κιθάρα, πιάνο, γιουκαλίλι), μα και από τη μία ατμόσφαιρα στην επόμενη: από τις μπαλάντες στις ροκιές, από τη φουλ ηλεκτρική μπάντα σε πιο ακουστικές στιγμές, καθώς και σε ένα σύντομο σόλο πέρασμα. Α! Και ότι τα πυροτεχνήματα και οι φωτιές στο "Live And Let Die" πάντα θα υστερούν ειδωμένα σε οθόνη, οσοδήποτε υψηλής ευκρίνειας, οσοδήποτε πολλών γωνιών λήψης.
Υπάρχει βέβαια και το θέμα της φωνής του: της σπουδαίας φωνής πάνω στην οποία στηρίχθηκε πάντα η αστείρευτη μελωδικότητα των τραγουδιών του. Ο McCartney δεν έχει την «πολυτέλεια» που απολαμβάνουν στα γεράματά τους ο Bob Dylan και ο Leonard Cohen, για παράδειγμα –λόγω των από πάντα περιορισμένων δυνατοτήτων τους– ούτε προφύλαξε ποτέ τις χορδές του. Κι εξακολουθεί να τα δίνει όλα κάθε βραδιά, ακόμα κι αν είναι πια φανερό ότι η φθορά είναι μεγάλη. Και πάλι, όμως (στο Βερολίνο τουλάχιστον), οι ερμηνείες του ήταν καλύτερες από ό,τι ανέμενα βασισμένος σε πρόσφατα κλιπάκια απ’ το διαδίκτυο. Πράγμα που έχει φυσικά να κάνει με το ότι κανένα βιντεάκι δεν μπορεί να μεταφέρει την ενέργεια που πηγαινοέρχεται στον συναυλιακό αέρα, αλλά και χάρη στον απίστευτο ντράμερ Abe Laboriel Jr., ο οποίος λειτουργεί ως βοκαλίστας-σκιά του πρωταγωνιστή.
Έχω ακούσει και διαβάσει κάποιους να υποστηρίζουν ότι τα σόου του McCartney παραείναι ασφαλή και υπολογισμένα. Υπάρχει αλήθεια στον ισχυρισμό, όμως αυτός είναι ο Paul McCartney. Και είναι βέβαιο ότι ο προσεκτικός παρατηρητής θα εντοπίσει στις συναυλίες του, πέρα από τον επαγγελματία μουσικό που έχει σκηνοθετήσει και την παραμικρή λεπτομέρεια, και τις υπόλοιπες περσόνες του: τον άριστο χειριστή των διαθέσεων του κοινού, τον επικοινωνιακό, χιουμορίστα οικοδεσπότη, τον ευσυγκίνητο βετεράνο που θα σκουπήσει τα δάκρυά του στο “My Valentine”, τον «διαβολάκο» που θα κουνήσει επιδεικτικά τον πισινό του προς το κοινό κατά τη διάρκεια ενός σοβαρού τραγουδιού όπως το “And I Love Her”. Θα δει όλες αυτές τις προσωπικότητες πάνω στο σανίδι, τη μία δίπλα στην άλλη –ή, καλύτερα, τη μία μέσα στην άλλη.
Και θα τις δει όλες μαζί να συνθέτουν το πρόσωπο του καλλιτέχνη που γεννήθηκε μέσα από τις συνθήκες οι οποίες επικρατούσαν στη μεταπολεμική Βρετανία, και που, με λίγη βοήθεια από τους φίλους του, τις «περπάτησε» εκείνες τις συνθήκες και κατάφερε να γίνει ο κατεξοχήν παγκόσμιος λαϊκός καλλιτέχνης της μουσικής του 20ού αιώνα.
Είμαστε τυχεροί, λέω εγώ, που τον έχουμε κοντά μας και στον 21ο, ενεργό και μάχιμο.
Setlist
A Hard Day's Night
Save Us
Can't Buy Me Love
Letting Go
Temporary Secretary
Let Me Roll It/Foxy Lady
I've Got A Feeling
My Valentine
Nineteen Hundred And Eighty-Five
Here, There And Everywhere
Maybe I'm Amazed
We Can Work It Out
In Spite Of All The Danger
You Won't See Me
Love Me Do
And I Love Her
Blackbird
Here Today
Queenie Eye
New
The Fool On The Hill
Lady Madonna
FourFiveSeconds
Eleanor Rigby
Being For The Benefit Of Mr. Kite!
Something
Ob-La-Di, Ob-La-Da
Band On The Run
Back In The U.S.S.R
30. Let It Be
31. Live And Let Die
32. Hey Jude
Encore
33. Yesterday
34. Hi, Hi, Hi
35. Birthday
36. Golden Slumbers
37. Carry That Weight
38. The End
{youtube}wOjZHsSWS2k{/youtube}
