Έχω υπάρξει άτυχος με τη μεγάλη κυρία των Βαλκανίων, Esma Redzepova. Την έχω χάσει σε ζωντανή της εμφάνιση στην Ελλάδα δις (σε Πάτρα και Half Note), εξαιτίας τρομερών αναποδιών. Η τρίτη όμως είναι και η φαρμακερή! Αφήσαμε λοιπόν το «ζειν εις τα στενά» και πιάσαμε τα σαλόνια του Μεγάρου Μουσικής Αθηνών, κύριοι…
Η κοινή εμφάνιση της Esma Redzepova με την Ξανθίππη Καραθανάση ήταν με μια λέξη μοναδική. Εξώστες και πλατεία είχαν γεμίσει από νωρίς (με σχετικά ετερόκλητο κόσμο). Κρίμα, αλλά κανείς Έλληνας Roma δεν βρέθηκε στο Μέγαρο για να απολαύσει τη «Βασίλισσα της μουσικής των Roma» - και κάτι μου λέει αυτό για το επίπεδο της πολιτικής του Κράτους μας προς την εν λόγω ευαίσθητη πληθυσμιακή ομάδα. Η Ξανθίππη Καραθανάση ξεκίνησε θερμά τη συναυλία, ερμηνεύοντας σε δυο μέρη, με μεγάλη μαεστρία και πάθος. Στο πρώτο μέρος, παραδοσιακά κομμάτια όπως τα “Γιάννη Μου Το Μαντήλι Σου” και «Μωρή Κοντούλα Λεμονιά” συνεπήραν τον κόσμο. Η συνοδεία δε δυο πολύ «τεχνιτών» λαγουτιέρηδων ομόρφυνε τη μουσική ατμόσφαιρα. Στο δεύτερο μέρος, σειρά στα αναλόγια πήρε και μια εικοσαμελής χορωδία (ο Φάρος) για να σιγοντάρει τη μεγάλη φωνή της Καραθανάση σε πιο «έντεχνα» τραγούδια. Οι ερμηνείες της σε τραγούδια-σταθμούς όπως το “Όμορφη Πόλη” και το “Βρέχει Στη Φτωχογειτονιά” απόδειξαν, για άλλη μια φορά, γιατί η συγκεκριμένη καλλιτέχνιδα αποτελεί μια από τις σπουδαιότερες φωνές που έχει αναδείξει αυτός ο «υδροκέφαλος», ενίοτε, τόπος… Εδώ να σημειώσουμε το εξής αρνητικό (το οποίο θα περιγράψουμε και στη συνέχεια εντονότερα). Η είσοδος της Ξανθίππης Καραθανάση στη σκηνή συνοδεύτηκε με μεγάλη αμηχανία από την ίδια και το κοινό… Το μικρόφωνό της δεν λειτουργούσε!
Διάλλειμα, αλλαγή ορχήστρας και στη σκηνή τα λαγούτα αντικαταστάθηκαν από μια εύθυμη παρέα Τσιγγάνων. Το θρυλικό κλαρίνο, η τρομπέτα και το ακορντεόν έλαβαν «θέσεις μάχης» σε ένα μεγαλειώδες εισαγωγικό θέμα, όπου οι Βαλκάνιοι μουσικοί έκαναν μια μικρή, αλλά πολύ ρυθμική, επίδειξη ικανοτήτων. Η δε Esma Redzepova ζυγίζει – καλλιτεχνικά μιλώντας – έναν τόνο. Όχι μόνο λόγω φωνής και της σαγηνευτικής της σκηνικής παρουσίας, αλλά και γιατί διαθέτει γοητεία και κινήσεις 20άρας… Δυστυχώς, ο ήχος πάλι δεν τη βοήθησε. Μου αρέσει που σε διάφορα διαδικτυακά φόρουμ αντιπαρερχόμαστε για την έλλειψη συναυλιακών χώρων και ηχητικών κάποιας αισθητικής. Κι εδώ κοτζάμ Μέγαρο και δεν είχε ένα ζευγάρι αξιόλογων μόνιτορ και μικροφώνων για τη Redzepova… Ο εκνευρισμός μάλιστα του μουσικού ο οποίος έπαιζε ακορντεόν ήταν πασιφανής, μιας και τίποτα δεν έδειχνε να λειτουργεί ομαλά. Ωστόσο ο υψηλός επαγγελματισμός τόσο της Esma όσο και της μπάντας της άμβλυναν την κακή ηχητική.
Κομμάτια όπως τα “Romano Oro”, “Lioubovna” και “Ibrahim Ibrahim I Love You” έκαναν ένα αμφιθέατρο να ξεχνάει ότι βρίσκεται σε Μέγαρο. Η μεγάλη στιγμή της Βασίλισσας έφτασε όταν κατέβηκε από τη σκηνή για να περιφερθεί περιμετρικά της πλατείας και να τραγουδήσει, ανάμεσα στο κοινό, τη μεγάλη της επιτυχία “Meda Sijum Ternori”. Εκεί την έβλεπες και την απολάμβανες στις πραγματικές της διαστάσεις: ανάμεσα δηλαδή σε ανθρώπους, έστω κι αν αυτοί φορούσαν όλοι καλόβαλτα συνολάκια ή κοστούμια.
Η σημαία των Βαλκανίων «πέταξε» περήφανα στο κλείσιμο της συναυλίας, όταν η Esma κάλεσε την Ξανθίππη στη σκηνή για ένα από κοινού τραγούδι. Η Εsma αποχαιρέτησε με το “Caje Sukarije” (το πασίγνωστο σε όλους από τη ταινία Borat), που εξήγησε πως το έγραψε σε ηλικία μόλις δέκα ετών. Το χειροκρότημα που τράνταξε την αίθουσα για πάνω από τέσσερα λεπτά απευθυνόταν τελικά – και δικαιωματικά – και στις δυο κυρίες. Ήταν τόσο πηγαίο, ώστε σκέφτηκα πως καταρρίπτει τις θεωρίες του Ελία Κανέττι περί κλειστών μαζών… Μια εξαιρετική συναυλία.
