«Η εκδίκηση της κανονικότητας» θα μπορούσε να είναι ο τίτλος της μουσικής παράστασης του Φοίβου Δεληβοριά και της Μάρθας Φριντζήλα, που παρουσιάστηκε για τελευταία φορά στην Τεχνόπολη την περασμένη Τετάρτη. Μια παράσταση με τραγούδια που πηγάζουν από την καθημερινότητα ενός «κανονικού» ανθρώπου και που συγκινούν ή διασκεδάζουν τον καθένα. Χωρίς στεγανά και χωρίς εστετισμούς.
Ο συνδυασμός στοιχείων είναι πλέον το Άλφα και το Ωμέγα για τις μουσικές παραστάσεις, δεδομένης της τραγικά βαρετής επανάληψης των χιλιοειπωμένων. Πόσο να αντέξεις να ακούς τα ίδια τραγούδια από τα ίδια στόματα τα τελευταία 30 χρόνια; Πόσο να χειροκροτήσεις πια τις δειλές παραλλαγές της μεταπολιτευτικής μουσικής έκφρασης; Δεν είναι να απορεί κανείς γιατί το κοινό των συναυλιών των «ιερών τεράτων» μεγαλώνει ηλικιακά και φθίνει ευθέως ανάλογα με το πέρασμα των ετών. Ζούμε σε άλλη εποχή, πολιτικά, αξιακά και πολιτισμικά. Και –ευτυχώς– υπάρχουν δημιουργοί που καταφέρνουν να προβοκάρουν τον κόσμο, σεβόμενοι τις συνισταμένες δυνάμεις και τις αντιστάσεις.
Ο Δεληβοριάς και η Φριντζήλα, δηλαδή ο καλύτερος ίσως σημερινός Έλληνας τραγουδοποιός και μία από τις αρτιότερες τραγουδίστριες, εγγυώνται από μόνοι τους έναν ενδιαφέροντα συνδυασμό. Εκείνοι όμως δεν αρκέστηκαν στο να παρουσιάσουν τα τραγούδια του ρεπερτορίου τους + άλλες δυο-τρεις διασκευές, για να έχουν εγγυημένο αποτέλεσμα. Έριξαν αντίθετα το κύριο βάρος στην ευθυμία και συνέθεσαν μια λίστα με ανατροπές, πανέξυπνες διασκευές και αγαπημένα τραγούδια.
Τα παραπάνω είναι ίσως λίγο-πολύ γνωστά σε όσους παρακολούθησαν το δίδυμο τον χειμώνα, αλλά μερικές παρατηρήσεις παραμένουν χρήσιμες ώστε να επιπλεύσουν και κάποια χρήσιμα συμπεράσματα. Ξεκινώντας από το στήσιμο, η λιτότητα του μπάσου, των ντραμς και των πλήκτρων υπήρξε τις περισσότερες φορές ευρηματική, αλλά και μερικές φορές άνευρη. Ήταν εντυπωσιακή, για παράδειγμα, η απόδοση του “Εγώ Δεν Πάω Μέγαρο”, με τις εξάρσεις και με τη χιουμοριστική «σκοτεινιά» να φέρονται εις πέρας υποδειγματικά. Από την άλλη, έμοιαζε να λείπει το έξυπνο τσίμπημα στη “Μπόσα Νόβα του Ησαΐα” ή στο “Ένας Σκύλος Στο Κολωνάκι”.
Ακόμα όμως και στις σχετικά αδύναμες στιγμές της ενορχήστρωσης, η ερμηνεία των δύο πρωταγωνιστών όχι μόνο έσωζε την παρτίδα, αλλά ουσιαστικά εμβάθυνε στην όλη προσπάθεια. Ο Δεληβοριάς, όντας χαρακτηριστικός και ιδιαίτερος μέσα στην αμεσότητα και στη γήινη έκφρασή του, είναι ο καλύτερος ερμηνευτής των τραγουδιών του. Η Φριντζήλα πάλι, ακόμα κι αν έχει συνδέσει το όνομά της με κάποια αδύναμα τραγούδια του Θανάση Παπακωνσταντίνου ή με επανεκτελέσεις, είναι τεχνικά αξιοθαύμαστη. Η “Άλλη Καρδιά”, λοιπόν, δεν μπορεί να ερμηνευτεί καλύτερα από κάποιον άλλον πέραν του δημιουργού του. Και μόνο η εκτέλεση της Φριντζήλα στο “Θα Με Δικάσει” μπορεί να συγκριθεί με το ανατριχιαστικό τραγούδισμα της Σωτηρίας Μπέλλου.
Στο σύνολό της, η παράσταση στην Τεχνόπολη είχε ξεκάθαρα πανηγυρικό αέρα, αλλά όχι πανηγυρτζίδικο. Ήταν δηλαδή μια απολύτως σοβαρή παράσταση, με πολύ χιούμορ, αλλά όχι χαβαλέ. Και μάλιστα με προεκτάσεις υπόγεια πολιτικές. Προσέξτε π.χ. τη γραμμή που φτιάχνει η “Ντισκοτέκ” του Τουρνά και των Ημισκουμπρίων, με το “Εγώ Δεν Πάω Μέγαρο”, την “Ευρώπη” του Πανούση, το ρεμπέτικο του Μπάτη, το “Λαϊκό Τσα-Τσα”, την εκδοχή του Θέμη Αδαμαντίδη στο “Careless Whisper” και τη γραφή του Μάνου Χατζιδάκι. Είναι μια αναδρομή που δείχνει πώς σκεφτόμασταν τότε και πού έχουμε φτάσει τώρα. Μια εκπληκτική ευκαιρία να δούμε την εξέλιξη αυτού του λαού, πού ακριβώς ίδρωσε, πού γέλασε, πού συγκινήθηκε. Για να αντιληφθούμε έτσι τι μας προσφέρθηκε, τι πετάξαμε και τι κρατήσαμε.
Αδύνατον βέβαια να γνωρίζει κανείς αν οι συντελεστές της παράστασης είχαν αυτόν τον άξονα κατά νου, αλλά δεν είναι τυχαίο ότι οι άνθρωποι που δημιούργησαν τα ειπωμένα τραγούδια ήταν άνθρωποι με ιδιαιτερότητες, ιδιοτροπίες και παρεκτροπές. Άνθρωποι αυθεντικοί, οι οποίοι κρατούσαν μια περίεργη σχέση με τη δημοσιότητα ή που το σταριλίκι τούς δημιουργούσε αποστροφή. Και τα τραγούδια τους, αρκετά εκ των οποίων ήταν «δεύτερης αξίας», έχουν σκάψει το συλλογικό υποσυνείδητο ακριβώς επειδή εδράζονταν σε έναν κώδικα ρεαλιστικό και καθημερινό.
Σπουδαίο λοιπόν το επίτευγμα των Δεληβοριά και Φριντζήλα. Κατάφεραν –με υποδειγματική ροή– να πετάξουν τα ειωθότα, να σκανδαλίσουν τον κόσμο ανατρεπτικά μα όχι μεταμοντέρνα και να δείξουν ότι στο απλό, στο πραγματικό, στο άμεσο και στο φαινομενικά ευτελές μπορεί να κρύβονται χιλιάδες συναισθήματα.
{youtube}VsCw1XZMCLc{/youtube}
