Ακούμε πολλές φορές (και τώρα) ότι το παρελθόν είναι η βάση για το μέλλον μας κι αυτό είναι λαμπρότερο όταν προβάλλει κι επανασυστήνει τον ιστορικό μας πλούτο. Αν κρίνουμε από τις συναυλιακές αναγνώσεις του μεγάλου εθνικού μας συνθέτη Σταύρου Ξαρχάκου, όλα αυτά τα χρόνια, τα αφιερώματα αυτά μπορούν να γίνουν και δημιουργικά και με λόγο ύπαρξης, ενίοτε και ανατρεπτικά για πολλούς που δεν έχουν εντρυφήσει. Ενδεικτικά, από τα αφιερώματα στους Νίκο Γκάτσο, Μάνο Χατζιδάκι, έως αυτό στον Βαμβακάρη το 2019 (όπου ανακάτεψε τη δωρική λαϊκότητα του Βαμβακάρη με λόγιες ή/και τζαζ παρεκκλίσεις) ή αυτό του Σεπτεμβρίου του 2021 με το «Θέλει αρετή και τόλμη το... Τραγούδι», κάθε συναυλιακός κύκλος του Ξαρχάκου έχει μικρά ή μεγαλύτερα ψήγματα αυτής της δημιουργικής «ανασύνθεσης» και επεξεργασίας του πρωτογενούς υλικού. Και μην ξεχνάμε ότι βρισκόμαστε σε μια τέτοια εποχή, στην οποία το ηλικιακό target group όσων ανακαλύπτουν αυτό το υλικό, δεν είναι το (μέχρι πριν λίγα χρόνια) αναμενόμενο. Από τα πολλά νέα παιδιά που το σπουδάζουν με οποιονδήποτε τρόπο, στις μπάντες που το αποδομούν και το κάνουν μια πιο σύγχρονη, διονυσιακή rock εμπειρία, κάτι κινείται.
Δεν είναι υπερβολή να πούμε ότι με τον Σταύρο Ξαρχάκο γνωρίζεις ότι το στοίχημα σεβασμού και ταυτόχρονα αναδόμησης (και όχι αποδόμησης, που είναι κάτι πολύ διαφορετικό) είναι σχεδόν πάντα κερδισμένο, γι' αυτό και ένα αφιέρωμα σε παραδοσιακά ελληνικά ακούσματα μπορεί να σταθεί ως γέφυρα ανάμεσα στις διαφορετικές κουλτούρες που ευαγγελίζεται το Sani Festival, ένα φεστιβάλ που ξεκίνησε με jazz πυρήνα και στη συνέχεια έκανε ανοίγματα σε διαφορετικές ρίζες-παραδόσεις που έχουν το χαρακτήρα της επανασύστασης στο κοινό ή και αναδόμησης.
Για όλους όσοι βρίσκεστε αυτό το διάστημα στη Χαλκιδική ή στα πέριξ αυτής, υπάρχει μία πρόταση που αξίζει να προσέξετε. Και να παρακολουθήσετε, βέβαια, ειδικά σε αυτόν τον μαγευτικό χώρο-λόφο. Αυτό το Σάββατο, 19 Αυγούστου, ο Σταύρος Ξαρχάκος παρουσιάζει εκεί τη συνέχεια αυτού του παραδοσιακού κύκλου με την προσωπική, διεισδυτική του ματιά στον πλούτο της δημοτικής μας παράδοσης. Οι μουσικές αφηγήσεις που έφτασαν ως εδώ από στόμα σε στόμα, διασκευασμένες από τον ίδιο, έχουν αυτό το φίλτρο σεβασμού και ανατροπής που αναμένουμε και είναι ένα από τα πιο ενδιαφέροντα project του καλοκαιριού.
Ούτως ή άλλως, φέτος το Sani Festival συνεχίζει την πιο ευρεία προσέγγισή του σε διαφορετικές κουλτούρες, κοινά και είδη μουσικής (από την εμφάνιση της Dianne Reeves, της Sarah Brightman και των Bonnie Tyler & Chris Norman και την εξασφαλισμένη επιτυχία αυτής των UB40 -κατά την Ali Campbell εκδοχή τους πλέον- έως την ποπ του Tom Odell και των 1,5 δις ακροάσεων στο Spotify το Σάββατο που μας πέρασε). Συνηθίζουμε, βέβαια, να βρίσκουμε στο πρόγραμμα του Sani Festival την αμιγώς ελληνική ημέρα, αλλά η φετινή εκδοχή αυτής έχει ένα ενδιαφέρον project στο οποίο «η ποντιακή λύρα συνομιλεί με την κρητική κι από κοινού συνδιαλέγονται με τον ηλεκτρικό ήχο». Είναι αυτό που αναμένει κανείς από τη ματιά του Ξαρχάκου σε ένα μουσικό οδοιπορικό από τον Πόντο ως την Κρήτη, ειδικά με τη συνοδεία σύγχρονων μουσικών οργάνων, αλλά και δύο ερμηνευτών - εκπροσώπων της παράδοσης, του «Χαΐνη» Δημήτρη Αποστολάκη (Κρήτη), και του Αλέξη Παρχαρίδη (Πόντος), μαζί με την Ηρώ Σαΐα.
Εδώ η σύνδεση είναι προφανής: η λύρα. Η ποντιακή και η κρητική. Η μπάντα του θα είναι σε ένα μεγάλο βαθμό αυτή που τον συνόδευσε στις πρόσφατες sold out εμφανίσεις του στο Ηρώδειο (όχι στα πλαίσια του ίδιου προγράμματος), αλλά θα είναι μαζί και οι μουσικοί του Παρχαρίδη, για τις πιο ορθόδοξες αναγνώσεις/αποδόσεις. Κάτι που σημαίνει ότι θα έχουμε πιάνο, ακορντεόν, μπουζούκι, λάουτο, πνευστά, σαντούρι, ποντιακή λύρα, φλάουτο, βιολί, αλλά και ηλεκτρικό μπάσο, κιθάρες και drums.
Εμείς θα βρεθούμε εκεί αυτό το Σάββατο, όπως άλλωστε και πέρσι, στον Bob Geldof που ούτως ή άλλως ήταν μια εικόνα της νέας, ακόμα πιο ευρείας, crossover και ποπ, καλλιτεχνικής πορείας του Sani. Πολύ διαφορετικές συναυλιακές περιστάσεις, διαφορετικά τα ζητούμενα, αλλά όπως ακριβώς μας εξιτάρει μια ξεκάθαρη ματιά στην ιρλανδική παράδοση, άλλο τόσο (και περισσότερο) παρακολουθούμε με ενδιαφέρον την απόπειρα να ζωντανέψει στο σήμερα αυτό το προϊόν αλλεπάλληλων μουσικών αφηγήσεων (και πιο οικείων). Προφανώς και δεν είναι για όλους, αλλά είναι σίγουρα για πολλούς και όχι μόνο γι' αυτούς που προτάσσουν ως βασικό ζητούμενο να μη χαθεί η παράδοση, χωρίς να επιχειρούν να τη φέρουν (με όποιον τρόπο) στο σήμερα.
Τα λέμε το Σάββατο 19 Αυγούστου, στον γνωστό λόφο της Σάνης, στην προτελευταία εμφάνιση του φετινού προγράμματος, ακριβώς πριν από αυτή του σπουδαίου jazz σαξοφωνίστα Jan Garbarek το επόμενο (26/8), ο οποίος επίσης δεν θα αποδεχόταν τόσο εύκολα τον όρο jazz, μετά από project που διασταυρώνουν διαφορετικούς μουσικούς κόσμους και κουλτούρες.
Με έναν τρόπο, με ορθόδοξες και φαινομενικά ανορθόδοξες επιλογές, τα δύο τελευταία χρόνια το Sani Festival φαίνεται να δίνει μια πιο ζορισμένη (λόγω αυτών) εκδοχή προγράμματος που προσπαθεί να συνδυάσει εμπορικά ονόματα και την επιτυχία με προαναφερθέν statement αναδόμησης, όσο είναι αυτό εφικτό για το core κοινό στο οποίο απευθύνεται. Κι αυτό από μόνο του, όσο κι αν το θεωρεί κανείς δεδομένο, δεν είναι καθόλου εύκολο.
