Όταν ακούς Ηρώδειο, Malkovich και μουσική έχεις ήδη εξασφαλίσει ένα εισιτήριο. Όταν διαβάζεις τι πρόκειται να δεις ή κάνεις μια μικρή αναζήτηση σε άρθρα και βίντεο προηγούμενων παραστάσεων επιβεβαιώνεις ότι ο αυθορμητισμός σου για ακόμα μία φορά δεν σε πρόδωσε.
Το βράδυ της Πέμπτης, ευτυχώς από θέμα κρύου ήταν ένα γλυκό βράδυ. Το Ηρώδειο τον Οκτώβρη δεν ξέρω αν το φωτίζουν διαφορετικά, αλλά εμένα μου φαίνεται πιο όμορφα φωτισμένο. Είχα να δω πολύ καιρό το Ωδείο του Ηρώδη Αττικού τόσο ασφυκτικά γεμάτο. Η παράσταση ξεκίνησε με μια μικρή καθυστέρηση. Η είσοδος των μουσικών και του Malkovich στη σκηνή ήταν αυτή που θα περίμενε κάποιος. Μουσικοθεατρική παράσταση που δεν χρειάζεται κοστούμια και σκηνικά. Ένα πανέμορφο πιάνο στην μέση της σκηνής, δύο βιολιά, μια βιόλα, ένα τσέλο, οι καρέκλες των μουσικών και δύο σετ τραπεζάκια και καρέκλες καφενείου αριστερά δεξιά αρκούν.
Η υπόθεση γνωστή. Ο John Malkovich, ως “κακός” κριτικός, διαβάζει σωρεία αρνητικών κειμένων που έχουν γραφεί για τους σημαντικότερες κλασικούς συνθέτες και την πιο όμορφη μουσική στην ιστορία της κλασικής μουσικής. Στον αντίλογο -σε ρόλο μικρό σε ό,τι αφορά στα λόγια- οι πραγματικοί μουσικοί που παίζουν στο πλάι του τις συνθέσεις των δημιουργών στις οποίες αναφέρονται τα αρνητικά σχόλια ως επί το πλείστον – γιατί κάποια αναφέρονται ακόμα και στην εξωτερική εμφάνιση των μουσικών- και μέμφονται με τρόπο ευρηματικό τα λόγια των μουσικοκριτικών. Στα περισσότερα σημεία αρκεί πραγματικά η μουσική που ακούγεται για να ειρωνευτεί/διαψεύσει/σαρκάσει τις λέξεις των μουσικοκριτικών ή να μας κάνει να σκεφτούμε το σχόλιο στην μουσική του Aleksey “What the F***?”.
Τη στιγμή που ακούς τη χειρότερη κριτική για ένα κομμάτι, ακούς την πιο όμορφη σύνθεση κι ο Aleksey Igudesman έχει κάνει τόσο καλή δουλειά στο συνταίριασμα κειμένου-σύνθεσης που οι λέξεις έρχονται και κάθονται επιτυχημένα ακριβώς πάνω στο σημείο του κομματιού που ακυρώνει κάθε φορά ο μουσικοκριτικός. Ήταν πολλές οι φορές κατά τη διάρκεια της παράστασης που γυρίσαμε ο ένας στον άλλο και αναρωτηθήκαμε το προφανές: «Πραγματικά αυτό κάθισε κάποιος και το έγραψε;» Γιατί δεν μπορεί να ακούς Debussy κι ο άλλος να σου γράφει για τα τριγωνικά αυτιά του. Ούτε Bach και να διαβάζεις ότι η μελαγχολία του είναι η μελαγχολία της ανικανότητας.
Ένα ξεκαρδιστικό κοκτέιλ γραπτών κειμένων για κορυφαίες συνθέσεις κλασικής μουσικής των τελευταίων αιώνων σε σύλληψη, συλλογή κειμένων και κείμενο του βιολιστή και συνθέτη Aleksey Igudesman. Στο σημείο αυτό να πω ότι δεν γνώριζα κανέναν από τους μουσικούς, τους έψαξα εκ των υστέρων πολύ και πραγματικά αξίζει μια σύντομη αναζήτηση για να επιβεβαιώσει κάποιος την εξαιρετική τους αγάπη για την κλασσική μουσική και το επί πολλά χρόνια παίδεμα τους στον χώρο. Η μεταξύ τους χημεία αποδεικνύει και τη συνεργασία τους σε πολλά έργα και παραστάσεις εκτός αυτού. Τα φώτα σε αυτή την παράσταση μπορεί να συγκεντρώνονται στο πρόσωπο του κύριου Malkovich, αλλά, αν δεν υπήρχε αυτό το μουσικό σύνολο κι αυτές οι εκτελέσεις, τα πράγματα πιθανότατα θα ήταν πολύ διαφορετικά.
Ο Malkovich από την άλλη είναι πράγματι ο πιο ιδανικός αφηγητής στην ιστορία του σύγχρονου θεάτρου. Η χροιά της φωνής του και η άρθρωσή του είναι ό,τι καλύτερο έχω ακούσει πίσω από το μικρόφωνο, ενώ όλα τα εξωγλωσσικά και παραγλωσσικά στοιχεία που χρησιμοποιεί επιβεβαιώνουν το ταλέντο του στην υποκριτική. Ο επιτονισμός, οι παύσεις, η προφορά, η ένταση της φωνής, οι χειρονομίες, η έκφραση του προσώπου, το βλέμμα, όλα σωστά. Σαρκαστικός, ξεκαρδιστικός, σαρδόνιος αυτός και μόνο αυτός καταφέρνει να σηκώσει ένα ολόκληρο Ηρώδειο για να βρει τα τσάκρα του.
Απολαυστικός ο Aleksey Igudesman στον ρόλο του εαυτού του με χιούμορ και φυσικότητα και διάθεση χαλαρή, συστατικά που περιλαμβάνονται πάντοτε στις παραστάσεις του και δεν αφαιρούν τίποτα από το μεγαλείο της μουσικής που εκτελεί. Δίπλα του στο πιάνο ο εκφραστικός Hyung-ki Joo με τον οποίο τους δένει μια εξαιρετική χημεία και εκτίμηση. Δυο φράσεις για όλους μαζί: εξαιρετική ομαδική δουλειά και υψηλό ταλέντο.
Η συλλογή των κειμένων ξεκαρδιστική. Ακούσαμε ατάκες χωρίς προηγούμενο. Για τον Beethoven ότι η μουσική του βάζει μαζί περιστέρια και κροκόδειλους, για τον Brahms ότι είναι ένας ατάλαντος μπάσταρδος, ο Debussy ότι έμοιαζε με Μογγόλο ενώ η μουσική του ότι έχει τη γοητεία μιας όμορφης φυματικής κοπέλας, για τον Schumann πως νόμιζε ότι ήταν συνθέτης, η μουσική του Dvorak ήταν άσχημη και αφύσικη, ενώ του Chopin μια ανόητη κακοφωνία γραμμένη για διαφήμιση σαμπουάν, και για τον Kanchelli… αχ για τον Kanchelli. Η μουσική του είναι «σαν έχεις κλειστεί στην τουαλέτα ενός γνωστού μουσείου…Τόσα πράγματα εκεί έξω, αν σου άνοιγε μόνο κάποιος την πόρτα».
Τα δύο πιο όμορφα encore σε θεατρική παράσταση. “The Malkovich Torment” το πρώτο. Αφορούσε τη σκληρή κριτική που δέχτηκε ο Malkovich στην Κωνσταντινούπολη για την παράσταση που παρουσίασε εκεί. Ο Malkovich διαβάζει την κριτική αλά εξαγγελία τούρκου αξιωματούχου κι ο Aleksey εκτελεί μια δική του σύνθεση πάνω στην οποία πατάνε με ακρίβεια οι λέξεις του Malkovich. "Να περνάει από οντισιόν στο αεροδρόμιο κάθε φορά που έρχεται” , “να μην του ξαναδώσουν βίζα”, “στείλτε τον στο Σικάγο από όπου ξεκίνησε και βάλτε τον να σπουδάσει ξανά”, “να μην ξαναέρθει με έργα που δεν μπαίνει καν στον κόπο να μάθει θεωρώντας την Τουρκία υποανάπτυκτη χώρα” κι άλλα παρόμοια ακούσαμε στο σημείο αυτό με το υποκριτικό ταλέντο του Malkovich να απογειώνεται στην ανάγνωση της κριτικής.
Το δεύτερο κομμάτι ένα φανταστικό σκετς που αποδεικνύει το παράλογο κάποιες φορές των σχολίων των μουσικοκριτικών. Ο Malkovich για ακόμα μια φορά παρουσιάζεται και ζητά μια πιο θρησκευτική εκτέλεση του "Prelude in C major" του Bach -γιατί κατά τα λεγόμενά του ο Bach ήταν θρησκόληπτος, αφού είχε 20 παιδιά-, ενώ στη συνέχεια κατευθύνει τους δύο μουσικούς με την περιγραφή του με αποτέλεσμα στη σκέψη μιας όμορφης γυμνής κοπέλας από την Αργεντινή να φτάνουμε από Bach στο "Libertango" του Astor Piazzolla Ευφυέστατο, ξεκαρδιστικό, απολαυστικό.
Νομίζω ότι το κεντρικό μήνυμα απέναντι σε κάθε αρνητική κριτική βρίσκεται στην απάντησή του Aleksey σε μια αρνητική κριτική που δέχτηκε αυτός: «Διαβάζω την κριτική σας στο πιο μικρό δωμάτιο του σπιτιού μου. Έχω την κριτική σας μπροστά μου. Σύντομα θα την έχω πίσω μου». Όπως έχει αναφέρει και ο Malkovich σε συνέντευξή του μπορεί να δέχεσαι αρνητική κριτική, αλλά πρέπει να προχωράς μπροστά και να ακολουθείς ό,τι σε εμπνέει , τα ένστικτά σου, τα ενδιαφέροντα σου και αυτό που θες να κάνεις. Και σε αυτό ακριβώς συνοψίζεται το κεντρικό νόημα της παράστασης, η οποία δεν είναι μομφή στους κριτικούς, αλλά ενθάρρυνση σε όσους ασχολούνται ή θέλουν να ασχοληθούν με τη μουσική.
Θα μείνω στο σημείο που απόλαυσα περισσότερο. Το γέλιο που μας προκάλεσε αυτή η παράσταση. Οι ευεργετικές επιδράσεις του γέλιου έχουν καταγραφεί από πολλούς κι εγώ το βράδυ της Πέμπτης τις επιβεβαίωσα όλες. Βγήκα από το θέατρο με πιο δυνατή καρδιά, έχοντας κάψει αρκετές θερμίδες, γυμνάσει αρκετά τους μυς της κοιλιάς και βέβαια με μειωμένες στο αίμα τις ορμόνες του στρες. Πέρα από τον κ. Igudesman και την καταπληκτική του ιδέα, εγώ και πάλι θα αποδώσω τα σέβη μου στον κ. Malkovich, γιατί πραγματικά κάτι συμβαίνει μέσα σε αυτό το υπέροχο μυαλό και μπορεί και αρθρώνει με αυτόν τον τρόπο τις λέξεις κι τις ιδέες.
Οκτώβρη βράδυ με Mozart, Beethoven, Chopin, Dvorak, Brahms, Schumann, Debussy, Kanchelli, Piazzolla και Igudesman ζωντανά από ξεχωριστούς μουσικούς σε ένα κατάμεστο Ηρώδειο, ,χιούμορ και Τζον Malkovich στα λόγια είναι περισσότερα από όσα χρειάζεσαι μια απλή καθημερινή μέρα. Θα ήθελα πάρα πολύ να μισούσα την παράσταση, να έγραφα μια εξαιρετική αρνητική κριτική, να την μετέφραζαν και να την έκαναν μέρος του σόου στον επόμενο σταθμό.
Αυτή ήταν η ιδέα αρχικά, αλλά όλα πήγαν λάθος.
