Σάββατο 15 Οκτωβρίου
του Γιάννη Καγκελάρη
«Καλησπέρα, θα ήθελα να ενημερωθώ ποιο ήταν το κριτήριο επιλογής των support –και αν η συναυλία ήταν μέρος κάποιου άρρωστου πειράματος. Αύριο θα συνεχιστεί το πείραμα; Τέλος, γραμμή ψυχολογικής υποστήριξης διαθέτετε;»
Δεν θα σας κρύψω το ελαφρύ μειδίαμα που διεγράφη στο πρόσωπό μου κατά την ανάγνωση του παραπάνω post, στο επίσημο Facebook event της επίσκεψης των Explosions In The Sky στην Αθήνα. Μια διοργάνωση που ομολογουμένως συγκέντρωσε μερίδα ενδιαφέροντος όχι αποκλειστικά από τον ελλαδικό χώρο, αλλά και από περιοχές του εξωτερικού –γι' αυτό και οι μπροστινές σειρές του Gagarin απαρτίζονταν από άτομα διαφόρων εθνικοτήτων. Η δε ισχυρή προσέλευση επιβεβαίωσε το προφανές: πως ακόμη και σε εποχές που το post-rock βρίσκεται σε εμπορική αναβροχιά, τα δυνατά του ονόματα διατηρούν καθόλα μονοπωλιακό χαρακτήρα.
Για τα support του όλου διημέρου, ωστόσο, θα μεταβούμε ένα βήμα παραπέρα, για να αναφέρουμε πως τα δύο έχουν διαφημιστεί από τη glamour εσάνς(;) των X Factor και Bravo Ρούλα, τη στιγμή που το τρίτο φαίνεται να είναι μπάντα διασκευών(;) και το τέταρτο άριστο «ορεκτικό» (στην καλύτερη) για συναυλίες του Βασίλη Παπακωνσταντίνου. Ο λόγος μου, πάντως, δεν είναι εσκεμμένα σκληρός: σέβομαι τον κόπο κάθε Έλληνα μουσικού, ειδικά στους χαλεπούς καιρούς τους οποίους διανύουμε. Παρόλα αυτά, οι ίδιοι φέρουν αναμφίβολο μερίδιο ευθύνης, διότι ο υποφαινόμενος επ' ουδενί θα επέλεγε στη θέση τους να ανοίξει τις συναυλίες των Explosions In The Sky.
Η περίπτωση των L.O.U.D. αντιστοιχεί λοιπόν στο ελληνόφωνο παράδειγμα που αναφέραμε, έστω κι αν η κατεύθυνσή τους στοχεύει εμφανώς σε ένα alternative rock κράμα. Δεδομένης δε της άκομψα ελληνικής τους προφοράς, όπως και σωρείας ρηχών ιδεών μπλεγμένων με καλά μελωδικά στοιχεία, δεν είναι περίεργο πως η πάροδος της setlist κούρασε αφόρητα. Οι Burning Sticks, από την άλλη, στάθηκαν αξιοπρεπέστερα εν συγκρίσει με το –όχι ιδιαίτερα τιμημένο– τηλεοπτικό τους παρελθόν, μιας και ο ήχος τους έχει μπολιαστεί με funk/bluesy αναδρομές, επιχειρώντας μια διεργασία καθόλα καλλωπισμένη. Παρά ταύτα, τα μουσικά θέματα καθαυτά δεν κέντριζαν εμφατικά το ενδιαφέρον, ενώ μεγάλο μείον αποτέλεσε και η υποσκελισμένη επί σκηνής δυναμική της (μοναδικής) κιθάρας.
Οι Explosions In The Sky βγήκαν στις 23:30. Κομβικό σημείο ανεξήγητο, δεδομένου ότι αρκετός κόσμος μετακινείται με λεωφορεία και όχι με τους συρμούς του μετρό. Η δε ανταπόκριση των μπροστινών σειρών στην είσοδο της μπάντας, φάνταζε διαξιφισμός τσακμακιού με αναπτήρα: διότι ένα πυκνό σύννεφο υψώθηκε μονομιάς, ωσάν σωστό Ντουμάνι από τη Ζαχάρω. Προσθέστε σε συγκερασμό την υπολογίσιμη θερμοκρασία σε σημαντικό τμήμα του Gagarin και θα αντιληφθείτε πως ξεκίνησα να απολαμβάνω τη συναυλία, μόνο όταν βρέθηκα πλησίον του δίπορτου της εξόδου. Τα ίδια τα δεδομένα του ήχου, ωστόσο, υπήρξαν ικανοποιητικά –αλλά όχι εξαιρετικά, αδυνατώντας έτσι να υπερκεράσουν από μόνα τους τις όποιες ατυχείς εντυπώσεις.
Το πρόσημο εντούτοις της συναυλίας σημειώνεται θετικό, χάρη στη μεταδοτικότητα της ευθυμίας των ίδιων των Explosions In The Sky. Οι άριστες εκτελεστικές τους ικανότητες, όπως και το ανάμεικτα οικείο κλίμα στον χώρο, διεύρυνε ολοένα και εμφανέστερα μια αίσθηση υποσυνείδητα αδελφική. Μια περιστροφική ματιά έμοιαζε άλλωστε αρκετή για να αντικρύσεις πρόσωπα λαμπερά: η καμπύλη στα χείλη τους σκιαγραφούσε ένα πάλλευκα αχνό χαμόγελο, καθόσο τα μέλη παρέδιδαν τον καλύτερό τους εαυτό επί σκηνής.
Έτσι, μέσα σε μιάμιση μόλις ώρα, οι υδρατμοί μετατράπηκαν σε αστρόσκονη, σμιλεύοντας μια αίσθηση ονειρική αλλά και ανάλαφρα νοσταλγική, οδηγώντας μας στην αναπόληση εποχών που, ως νεότεροι, ανακαλύπταμε καθόλα συγγενείς μουσικές.
Κυριακή 16 Οκτωβρίου
του Βαγγέλη Πούλιου
Καμιά 500αριά νοματαίοι βρεθήκαμε την Κυριακή στο Gagarin για τη 2η συνεχόμενη βραδιά των Explosions Ιn Τhe Sky, αριθμός ο οποίος επιβεβαιώνει (αν προστεθεί με την προσέλευση της προηγουμένης) τη δημοφιλία των Τεξανών post-rockers στην πόλη μας.
Προσωπικά, λόγω λοιπών υποχρεώσεων, κατάφερα να φθάσω στο κλαμπ της οδού Λιοσίων γύρω στις 10 παρά τέταρτο, ακριβώς δηλαδή τη στιγμή που οι Politically Incorrect έριχναν το τελευταίο τους ακόρντο... Είχανε προηγηθεί, αν όλα πήγαν βάσει σχεδιασμού, οι Victory Ιn Rio.
Έπειτα από μία ημίωρη διαδικασία στησίματος και κουρδίσματος της σκηνής, οι Explosions Ιn Τhe Sky πάτησαν σανίδι γύρω στις 10 και τέταρτο, με τον Munaf Rayani –τον άτυπο spokesman της μπάντας– να μας ευχαριστεί για την παρουσία μας και να μας συστήνεται σε σπαστά ελληνικά: «είμαστε οι Εκρήξεις στον Ουρανό». Το κοινό ανταπέδωσε ενθουσιωδώς και οι πρώτες νότες ξεκίνησαν μία αλληλουχία η οποία θα ολοκληρωνόταν αδιάσπαστη περίπου 90 λεπτά αργότερα, όταν και πάλι ο Rayani στάθηκε μπροστά από το μικρόφωνο για τον αποχαιρετισμό.
Αυτό το αδιάσπαστο έχει μια σημασία, ίσως μεγαλύτερη από το να εντοπίσουμε τα ακριβή κομμάτια που επιλέχθηκαν ή τις διαφορές τους με το set της προηγουμένης (1). Διότι ενίσχυε τη συνοχή της αφήγησης και έκανε σαφές ότι το set των Τεξανών δεν απαρτιζόταν από ατάκτως ειρημένα θραύσματα μιας 16ετούς δισκογραφικής παρουσίας· αντιθέτως, ήταν προσηλωμένο ακριβώς στο να χτίσει μία τέτοια αφήγηση, με αρχή, μέση και τέλος. Εξ ου και το ίδιο το set –δηλαδή η καλοφροντισμένη του ροή και η βαρύτητα που απέκτησαν μέσα σ’ αυτήν οι τελευταίες νότες του “The Moon Is Down”, λίγο πριν τα μεσάνυχτα– κατέστησε το encore περιττό. Πολύ ορθά, λοιπόν, η μπάντα δεν υπέκυψε στις επευφημίες του κοινού για ένα ακόμα κομμάτι.
Ενισχυτική των παραπάνω ήταν και η διαχείριση των εντάσεων, το πώς δηλαδή οι Explosions Ιn Τhe Sky ρόλαραν μεταξύ των εκρήξεων και των καταβυθίσεών τους. Κάτι τέτοιο, θα μου πείτε, θα πρέπει να θεωρείται σχεδόν δεδομένο, μιας που η εναλλαγή θορύβου και σιωπής αποτελεί το βασικό εργαλείο του post-rock και οι Αμερικανοί συγκαταλέγονται πλέον στις παλιές καραβάνες. Αν ωστόσο κέρδισαν κάτι με τα χρόνια, έχει μάλλον να κάνει με το ότι δεν βλέπουν πια τις ήρεμες στιγμές τους απλώς ως «αυτό που οδηγεί στην έκρηξη», αλλά ως κάτι που μπορεί να αποκτήσει αξία από μόνο του. Κάτι τέτοιο έδειξε και το τελευταίο τους άλμπουμ Wilderness, αλλά νομίζω ότι έγινε φανερό και στο λάιβ, όπου ανάλογα σημεία δεν έρχονταν μόνο για να χτίσουν ή να αποκλιμακώσουν τις εντάσεις (πράγμα που έκαναν, ενίοτε περίφημα), μα και για να προσφέρουν έναν αρκετά πειστικό συμβολισμό εκείνου του μετεωρισμού που υπονοείται από την «ερημιά» στον τίτλο του δίσκου.
Εννοείται, βέβαια, πως, όταν χρειάστηκε, οι …Εκρήξεις στον Ουρανό γίνονταν εκρήξεις στα ηχεία, παίρνοντας τη μορφή ενός σύννεφου κιθαριστικού θορύβου τόσο μασίφ και συγκεντρωτικού, ώστε κατάπινε αμάσητα ακόμα και τα πιο βίαια των χτυπημάτων του Chris Hrasky στα ντραμς. Γνώμη μου είναι πάντως ότι το παρακάνανε λιγάκι, καθώς επέστρεφαν συχνά στα εκκωφαντικά ντεσιμπέλ (κάτι που σημαίνει ότι υπήρχαν και λιγότερο εκκωφαντικές –αλλά μάλλον εξίσου αποτελεσματικές– εκρήξεις), χάνοντας έτσι πρόσκαιρα τη γενικά καλή επαφή τους με τις πλούσιες διακυμάνσεις που υπάρχουν στη διαλεκτική θόρυβος/ησυχία.
Αυτό βέβαια, σε συνδυασμό με την απλότητα σε μελωδίες και ρυθμούς, ίσως είναι και ένα από τα ζητήματα του post-rock γενικότερα: ότι γίνεται δηλαδή κάπως μανιερίστικο. Και οι Explosions Ιn Τhe Sky δεν απέφυγαν κάποιες διολισθήσεις προς τα εκεί. Κάτι που σαφώς δεν επηρέασε τη γενική εικόνα του λάιβ, ωστόσο έδειξε τα όρια της προσέγγισής τους.
Όσον αφορά την απόδοση της μπάντας, την προσοχή μου κέρδισε πρωτίστως ο Michael James. Σοφά τοποθετημένος στο κέντρο της σκηνής, ανέλαβε τις πιο σωματώδεις από τις τρεις κιθαρογραμμές, χτίζοντας με τα ακόρντα του τον βασικό κορμό της εκάστοτε σύνθεσης. Ο Rayani και ο Mark Smith συμπλήρωναν αρπίσματα και παραμορφώσεις συνήθως σ’ ένα πιο υψηλό φάσμα συχνοτήτων, ενώ ο Hrasky νοηματοδοτούσε σωστά τους ρυθμούς και τις μεταπτώσεις τους (αν και σε ορισμένα σημεία θα μπορούσε να φροντίσει λίγο περισσότερο τις δυναμικές του). Μαζί με τους 4 και ο Carlos Torres, ο οποίος συμπληρώνει τη μπάντα στις περιοδείες, κάποτε προσθέτοντας χρήσιμους ρυθμικούς τονισμούς (γεμίζοντας τον ηχητικό χώρο στις χαμηλές συχνότητες), άλλοτε περνώντας μάλλον απαρατήρητος (στη φάση «αφού βρίσκεσαι εδώ, ρίξε κι εσύ το μινόρε σου») και άλλοτε όντας εντελώς περιττός, με τον James να αναλαμβάνει το μπάσο και τον κακομοίρη τον Torres να περιφέρεται αμήχανα στη σκηνή –κάνοντας πως περιεργάζεται τα πλήκτρα ή κουνώντας ρυθμικά κάτι μπροστά από το μικρόφωνο, σε στιγμή που ήτανε πρακτικά αδύνατο να ακουστεί.
Στο τέλος της ημέρας, πάντως, οι Explosions Ιn Τhe Sky έπεισαν και τους πιο δύσπιστους ότι όντως έχουν μία δυναμική λάιβ παρουσία, καταφέρνοντας να μεταδώσουν τον παλμό και τις ηχητικές ή συναισθηματικές διακυμάνσεις της μουσικής τους. Το ζεστό χειροκρότημα υπό τους ήχους του οποίου αποχώρησαν ήταν, εκτός από δίκαιο, κι ένα προμήνυμα ότι το «επανιδείν» δεν θα πρέπει να θεωρείται απλώς σχήμα λόγου…
Σημειώσεις:
(1) Ενδεικτικά μόνο αναφέρω τα “The Birth Αnd Death Οf Τhe Day”, “First Breath After Comma”, “Your Hand Ιn Mine”, “The Ecstatics”, “Disintegration Anxiety” και “The Moon Is Down”.
{youtube}-EMD1rb1C5M{/youtube}
